Spis treści
Które zboża są najlepsze dla niemowląt?
Rozszerzanie diety u niemowląt często spędza sen z powiek rodzicom i opiekunom. Szeroka gama produktów dostępnych na sklepowych półkach umożliwia w teorii bezproblemowe rozszerzanie jadłospisu. Według zaleceń wprowadzanie produktów uzupełniających należy rozpocząć pomiędzy 17. a 26. tygodniem życia dziecka i warto zacząć od warzyw 1Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Standardy Medyczne/Pediatria: 2014:T11:321-338. Produkty zbożowe to grupa produktów, która powinna się znaleźć w menu we wczesnym etapie życia dziecka. Dowiedz się dlaczego!
Co jest w tych zbożach?
Zboża i zrobione z nich produkty zbożowe stanowią bardzo ważny element diety najmłodszych i dorosłych. Zawarte w nich węglowodany są świetnym paliwem dla mózgu i komórek rozwijającego się organizmu dziecka, a zawarte w nich witaminy i składniki mineralne umożliwiają prawidłowy rozwój. Oprócz tego zboża zawierają błonnik pokarmowy, który między innymi wspomaga pracę jelit 2Jarosz M, Normy żywienia dla populacji Polski, Instytut Żywności i Żywienia 2017. Różnorodność dostępnych zbóż umożliwia nie tylko pokrycie zapotrzebowania na wiele składników odżywczych, ale także pomaga rozwijać preferencje smakowe.
Jakie produkty zbożowe wybierać?
Asortyment produktów zbożowych jest szeroki – należą do nich między innymi pieczywo, kleiki czy kaszki. Wygodnym sposobem na wprowadzenie zbóż do diety są kaszki niemowlaka i kleiki. Dodatek kleiku lub kaszki do mleka nie tylko zwiększa wartość kaloryczną posiłków, lecz także zapewnia dłuższe uczucie sytości i jest źródłem preferowanych w diecie węglowodanów złożonych. Na polskim rynku jest dostępna szeroka gama produktów zbożowych zarówno dla ogólnej populacji jak i tych przeznaczonych specjalnie dla niemowląt i małych dzieci. W przypadku produktów takich jak kleiki czy kaszki gotowanie nie jest wymagane, ponieważ skrobia uległa tzw. wstępnemu skleikowaniu 3Gajewska D, Zboża jako źródło węglowodanów. Rola produktów zbożowych w diecie dziecka, Standardy Medyczne/Pediatria, 2019:T.16:787-794. Do wyboru są przede wszystkim kaszki ryżowe, kukurydziane, pszenne ( np. manna) i wielozbożowe (mieszanki kilku zbóż w różnych proporcjach, m.in. pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa, kukurydzy, prosa, gryki), z dodatkiem mleka lub bezmleczne, smakowe lub naturalne. O właściwościach różnych zbóż można przeczytać tutaj.
Jakość i bezpieczeństwo kaszek zbożowych
Pośród szerokiego wyboru różnych zbóż i kaszek nie można zapominać o ich jakości i bezpieczeństwie. Warto pamiętać, że produkty zbożowe są podatne na zanieczyszczenia, m.in. toksyny pleśniowe, pestycydy, które mogą stanowić zagrożenie – zwłaszcza dla niedojrzałego i wrażliwego organizmu dziecka podczas 1000 pierwszych dni życia [4]. Dlatego przy wprowadzaniu zbóż do diety niemowlęcia należy zwracać uwagę na ich jakość zdrowotną oraz bezpieczeństwo i wybierać te przeznaczone specjalnie dla najmłodszych konsumentów 4Stolarczyk A., Produkty zbożowe pod lupą dietetyka. Standardy Medyczne Pediatria, 2018, T. 15, 261-267. Informacja na opakowaniu o wskazaniu wiekowym oznacza, że produkt spełnia normy bezpieczeństwa pod względem pozostałości szkodliwych substancji, określone dla niemowląt i małych dzieci. Według badania ogólnopolskiego z 2016 r, aż 61% niemowląt otrzymuje posiłki z rodzinnego stołu, które mogą nie być dla nich odpowiednie 5Raport „Bezpieczeństwo żywności a potrzeby żywienioweniemowląt i małych dzieci”, pod red. Stowarzyszenia Promocji Zdrowego Żywienia Dzieci „Zdrowe Pokolenia”, Warszawa 2015. Wybierając produkty przeznaczone dla dzieci rodzice mają pewność, że korzystają z produktów najwyższej jakości – naturalnych, mało przetworzonych i pochodzących z kontrolowanych upraw 6Poradnik żywienianiemowląt, Medycyna Praktyczna, Kraków 2014.
