Jeżeli proces integracji sensorycznej u dziecka jest zaburzony, mogą pojawić się problemy z nauką, zachowaniem, koncentracją, czy koordynacją3, dlatego jeżeli zaniepokoją nas jakieś zachowania dziecka, warto udać się do specjalisty, który doradzi, jak ćwiczyć z dzieckiem w domu, bądź zaproponuje terapię.
Poniżej znajduje się kilka sygnałów, które mogą świadczyć o potencjalnych zaburzeniach sensorycznych dziecka.
OBJAWY |
ZACHOWANIE DZIECKA |
Nadwrażliwość na bodźce |
- Unika fizycznej bliskości i dotyku. - Lubi nosić tylko specyficzne rodzaje ubrań, przeszkadzają mu metki. - Nie lubi brudzić się klejem i farbami. - Nie lubi obcinać paznokci, czesać się i myć zębów. - W głośnych miejscach staje się marudne, czy poddenerwowane. - Źle reaguje na głośne dźwięki, np. muzyki, odkurzacza. |
Zbyt mała wrażliwość bodźce |
- Nie zauważa zadrapań, czy siniaków spowodowanych upadkiem - Kolorując, bardzo mocno dociska kredkę - Poszukuje głośnych dźwięków - Lubi być mocno przytulane, lub samo mocno przytula. |
Problemy z równowagą |
- Ma słabą równowagę, często upada lub się potyka - Idąc po pokoju obija się o meble - Ma kłopoty ze swobodnym poruszaniem się |
- Łatwo wpada we frustrację, reaguje agresją na przytłoczenie odbieranymi bodźcami |
|
Ruchliwość |
- Jest w ciągłym ruchu i wszędzie go pełno - Cały czas trzyma coś w rączkach i tym porusza - Trudno mu się skoncentrować, łatwo się rozprasza. |
Opóźnienie w rozwoju zdolności ruchowych |
- Ma problemy z samodzielnym zapinaniem guzików, sznurowaniem butów - Ma trudność uczeniu się nowych umiejętności ruchowych (łapanie piłki, jazda na rowerze) - Niepoprawnie trzyma ołówek, sztućce czy nożyczki - Niepewnie wchodzi lub schodzi po schodach - Ma kłopoty z wycinaniem, rysowaniem po śladzie |
Wybredność w jedzeniu |
- Jest wybredne pod względem konsystencji spożywanych pokarmów - Ma tendencję do wypychania sobie ust jedzeniem |
źródło: opracowanie własne na podstawie45
Metoda integracji sensorycznej to jedna z metod, która wykorzystywana jest w pracy z dziećmi, u których zaobserwować można m.in. trudności w zakresie umiejętności ruchowych, umiejętności szkolnych, nadpobudliwość psychoruchową, nadwrażliwość sensoryczną czy problemy z koncentracją6. Terapia SI najczęściej przebiega w formie zabawy. Poprzez huśtanie się w hamakach, balansowanie, zabawy z piłką układ nerwowy i mózg dziecka uczy się właściwego reagowania na bodźce zewnętrzne i integracji wrażeń płynących z różnych zmysłów. Jeżeli terapia prowadzona jest przez certyfikowanego terapeutę i opiera się na rzetelnej diagnozie, po kilku miesiącach powinny być widoczne pozytywne efekty – poprawie ulega sprawność fizyczna dziecka, jego funkcjonowanie emocjonalne, a także koncentracja, funkcje wzrokowe i słuchowe7.
Systematyczne wykonywanie ćwiczeń w domu oraz właściwa zabawa to istotny aspekt wspierania rozwoju integracji sensorycznej dziecka8, który można wprowadzić już od pierwszych miesięcy życia. Jak skutecznie wspierać rozwój dziecka w domu? Oto kilka pomysłów na zabawy i ćwiczenia sensoryczne.
Rozłóż koc na podłodze, dziecko ułóż na brzegu. Turlaj je w kierunku drugiego brzegu, ciasno zawijając w koc, mówiąc, że zawijasz naleśnika. Następnie, jeżeli dziecko jest zadowolone, udawaj że kroisz, posypujesz cynamonem lub zjadasz naleśnika, delikatnie masując zawinięte dziecko rękami. Zadaniem dziecka jest samodzielne rozwinięcie się9.
Napełnij pojemnik ryżem lub kaszą i ukryj w nim różne przedmioty. Zadaniem dziecka jest wyciągnięcie zabawek z pudełka9.
Używajcie podczas kąpieli różnych gąbek, ręczników i szczotek. Zachęcaj dziecko do używania mydeł o różnych zapachach, kształtach i konsystencji10.
Za pomocą przeznaczonych do tego farb, stwórzcie z dzieckiem obrazek malując palcami. Do farb można dosypać, np. ryż, piasek lub ziarna, aby uzyskać różnice w strukturze. Dodatkowo, można pomalować dłoń dziecka i odciskać ją na papierze10.
Zabawy ciastoliną, piankoliną, czy piaskiem kinetycznym, które wymagają ugniatania i dotykania różnych faktur to bardzo dobre ćwiczenia rozwijające motorykę małą i dostarczające wielu doznań. Warto poszukać w Internecie przepisów na domowej roboty masy plastyczne11.