Spis treści
Dowiedz się, jak Twoje ciało daje Ci znać o zbliżającym się porodzie
Ciąża to stan, który u każdej kobiety przebiega indywidualnie. Jedne przybierają na wadze po trzydzieści kilogramów, inne tylko dziesięć. Część musi od początku leżeć, podczas gdy reszta chodzi do pracy na pełen etat. Tak samo wygląda samopoczucie tuż przed porodem. Bywa, że nagle wstępują w Ciebie niezliczone pokłady energii albo wręcz przeciwnie – nie masz siły zrobić sobie herbaty. Wiele ciężarnych zastanawia się: ,,skąd wiedzieć, że już się zaczęło?”. Spokojnie – matka natura potrafi pokazać objawy porodu nawet miesiąc wcześniej. Przykłady? Obniżenie brzucha już w 34 tygodniu ciąży czy skurcze przepowiadające. Nie oznacza to, że od razu masz wsiadać do samochodu, ale warto przynajmniej spakować walizkę do szpitala.
Ruchy dziecka przed porodem
Przez większość ciąży dziecko swobodnie „pływa sobie” w brzuchu mamy, przyjmując dowolną pozycję, co objawia się falującym brzuchem ciężarnej. To bardzo ekscytujące przeżycie dla przyszłych rodziców, kiedy mogą obserwować ,,taniec”, podczas którego maluch wypycha stópkę albo łokieć. Jednak pod koniec ciąży płód jest już na tyle duży, że zaczyna brakować mu miejsca na swobodne wygibasy. Ruchy dziecka przed porodem stają się mniej intensywne, co nie oznacza, że nie są już wyczuwalne1Waleriański J., Ciąża, poród, połóg, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1977. Tym bardziej należy zachować czujność i zwrócić uwagę na ich charakter. Zarówno wzmożone ruchy dziecka przed porodem, jak i ich brak powinny „zapalić” czerwoną lampkę w głowie mamy, by udać się do ginekologa na kontrolę. Nie musi to od razu oznaczać czegoś złego, bowiem czasami aktywność dziecka nagle się zmienia, co po prostu jest objawem rozpoczynającego się porodu.
Obniżenie brzucha przed porodem
Końcówka ciąży zazwyczaj bywa męcząca dla ciężarnej. Duży brzuch utrudnia chodzenie, trudno złapać oddech, niełatwo jest zmienić pozycję w czasie snu, a maluch skacze od lewa do prawa. Jednak w końcu przychodzi taki moment, w którym przyszła mama nagle odczuwa, że łatwiej się jej oddycha, a dziecko jest raczej w jednym miejscu, którego już nie zmienia. To oznacza, że płód powoli wstawia się w kanał rodny, przyjmując pozycję do wyjścia. Obniżenie brzucha w ciąży może nastąpić nawet na miesiąc przed porodem2Waleriański J., Ciąża, poród, połóg, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1977. Biorąc pod uwagę, że główka dziecka jest nisko, możesz w tym czasie odczuwać większe niż do tej pory parcie na pęcherz moczowy. Mało tego – kiedy obniża się brzuch w ciąży może Ci towarzyszyć ciągłe uczucie rozpierania w kroczu. Żeby sobie pomóc, można wykonywać delikatne ćwiczenia, np. bujanie miednicą przy szeroko rozstawionych nogach. Siedzenie będzie tylko potęgowało uczucie napierania, dlatego ostatnie dni przed porodem wygodniej będzie spędzić w pozycji półleżącej3Łepecka Klusek C. Pielęgniarstwo we współczesnym położnictwie i ginekologii, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2003.
Skurcze przepowiadające – ile przed porodem?
Skąd wiedzieć, czy bóle w ciąży to skurcze przepowiadające, czy porodowe? Jak je odróżnić? Spokojnie – wbrew pozorom jest to łatwe.Kiedy skurcze przepowiadające mogą się pojawić? Skurcze te, nazywane niekiedy skurczami Braxtona Hicksa, mogą pojawiać się już od 36. tygodnia ciąży i mają za zadanie przygotować macicę do porodu, ale jeszcze do niego nie prowadzić4Drobnika L., Kuczkowski K., Anestezjologia w położnictwie i medycynie perinatalnej, Wydanie I, Med.-media, Warszawa 2009. To taka próba generalna. Wydzielająca się w małych dawkach oksytocyna daje sygnał organizmowi mamy i dziecka, że czas powoli się przygotowywać.
Jakie to uczucie?
Różnica między skurczami przepowiadającymi a bólami porodowymi jest taka, że te pierwsze są nieregularne, nie stają się coraz silniejsze, a przede wszystkim – po odpoczynku samoistnie mijają5Jowitt M., Beta – endorphin and stress in pregnancy and labour , Midwifery Matters 1993. Gdy naprawdę doskwierają, warto skorzystać z prysznica i przynajmniej przez pół godziny polewać się ciepłą (nie gorącą!) wodą. To powinno złagodzić dolegliwości. Pamiętaj, by zawsze, gdy pojawią się skurcze, wziąć zegarek i mierzyć ich częstotliwość.Jeśli bolesne skurcze występują regularnie, przynajmniej co 10 minut, a ich intensywność się nasila mimo leżenia bądź prysznica nie przechodzą, powinnaś jechać do szpitala. Nie oznacza to, że w ciągu godziny urodzisz, ale zostanie zbadane tętno dziecka podczas zapisu KTG, a personel określi rozwarcie szyjki macicy i – jeśli jest ono odpowiednio zaawansowane – zdążysz skorzystać ze znieczulenia bądź innych metod łagodzenia bólu.
