Żywienie w początkowym okresie życia, a więc w 1000 pierwszych dni, ma kluczowe znaczenie dla rozwoju i zdrowia dziecka teraz i w przyszłości. Prawidłowa dieta po pierwszych urodzinach ma istotny wpływ na odległe efekty zdrowotne. Dlatego zaniedbania i błędy żywieniowe w tym okresie mogą skutkować rozwojem niektórych chorób wieku dorosłego, a także nadwagą i otyłością. 1. Po pierwszych urodzinach dziecko nadal ma wyjątkowe potrzeby żywieniowe. Jednak jak wskazują badania, nie zawsze udaje się dostarczyć z dietą wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Bez wątpienia mleko, produkty mleczne są istotne w diecie dziecka – oprócz białka dostarczają także wapnia, który odgrywa ważną rolę w kształtowaniu układu kostnego. Okres pomiędzy 1. a 3. rokiem życia to krytyczny okres dla kształtowania nawyków żywieniowych – w tym czasie zachodzi zjawisko programowania żywieniowego, w którym prawidłowe zachowania żywieniowe mają szansę utrwalić się na dłużej! 2. Dowiedz się dlaczego mleko i produkty mleczne są tak ważne w diecie dziecka w wieku 1-3.
Jeśli Twoje dziecko ma już roczek, a Ty dalej karmisz piersią to karm dalej! Nie ma górnej granicy, do której należy karmić dziecko piersią. Decyzja o jego zakończeniu powinna należeć do mamy i maleństwa 3. Mleko mamy zawiera szereg cennych składników wpływających korzystnie na układ odpornościowy takich jak immunoglobuliny, prebiotyki (galaktooligosacharydy), probiotyki (np. bakterie z gatunku Bifidobacterium) czy postbiotyki 4.
Mleko stanowi podstawę żywienia dziecka w wieku niemowlęcym, ale po skończonym roku także jest ważnym produktem. Mleko należy uznać za główne źródło wapnia i dlatego szybkie odstawienie produktów mlecznych może stwarzać ryzyko niedoboru tego pierwiastka. Według Ekspertów maluchy po 1.r.ż. powinny spożywać 3 porcje mleka i produktów mlecznych 5jednak badania wskazują, że 42% dzieci spożywa za mało wapnia z dietą 6. Prawdopodobnie ma to związek z tym, że udział mleka i produktów mlecznych w ich diecie jest zbyt niski. Jak zatem uzupełnić wapń w diecie? Do diety roczniaków oprócz mleka (w tym mleka modyfikowanego) warto włączyć sery podpuszczkowe, jogurty naturalne, a także nasiona roślin strączkowych i zielone warzywa liściaste.
Według najnowszych, polskich zaleceń żywieniowych mleko krowie powinno pojawić się jako napój dopiero po pierwszych urodzinach 7. Między innymi ma to związek z tym, że mleko krowie w porównaniu do mleka mamy czy mleka modyfikowanego dla niemowląt ma zbyt wysokie ilości sodu i białka. Biorąc pod uwagę skład mleka krowiego w diecie Roczniaków mleko krowie nie powinno być spożywane w większych ilościach niż 2 kubki dziennie. Badanie Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 5.do 36. miesiąca życia przeprowadzone w Polsce na dzieciach w wieku 1-3 wskazuje, że dieta dzieci w 2. r.ż. w porównaniu z dziećmi w wieku 3. r.ż. jest lepiej zbilansowania pod kątem składników odżywczych, a jednym z powodów jest utrzymanie spożycia mleka modyfikowanego dla młodszych dzieci, które wzbogacane jest w żelazo, witaminę D, jod czy wielonienasycone kwasy tłuszczowe jak DHA.
Czym mleko krowie różni się od modyfikowanego? Zawiera stosunkowo mniej białka i sodu, które w nadmiarze mogą być niekorzystne. Ostatnio ukazało się badanie, których wyniki zachęcają by w diecie dzieci powyżej 1.r.ż. kontrolować ilość białka. Wykazano, korzystne obniżenie tłuszczowej masy ciała u maluchów, które otrzymywały mleko modyfikowane dla młodszych dzieci z obniżoną zawartością białka 8.
Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN) oznajmia, że nie ma konieczności rutynowego stosowania mlek modyfikowanych dla dzieci w wieku 1-3, ale warto je podawać w celu zwiększania w diecie ilości żelaza, witaminy D i kwasów omega 3, zwłaszcza u tych, które mają ryzyko niedoborów żywieniowych 9. Inni badacze postanowili sprawdzić jak zbilansowania dieta będzie u dzieci w wieku 1-3, które otrzymują 2 kubki dziennie mleka modyfikowanego – co ciekawe, okazało się, że zmniejszało to ryzyko niedoborów żelaza i witaminy D (którą tak często obserwujemy w tej grupie) 10. Te badania argumentują, że mleko modyfikowane dla młodszych dzieci to element diety, który może poprawić bilans niektórych składników odżywczych.
Badanie zrealizowane przez Instytut Matki i Dziecka w 2016 roku dowodzi, że Polskie dzieci mają niedobory żywieniowe. Aż 94% nie dostarcza z dietą wystarczających ilości witaminy D, a tylko 1% maluchów w tym wieku dostarcza odpowiednie ilości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Niedobór jodu w diecie dzieci także jest obserwowany – co trzecie dziecko ma go za mało w swoim menu. W Polsce spotykamy się z tym, że jod jest dodawany do soli kuchennej, jednak Eksperci nie rekomendują by solić posiłki dla tak młodych konsumentów, dlatego w dalszym ciągu poszukuje się rozwiązania by dostarczyć Juniorom odpowiednie ilości tego pierwiastka 1.
To wszystko dowodzi, jak ważne jest monitorowanie żywienia naszych najmłodszych. Dzięki weryfikacji jadłospisów Roczniaków można ocenić ryzyko nieprawidłowego rozwoju oraz niedoborów żywieniowych.