Spis treści
Planowanie ciąży to dobry moment, by rzucić palenie i zrezygnować z alkoholu – wszystko w ramach zdrowego stylu życia, który pozytywnie wpływa na zdrowie zarówno przyszłych rodziców, jak i dziecka.
Dlaczego warto już teraz pomyśleć o rzuceniu palenia? Dym tytoniowy nie służy dziecku, a nałóg może utrudniać zajście w ciążę. Przyszła mama nie powinna więc palić, bo szkodzi to zarówno jej, jak i jej dziecku. Podobnie z alkoholem – zaburza wzrost i rozwój dziecka, dlatego w czasie ciąży należy go w 100% wyeliminować1Poradnik żywienia dla kobiet w ciąży, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2013. Jego spożycie negatywnie wpływa też na płodność2Górna, I., 2014. Wpływ sposobu żywienia oraz wybranych parametrów stylu życia na płodność i rozrodczość kobiet. Rozprawa doktorska, Poznań., dlatego jest niezalecany także na etapie planowania ciąży. Rzucenie palenia i picia alkoholu jest zatem niezmiernie ważnym krokiem przed zostaniem mamą czy tatą.
Alkohol a płodność
Istnieje wiele dowodów na to, że na wpływ na produkcję spermy i jej jakość ma stan zdrowia oraz zwyczaje żywieniowe mężczyzny3Szostak-Węgierek D., Sposób żywienia a płodność. Medycyna Wieku Rozwojowego, 2011, 15.4: 431-436. Co więcej, najnowsze badania wskazują na silny wpływ sposobu żywienia taty jeszcze przed poczęciem na zdrowie dziecka w przyszłości4Polak M., i wsp., Nutritional geometry of paternal effects on embryo mortality. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 2017, 284: 1864, 20171492. Odpowiedzialny przyszły tata powinien pić z umiarem (a najlepiej wcale), bo nadmierne spożycie alkoholu może ograniczać witalność spermy. Warto pamiętać, że alkohol to również zbędne kalorie, a dbałość o prawidłową masę ciała przed ciążą jest również bardzo ważna zarówno dla kobiet5 Hajduk, M., 2012. Wpływ masy ciała na płodność u kobiet. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii, 8, 3, 93-97., jak i dla mężczyzn6Jeznach-Steinhagen, A., Czerwonogrodzka-Senczyna, A., 2013. Postępowanie dietetyczne jako element leczenia zaburzeń płodności u mężczyzn z obniżoną jakością nasienia..
Jak to zrobić?
Jeżeli obydwoje rodziców pali warto postarać się rzucić nałóg razem. W przypadku, gdy planującym dziecko rodzicom trudno jest samodzielnie rzucić palenie, należy poszukać fachowej pomocy. Planowanie ciąży to dobry moment, by na stałe przyjąć funkcję kierowcy w sobotnie wieczory. Odstawienie alkoholu może być również częścią Waszego nowego zdrowego stylu. Znajomi pewnie nie będą zachwyceni, ale naprawdę warto.
Ciąża bez alkoholu
Od momentu zajścia w ciążę, najwcześniej jak to jest możliwe, przyszła mama musi bezwzględnie wyeliminować każdą, nawet najmniejszą ilość alkoholu7Poradnik żywienia dla kobiet w ciąży, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2013. Popularne porady, że „mała lampka wina do kolacji nie zaszkodzi” to bardzo szkodliwy mit.
Alkohol jest substancją toksyczną, przechodzącą przez łożysko do krwiobiegu płodu. W licznych badaniach wykazano jego szkodliwy wpływ na rozwój dziecka. Powoduje on niedotlenienie i upośledzenie odżywienia płodu. Spożywanie alkoholu podczas ciąży wiąże się z ryzykiem wystąpienia wielu zaburzeń w rozwoju płodu składających się na płodowy zespół alkoholowy (FAS). Zespół ten wyróżniają następujące cechy: mała masa urodzeniowa, wady serca, układu kostno-stawowego i moczowego, opóźniony rozwój psychomotoryczny, upośledzenie umysłowe oraz
deformacje twarzy. Alkohol wywiera negatywny wpływ na mózg dziecka, powodując trwałe zaburzenia jego struktury i funkcji. Z wielu badań wynika, że spożywanie alkoholu przez kobietę ciężarną może prowadzić do poronienia, wewnątrzmacicznego obumarcia płodu i porodu przedwczesnego. Tylko całkowita rezygnacja ze spożywania alkoholu w trakcie całego okresu ciąży jest właściwym działaniem na rzecz eliminacji zagrożeń. A przyszłej mamie będzie dużo łatwiej trzymać się tych zaleceń, gdy wspierać ją będzie partner.
Ciąża bez papierosów
Zarówno czynne, jak i bierne palenie tytoniu ma negatywny wpływ na prawidłowy przebieg ciąży oraz rozwój płodu8Poradnik żywienia dla kobiet w ciąży, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2013. Związki toksyczne pochodzące z dymu tytoniowego przenikają przez łożysko, kumulują się w nim i zaburzają jego strukturę i funkcje. Niewydolność łożyska i zaburzone krążenie matczyno-łożyskowe skutkuje niedotlenieniem płodu i upośledzeniem jego odżywienia, co może prowadzić do wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu, małej masy urodzeniowej i wad wrodzonych. Dlatego też już przed zajściem w ciążę obydwoje rodziców powinno zaplanować całkowite rzucenie palenia. Ten wysiłek się opłaci!
