Zanieczyszczenia w żywności – czy wiesz czym są?

W żywieniu niemowląt i małych dzieci istotna jest nie tylko prawidłowa dieta, dobrze zbilansowana pod kątem dostarczanych składników odżywczych, ale także bezpieczeństwo i jakość żywności, z której sporządzane są posiłki. Organizm najmłodszych jeszcze się rozwija, a wraz z nim niektóre układy jak pokarmowy czy odpornościowy. Mechanizmy obronne maluchów, które chronią je przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, nie funkcjonują jeszcze tak sprawnie jak u dorosłych, dlatego ważne jest, aby żywność przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci pozbawiona była szkodliwych dla zdrowia substancji – czyli zanieczyszczeń, do których zaliczamy między innymi metale, środki ochrony roślin (pestycydy), azotany czy mikotoksyny.  Liczne badania dowodzą, że obecność zanieczyszczeń w żywności może negatywnie wpływać na zdrowie dzieci oraz podnosić ryzyko wystąpienia chorób w dalszych latach życia.

Zanieczyszczenia żywności pod lupą

Zgodnie z tą definicją zanieczyszczeniato substancje zanieczyszczające, zanieczyszczenia biologiczne orazciała obce, szkodniki lub ich części. Produkty spożywcze wprowadzane do obrotu muszą spełniać określone wymagania prawne, które określają dopuszczalne poziomy wybranych substancji zanieczyszczających. Ze względu na czynniki, które je wywołują, zanieczyszczenia możemy podzielić na biologiczne, chemiczne i fizyczne.

​

Zanieczyszczenia biologiczne

Ten rodzaj zanieczyszczeń może być przenoszony przez glebę, wodę, zwierzęta, a także personel, który pracuje przy produkcji takiej żywności. Zaliczamy do nich mikroorganizmy chorobotwórcze, a także ich  toksyny i metabolity. Źródłem skażenia mogą być też np. bakterie (np. Salmonella spp, Listeria monocytogenes),wirusy a także mikotoksyny (np. aflatoksyna czy patulina). Według prawa żywność dla niemowląt i małych dzieci musi być badana pod kątem tego rodzaju zanieczyszczeń. Skażenia surowców rolnych i żywności na ogół stanowią bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia ludzi –  szczególnie dla kobiet w ciąży, osób starszych, niemowląt i małych dzieci, którzy są w grupach ryzyka. Dla tego rodzaju bezpieczeństwa ważny jest nie tylko uważny dobór produktów, ale też zasady higieny przygotowania potraw w domu.

Zanieczyszczenia chemiczne

Ten rodzaj zanieczyszczeń stanowi duże zagrożenie dla zdrowia. Szkodliwe substancje pochodzące ze środowiska kumulują się w organizmie, a skutki ich działania są odległe w czasie. Co zaliczamy do zanieczyszczeń chemicznych? Między innymi metale, pestycydy czy azotany. Nawet niewielkie ilości metali (takich jak kadm czy ołów) pobranych z żywnością mogą kumulować się w organizmie prowadząc do nieodwracalnych zmian w ośrodkowym układzie nerwowym. Szczególnie narażoną grupą są niemowlęta i małe dzieci! Okazuje, się, że nie tylko metale stanowią zagrożenie.Obecność mikotoksyn (takich jak aflatoksyna czy patulina) w żywności stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia, bo wykazują one działanie toksyczne powodując zatrucia. Środki ochrony roślin, czyli pestycydy także nie są obojętne – kumulują się one w organizmie człowieka, przez co mogą powodować zatrucia, a także mają działanie rakotwórcze, powodują uszkodzenia układu nerwowego.

Zapamiętaj!

Niemowlęta i małe dzieci są szczególnie wrażliwe na działanie zanieczyszczeń żywności, dlatego warto zadbać o to by ich posiłki pochodziły ze sprawdzonego źródła. Co więcej, porównując niemowlęta i małe dzieci, to dzieci w wieku 1‒3 lat są bardziej narażone na różnego rodzaju zanieczyszczenia, ponieważ w ich menu występuje większy udział żywności ogólnego przeznaczenia.