Czop śluzowy i wody płodowe
Kobiety ciężarne częściej narażone są na różne infekcje intymne. Z tego powodu natura wymyśliła dodatkową ochronę dla płodu w postaci czopa śluzowego (często nazywanym czopem porodowym). Potocznie mówi się na to ,,korek”, bo faktycznie gęsty śluz w takim kształcie zamyka szczelnie szyjkę macicy6Alexander J., Levy V., Roch S., Noweczesne położnictwo, opieka przedporodowa, PZWL, Warszawa 1995. Gdy organizm przygotowuje się do porodu, następuje odejście czopa. Czy czop porodowy sugeruje ile dni zostało do porodu? Nie ma jednak określonego czasu od jego wydalenia do momentu rozpoczęcia się akcji porodowej. Bywa, że jest to parę godzin albo parę tygodni wcześniej! Jak wygląda czop porodowy? Jeśli jest podbarwiony krwią, oznacza to, że najprawdopodobniej szyjka macicy zaczęła się rozwierać. Krew bierze się z mniejszych naczynek, które mogły popękać, dlatego jeśli zauważysz podobne objawy – nie denerwuj się. Dopiero duże ilości świeżej krwi powinny Cię zaalarmować.
Co innego, jeśli zaczynają odchodzić wody płodowe. Płyn owodniowy również może zacząć odpływać na chwilę przed samym porodem albo na parę godzin przed nim7Dudenhausen J., Pschyrembel W. Położnictwo praktyczne i operacje położnicze, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002. Mimo wszystko gdy pęka pęcherz płodowy, musisz jechać do szpitala – niezależnie, czy pojawiły się już skurcze, czy nie. W takim stanie trzeba skontrolować tętno dziecka czy rozwarcie. I tym razem nie denerwuj się. Pamiętaj, aby sprawdzić godzinę, o której zaczęły odchodzić wody płodowe – personel na pewno o to zapyta.
Biegunka przed porodem i inne problemy układu trawiennego
Mówi się, że biegunka i wymioty rozpoczynają poród. I jest w tym dużo prawdy. Po pierwsze – organizm się oczyszcza. Pełna kiszka stolcowa utrudnia schodzenie główki dziecka w dół kanału rodnego, ale przede wszystkim zaczynają działać hormony i układ nerwowy. Ileż jest osób, u których stres wywołuje luźne stolce. Świadomość, że za chwilę czeka nas jeden z ważniejszych momentów w życiu niewątpliwie może powodować niepokój. Mdłości i wymioty przed porodem to również powszechne zjawisko8Roszkowski I., Zdrowie kobiety, PZWL, Warszawa 1983. Hormony powodujące skurcze i rozwieranie się szyjki macicy mogą jednocześnie wywołać nudności. Wbrew pozorom, dla personelu jest to dobry objaw, świadczący o tym, że poród przebiega prawidłowo. Możesz sobie pomóc, popijając wodę małymi łyczkami albo przegryzając kęsy lekkostrawnych produktów – tak aby móc z nich czerpać energię potrzebną przy porodzie.
Bóle przed porodem
Bóle przed porodem dotyczą każdej ciężarnej. Przyszłe mamy najczęściej skarżą się na bóle krzyżowe bądź te przypominające miesiączkę. Może to oczywiście zwiastować poród, częściej jednak powodem jest przeciążenie pleców powiększającym się brzuszkiem czy też wzmożonym napięciem więzadeł podtrzymujących macicę. Najczęściej tego typu dolegliwości ciężarne zgłaszają wieczorem, gdy po intensywnym dniu chcą odpocząć. Niestety pod koniec ciąży posprzątanie mieszkania czy dłuższy spacer mogą okazać się zbyt dużym wysiłkiem, na który organizm może zareagować wzmożoną czynnością macicy, co często może wywołać poród9Bręborowicz G., Położnictwo i ginekologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006. O ile dla ciężarnej w terminie nie oznacza to nic groźnego, to u kobiety na wcześniejszym etapie ciąży może to wywołać przedwczesny poród.
Objawy zbliżającego się porodu mogą wystąpić nawet na kilka tygodni przed rozwiązaniem. Nie trzeba się nimi denerwować, ale wszystkie należy skrupulatnie obserwować. U każdej kobiety sygnały te będą przebiegać indywidualnie. Żadnych dolegliwości nie należy bagatelizować, a w razie jakichkolwiek wątpliwości najlepiej pojechać do najbliższego szpitala, aby upewnić się, że wszystko jest w porządku.
