Spis treści
Konsystencja – istotna w rozszerzaniu diety
Pierwsze nowe dania w diecie 5-6-miesięcznego dziecka powinny mieć konsystencję dostosowaną do jego rozwoju. Posiłki powinny być dokładnie rozdrobnione i mieć postać gładkiego purée. Ich konsystencja może być lekko płynna, bliższa jogurtowi, by maluch mógł przyzwyczaić się do czegoś innego niż mleko mamy. Następne posiłki mogą przyjąć formę mniej rozdrobnioną, np. papki czy purée z grudkami. W ten sposób dziecko przygotowuje się do tego, by w kolejnych miesiącach mogło spożywać produkty wymagające gryzienia.
Do rozpoczęcia przygody z jedzeniem idealnie nadają się posiłki proste, które są łatwe do spożycia i strawienia. Najlepszym pomysłem są posiłki jednoskładnikowe, np. przeciery z jednego warzywa czy owocu albo kaszki. Są lekkostrawne, dobrze smakują i łatwo zrobić z nich danie o jednolitej konsystencji.
Pierwsze warzywa dla niemowlaka
Wszystkie niemowlęta wykazują naturalne preferencje do smaku słodkiego, aby akceptować pokarm mamy, który dzięki obecności laktozy jest lekko słodki1Neuhoff-Murawska J. et. al.., Wrodzone uwarunkowania „paradoksu preferencji smaku” u człowieka. Standardy Medyczne/Pediatria (2018): T.15, 268-275.. W związku z tym rekomenduje się, by jako pierwsze podawać dzieciom z pojedyncze warzywa w formie purée, ponieważ warzywa mają charakterystyczny smak, który nie jest tak atrakcyjny jak smak słodkich owoców2Szajewska H. i wsp., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia PTGHiŻD. Pediatria, 2014, 11.3 321-338.. Potwierdzono, że dzieci, których przygoda z nowymi smakami rozpoczęła się właśnie od warzyw, chętniej akceptowały ich inne rodzaje w późniejszym okresie3Wardle J, Herdera ML, Cooke L i wsp. Modyfying children’s food preferences: the effects of exposure and reward on acceptance of an unfamiliar vegetable. Eu J Clin Nutr 2003;57:341-348.. Takie postępowanie wspomaga budowanie prawidłowych nawyków żywieniowych, które zaczynają się kształtować już w tym okresie. Właśnie dlatego zanim dziecko pozna smak słodkich bananów czy gruszek, powinno spróbować np. brokułów. Jak przygotować pierwsze warzywa dla niemowlaka? Na początek sprawdzą się warzywa w konsystencji puree, przecieranej czy zmiksowanej. Dobrym wyborem będzie żywność z oznaczeniem wieku na opakowaniu, które mają dopasowaną konsystencję i jakość pod wiek malucha. Wprowadzenie warzyw do diety dziecka jest bardzo ważne – to budowanie zdrowych preferencji żywieniowych już od najmłodszych lat. Owoce najlepiej podawać po mniej więcej 2 tygodniach od zapoznania się malucha ze smakiem warzyw4Szajewska H. i wsp., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia PTGHiŻD. Pediatria, 2014, 11.3 321-338..
Rozszerzanie diety krok po kroku
W pierwszym roku życia dziecka mleko mamy jest źródłem drogocennych składników odżywczych potrzebnych dziecku, dlatego powinno być kontynuowane. Nie ma górnej granicy karmienia piersią– po 12. miesiącu życia jego kontynuacja trwa tak długo, jak życzy sobie tego mama i dziecko5Szajewska H. i wsp., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia PTGHiŻD. Pediatria, 2014, 11.3 321-338.. Posiłki uzupełniające, jak sama nazwa wskazuje, powinny być podawane najlepiej pod osłoną karmienia piersią i stanowić jego uzupełnienie, a nie całkowite zastąpienie. Taki posiłek zawsze powinno poprzedzać karmienie piersią. Niewielką ilość nowej potrawy podaj na łyżeczce i obserwuj reakcję malucha. Nowe pokarmy należy podawać osobno i po kolei, obserwując reakcję dziecka. Rozszerzając dietę o nowe produkty, zachowaj odstęp 1-2 dni, aby upewnić się,że nie wystąpiła żadna niepożądana reakcja organizmu Twojego dziecka na nowy składnik diety (wysypka, wzdęcia, rozdrażnienie, kłopoty ze snem). Zacznij od niewielkich ilości, np. 3-4 łyżeczki posiłku6Szajewska H. i wsp., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia PTGHiŻD. Pediatria, 2014, 11.3 321-338..
Podczas rozszerzania diety maluch powinien dostawać swój dotychczasowy posiłek mleczny – zgodnie z zaleceniami ze schematu żywienia dzieci w 1. roku życia jest on nadal podstawą diety dziecka. Pamiętaj, że wielkości porcji podane w schematach żywienia niemowląt są średnią, jaką zjada dziecko w danym wieku, niezależnie od łaknienia i zapotrzebowania. Różnice mogą też dotyczyć liczby posiłków. Pory karmienia malucha warto ustalić tak, by odpowiadały porom posiłków opiekunów – dzięki temu wszyscy domownicy będą mogli w nich wspólnie uczestniczyć.
Wybieraj produkty wysokiej jakości o znanym pochodzeniu
Jeśli samodzielnie przygotowujesz posiłek dla dziecka, wybieraj warzywa i owoce o znanym Ci pochodzeniu. Zarówno warzywa, jak i owoce należy dokładnie umyć, a przed przetarciem ugotować.Nie dosalaj ani nie dosładzaj dań dla dziecka! Mimo że mogą wydawać się mdłe, właśnie taki smak najbardziej zadowoli małego smakosza. To opiekunowie decydują, co i w jakiej formie podadzą dziecku. Nie przyzwyczajajmy więc dzieci do słonego smaku, ponieważ jak powszechnie wiadomo, nadmiar soli w diecie jest szkodliwy dla zdrowia7WHO Guideline: Sugars intake for adults and children. Geneva: World Health Organization 2015: www.who.int/nutrition/publications/guidelines/sugars_intake/en..
Rezygnując z soli, unikasz również obciążania słabo rozwiniętych nerek dziecka.