Kaszki zbożowe – które na początek?
Produkty uzupełniające zaleca się podawać u dzieci między 17. a 26. t.ż. Tuż po wprowadzeniu warzyw i owoców, można zacząć szukać produktów zbożowych, które warto włączyć do diety maluszka. Jedną z podstawowych zasad rozszerzania diety jest wprowadzanie pojedynczo produktów w małej ilości. W celu lepszej akceptacji można dodać smak, który dziecko już zna i akceptuje np. mleko, które stanowi podstawę żywienia w tym okresie. Według najnowszych standardów nie ma wytycznych, które mówią czy najpierw powinniśmy wprowadzić zboże glutenowe czy bezglutenowe. Dobrym sposobem na wprowadzenie glutenu jest dodatek kaszy manny do mleka w ilości płaskiej łyżeczki 7Stolarczyk A., Produkty zbożowe pod lupą dietetyka. Standardy Medyczne Pediatria, 2018, T. 15, 261-267.
Kaszki mleczne czy bezmleczne
Porcja kaszki, przygotowana zgodnie z rekomendacjami na opakowaniu, to pełnowartościowy posiłek, gdyż dostarcza dziecku odpowiedniej, zbilansowanej ilości składników odżywczych takich jak białko, węglowodany i tłuszcze. Dodatkowo posiada szereg witamin i składników mineralnych, ważnych dla prawidłowego rozwoju. Kaszki mleczne mają w swoim składzie dodatek mleka modyfikowanego i powinny być przygotowywane na ciepłej wodzie dobrej jakości tj. woda niskozmineralizowana lub źródlana. Z kolei kaszki bezmleczne należy przyrządzać na bazie mleka mamy lub odpowiedniego dla wieku i potrzeb malucha mleka modyfikowanego. Mleko krowie nie powinno być podstawą do przygotowywania kaszek. Skład mleka krowiego nie jest bowiem dostosowany do potrzeb niemowlęcia i przed ukończeniem 12. miesiąca życia nie jest zalecane w codziennej diecie dziecka 8Fewtrell M. i wsp., Complementary feeding, A position paper by the ESPGHAN committee on nutrition. J PEDIATR GASTR NUTR, 2017, 64.1 119-132.
Co zrobić jeśli kaszki zbożowe nie zasmakują dziecku?
Asortyment produktów zbożowych jest naprawdę szeroki. Dostępne są produkty, które są zrobione z jednego rodzaju zboża, ale też są produkty wielozbożowe, które mogą w diecie być ciekawym urozmaiceniem. W zależności od jakie smaki i produkty lubi Twój malec, kleiki czy kaszki możesz podawać zarówno do składników wytrawnych jak warzywa, mięso, ryby lub wybrać już takie, które mają określony smak np. poprzez dodatek owoców 9Gajewska D, Zboża jako źródło węglowodanów. Rola produktów zbożowych w diecie dziecka, Standardy Medyczne/Pediatria, 2019:T.16:787-794. Pamiętaj, że jedno z najważniejszych założeń diety dziecka jest urozmaicenie i odpowiedni dobór produktów wysokiej jakości, dlatego postaraj się wprowadzać do menu różne produkty zbożowe.
Wprowadzone zmiany zostały zapisane.