Zaburzenia płodności są coraz bardziej powszechne u mężczyzn. Niepłodność definiowana jest jako niezdolność do osiągnięcia ciąży w czasie 1 roku współżycia w celach rozrodczych, jest to poważny problem, który dotyczy około 20% społeczeństwa w wieku rozrodczym – w Polsce jest to około 1,5 mln par1. Coraz więcej jest dowodów na to, że sposób żywienia może mieć istotny wpływ na płodność u mężczyzn2. Dlatego istotne wydaje się prowadzenie higienicznego stylu życia i przywiązywanie znacznej uwagi do prawidłowo zbilansowanej diety. Z artykułu dowiesz się jakie składniki odżywcze mają znaczenie w poprawie płodności mężczyzny.
Znaczny wpływ na płodność przyszłego taty ma prowadzony styl życia. Zmiany powinny dotyczyć sposobu żywienia, redukcji masy ciała, niestosowania używek (alkoholu, papierosów itp.), noszenia luźnej bielizny i nie narażania okolic jąder na podwyższoną temperaturę. Nie bez znaczenia pozostaje również wpływ unikania szkodliwych czynników środowiskowych i zawodowych (wibracje, promieniowanie elektromagnetyczne, toksyny: metale ciężkie, rozpuszczalniki organiczne, związki aromatyczne).3 Na płodność wpływają również przebyte infekcje i choroby, przyjmowane leki oraz historia zdrowotna rodziny.4 Badania wykazały również negatywny wpływ stresu na jakość nasienia5.
Pierwszym krokiem ku płodności przyszłego taty powinno być unormowanie masy ciała. Niedowaga, a w jeszcze większym stopniu nadwaga i otyłość, wiąże się z nasilonym ryzykiem niepłodności6. Nadwaga i otyłość wpływa na zmniejszenie ilości nasienia, zmianę budowy i ruchomości plemników, stężenie testosteronu oraz zaburzenia erekcji.7 W utrzymaniu prawidłowej sylwetki przyszłego taty pomoże regularne uprawianie aktywności fizycznej. Zalecane minimum to 150 minut umiarkowanego wysiłku fizycznego lub 75 minut ćwiczeń o wysokiej intensywności w tygodniu.8
W diecie mężczyzn podkreśla się znaczenie przeciwutleniaczy, które działają ochronnie na organizm poprzez usuwanie nadmiaru wolnych rodników.9 Dieta przyszłego taty powinna więc być bogata w witaminy przeciwutleniajace (A, E, C), likopen10 (świeże pomidory, sok pomidorowy, koncentrat pomidorowy) oraz w inne składniki mineralne wpływające na jakość nasienia m.in. selen, cynk i miedź.11 Korzystny wpływ na jakość nasienia ma także kwas foliowy12. Jednoczesna suplementacja kwasem foliowym (5 mg dziennie) i cynkiem (66 mg dziennie) u niepłodnych mężczyzn spowodowała 74% wzrost liczby plemników13. Dobrymi pokarmowymi źródłami cynku są takie produkty jak: pełnoziarniste pieczywo, kasze, ryby, mięso, jaja14. Najważniejszym źródłem kwasu foliowego są ciemnozielone warzywa, zwłaszcza liściaste, a selenu ryby i nasiona roślin strączkowych15.
W menu powinny znaleźć się:
Oprócz odpowiedniego spożycia mikroskładników, duże znaczenie ma także prawidłowa struktura diety. Wysokie spożycie tłuszczu i białka, a jednocześnie niskie węglowodanów złożonych, błonnika, kwasu foliowego i antyoksydantów, wiąże się dużym nasileniem ryzyka niepłodności18. Tego typu dieta oznacza zazwyczaj duże spożycie tłustych produktów zwierzęcych, a jednocześnie małe produktów zbożowych, zwłaszcza z pełnego ziarna, warzyw i owoców, warto podkreślić, że jest to model żywienia dość rozpowszechniony wśród męskiej populacji19.
Płodności mężczyzn nie sprzyja dieta bogata w produkty wysoko przetworzone, z dużą zawartością cukru, słodyczy, tłuszczu, mięsa i posiłków typu „fast food” przy niskim spożyciu warzyw i owoców. Również nieregularne posiłki, pomijanie śniadań czy monotonna dieta wpływają negatywnie na kondycję organizmu. Warto też zwrócić uwagę na jakość żywności. Obniżenie płodności mogą powodować zanieczyszczenia w produktach spożywczych20. Przykładowo ryby narażone są na liczne zanieczyszczenia metalami ciężkimi. Dlatego najlepiej wybierać gatunki ryb pochodzące z otwartych akweduktów morskich. Duże spożycie soi również może zaburzać płodność u mężczyzn.21