Spis treści
Decydując się na pokonanie maratonu nie wstajemy z kanapy i nie idziemy od razu na linię startu. Bieg poprzedzają długie przygotowania, zmiana diety i nawyków. Podobnie powinno to wyglądać, gdy planujemy dziecko. Tu również trzeba popracować nad własnym stylem życia, ciałem i przede wszystkim dietą.
Planowanie dziecka to dobry moment na zmiany
Istnieje wiele dowodów na to, że na wpływ na produkcję spermy i jej jakość ma stan zdrowia oraz zwyczaje żywieniowe mężczyzny1Szostak-Węgierek D., Sposób żywienia a płodność. Medycyna Wieku Rozwojowego, 2011, 15.4: 431-436.. Co więcej, najnowsze badania wskazują na silny wpływ sposobu żywienia taty jeszcze przed poczęciem na zdrowie dziecka w przyszłości2Polak M., i wsp., Nutritional geometry of paternal effects on embryo mortality. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 2017, 284: 1864, 20171492. Bardzo istotne jest zatem prowadzenie higienicznego stylu życia i wprowadzenie prawidłowo zbilansowanej diety. Przy prawidłowym żywieniu musimy zwrócić uwagę na kilka ważnych rzeczy. Jeśli masz nadmiar kilogramów, zrzuć dodatkowy balast! Nadwaga i otyłość mają wpływ na zmniejszenie ilości nasienia, zmianę budowy i ruchomości plemników, stężenie testosteronu, a nawet na zaburzenia erekcji3Jeznach-Steinhagen, A., Czerwonogrodzka-Senczyna, A., 2013. Postępowanie dietetyczne jako element leczenia zaburzeń płodności u mężczyzn z obniżoną jakością nasienia.. Chudszą wersję siebie docenisz również po narodzinach dziecka, gdy będziesz musiał nieustannie biegać wokół niego, a później za nim. Odpowiednią dietę wspieraj aktywnością fizyczną. Tygodniowe minimum to 2,5 godziny umiarkowanego wysiłku fizycznego lub 75 minut ćwiczeń o wysokiej intensywności4 Ignaszak-Kaus, N., Jędrzejczak, P., 2015 Wpływ sportu na męski układ rozrodczy. Postępy Andrologii Online, 2,1, 34-40.. Ograniczenie spożycia alkoholu i rzucenie palenia to sprawy oczywiste.
Dieta – jak poprawić jakość nasienia?
Przeciwutleniacze mają duże znaczenie w diecie mężczyzn, gdyż usuwają nadmiar wolnych rodników5 Aitken, R. J., 2010. Analysis of the relationships between oxidative stress, DNA damage and sperm vitality in a patient population: development of diagnostic criteria. Human Reproduction, 25, 10, 2415-2426.. Dlatego przyszły tata do swojej diety powinien wprowadzić produkty bogate w odpowiednie witaminy dla mężczyzn, w tym przede wszystkim przeciwutleniające (A, C, E) oraz likopen6Mendiola J., Torres-Cantero A.M., Vioque J., Moreno-Grau J.M., Ten J., Roca M., Moreno-Grau S., Bernabeu R.: A low intake of antioxidant nutrients is associated with poor semen quality in patients attending fertility clinics. Fertil. Steril., 2010, 93, 1128-1133.. Dieta dla mężczyzny powinna być również bogata w takie składniki mineralne jak selen, cynk i miedź7Camejo, M. i inni, 2011. Selenium, copper and zinc in seminal plasma of men with varicocele, relationship with seminal parameters. Biological Trace Element Research, 143, 3, 1247-1254., gdyż one również mają wpływ na jakość nasienia. Spożycie tych produktów pozytywnie wpływa na ruchliwość plemników8Szostak-Węgierek D., Sposób żywienia a płodność. Medycyna Wieku Rozwojowego, 2011, 15.4: 431-436.. Korzystnie na płodność mężczyzny wpływa również kwas foliowy9Tamże. Jednoczesne podawanie go (5 mg dziennie) i cynku (66 mg dziennie) spowodowało 74 proc. wzrost liczby plemników u niepłodnych mężczyzn10Tamże.
Źródła tych składników to11Jarosz M., Normy żywienia dla populacji polskiej, IŻŻ, Warszawa, 2017.:
Witamina A: warzywa (marchew, szpinak, jarmuż, brokuły, natka pietruszki, bataty, dynia), owoce (morele, brzoskwinie), jaja, sery dojrzewające, masło, wątróbka
Witamina C: surowe warzywa i owoce (najwięcej: natka pietruszki, czerwona papryka, kiwi, czarna porzeczka, truskawki, cytrusy)
Witamina E: oleje roślinne, orzechy, pestki i nasiona
Likopen: świeże pomidory, sok pomidorowy, koncentrat pomidorowy
Selen: ryby morskie, skorupiaki, czosnek, grzyby, rośliny strączkowe
Cynk: mięso, produkty zbożowe pełnoziarniste, jaja, sery podpuszczkowe
Miedź: orzechy, pestki i nasiona, produkty zbożowe pełnoziarniste, kakao
Kwas foliowy: warzywa (jarmuż, sałata, kapusta, brokuły, szpinak), rośliny strączkowe, jaja
Dieta dla mężczyzny planującego dziecko powinna uwzględniać m.in. pełnoziarniste produkty zbożowe, świeże warzywa i owoce, chude mięso, mleko i jego przetwory, jajka, oliwa z oliwek, olej rzepakowy, tłuste ryby morskie (np. łosoś, śledź, sardynki, makrela), orzechy (przede wszystkim brazylijskie), pestki słonecznika, dyni, nasiona lnu, migdały. Ważne jest też nawodnienie, zgodnie z zaleceniami mężczyzna potrzebuje 2,5 litra płynów dziennie12Tamże. Przyszły tata powinien zapomnieć o produktach wysokoprzetworzonych, słodyczach i „fast foodach”. Gdy dziecko przyjdzie na świat również nie powinien wracać do niezdrowej żywności – ojciec ma ogromny wpływ na przyszłe nawyki żywieniowe swojej pociechy13Braun K., Paternal influences on offspring development: behavioural and epigenetic pathways. Journal of Nneuroendocrinology, 2014, 26.10: 697-706., więc powinien świecić przykładem.
Menu przyszłego ojca
Dieta dla mężczyzny planującego dziecko powinna uwzględniać m.in. pełnoziarniste produkty zbożowe, świeże warzywa i owoce, chude mięso, mleko i jego przetwory, jajka, oliwa z oliwek, olej rzepakowy, tłuste ryby morskie (np. łosoś, śledź, sardynki, makrela), orzechy (przede wszystkim brazylijskie), pestki słonecznika, dyni, nasiona lnu, migdały. Ważne jest też nawodnienie, zgodnie z zaleceniami mężczyzna potrzebuje 2,5 litra płynów dziennie14Tamże. Przyszły tata powinien zapomnieć o produktach wysokoprzetworzonych, słodyczach i „fast foodach”. Gdy dziecko przyjdzie na świat również nie powinien wracać do niezdrowej żywności – ojciec ma ogromny wpływ na przyszłe nawyki żywieniowe swojej pociechy15Braun K., Paternal influences on offspring development: behavioural and epigenetic pathways. Journal of Nneuroendocrinology, 2014, 26.10: 697-706., więc powinien świecić przykładem.
