Integracja sensoryczna i terapia SI Skip to main content

Co wiesz o zaburzeniach integracji sensorycznej? Jak dostrzec sygnały?

Integracja sensoryczna – co to jest? Integracja sensoryczna (SI) to inaczej zdolność do rozumienia i porządkowania bodźców i informacji dostarczanych z otoczenia i z własnego ciała poprzez zmysły1Biel, L. and Gołąb, J.: “Integracja sensoryczna”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015, s.19.. Umiejętność ta pozwala dziecku zrozumieć, jak funkcjonuje otaczający je świat i nadaje sens nieustannie docierającym zewsząd bodźcom2Biel, L. and Gołąb, J.: “Integracja sensoryczna”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015, s. 61-62.


Jeżeli proces integracji sensorycznej u dziecka jest zaburzony, mogą pojawić się problemy z nauką, zachowaniem, koncentracją, czy koordynacją3P. G. Emmos, L. M. Anderson: „Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej…”, K. E. LIBER, Warszawa 2007, s. 37, dlatego jeżeli zaniepokoją nas jakieś zachowania dziecka, warto udać się do specjalisty, który doradzi, jak ćwiczyć z dzieckiem w domu, bądź zaproponuje terapię.

Zaburzenia integracji sensorycznej – dostrzeż objawy


Poniżej znajduje się kilka sygnałów, które mogą świadczyć o potencjalnych zaburzeniach sensorycznych dziecka.

OBJAWY

ZACHOWANIE DZIECKA

  • Unika fizycznej bliskości i dotyku.
  • Lubi nosić tylko specyficzne rodzaje ubrań, przeszkadzają mu metki.
  • Nie lubi brudzić się klejem i farbami.
  • Nie lubi obcinać paznokci, czesać się i myć zębów.
  • W głośnych miejscach staje się marudne, czy poddenerwowane.
  • Źle reaguje na głośne dźwięki, np. muzyki, odkurzacza.

Nadwrażliwość na bodźce

Zbyt mała wrażliwość bodźce

  • Nie zauważa zadrapań, czy siniaków spowodowanych upadkiem
  • Kolorując, bardzo mocno dociska kredkę
  • Poszukuje głośnych dźwięków
  • Lubi być mocno przytulane, lub samo mocno przytula.

Problemy z równowagą

  • Ma słabą równowagę, często upada lub się potyka
  • Idąc po pokoju obija się o meble
  • Ma kłopoty ze swobodnym poruszaniem się

Agresja

  • Łatwo wpada we frustrację, reaguje agresją na przytłoczenie odbieranymi bodźcami

Ruchliwość

  • Jest w ciągłym ruchu i wszędzie go pełno
  • Cały czas trzyma coś w rączkach i tym porusza
  • Trudno mu się skoncentrować, łatwo się rozprasza.

Opóźnienie w rozwoju zdolności ruchowych

  • Ma problemy z samodzielnym zapinaniem guzików, sznurowaniem butów
  • Ma trudność uczeniu się nowych umiejętności ruchowych (łapanie piłki, jazda na rowerze)
  • Niepoprawnie trzyma ołówek, sztućce czy nożyczki
  • Niepewnie wchodzi lub schodzi po schodach
  • Ma kłopoty z wycinaniem, rysowaniem po śladzie

Wybredność w jedzeniu

  • Unika nowych smaków [SA1] 
  • Jest wybredne pod względem konsystencji spożywanych pokarmów
  • Ma tendencję do wypychania sobie ust jedzeniem

źródło: opracowanie własne na podstawie4P. G. Emmos, L. M. Anderson: „Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej…”, K. E. LIBER, Warszawa 2007, s. 37-735Biel, L. and Gołąb, J.: “Integracja sensoryczna”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015, s. 62-102

Terapia SI – co to takiego?


Metoda integracji sensorycznej to jedna z metod, która wykorzystywana jest w pracy z dziećmi, u których zaobserwować można m.in. trudności w zakresie umiejętności ruchowych, umiejętności szkolnych, nadpobudliwość psychoruchową, nadwrażliwość sensoryczną czy problemy z koncentracją6Sensorykids.ie. (2015). Dla kogo terapia SI – Sensory Kids/. Terapia SI najczęściej przebiega w formie zabawy. Poprzez huśtanie się w hamakach, balansowanie, zabawy z piłką układ nerwowy i mózg dziecka uczy się właściwego reagowania na bodźce zewnętrzne i integracji wrażeń płynących z różnych zmysłów. Jeżeli terapia prowadzona jest przez certyfikowanego terapeutę i opiera się na rzetelnej diagnozie, po kilku miesiącach powinny być widoczne pozytywne efekty – poprawie ulega sprawność fizyczna dziecka, jego funkcjonowanie emocjonalne, a także koncentracja, funkcje wzrokowe i słuchowe7Sensorykids.ie. (2015). Skuteczność terapii SI – Sensory Kids.

Ćwiczenia stymulujące integrację sensoryczną
Systematyczne wykonywanie ćwiczeń w domu oraz właściwa zabawa to istotny aspekt wspierania rozwoju integracji sensorycznej dziecka8Pstis.pl. (2019). PSTIS Polskie Stowarzyszenie Terapeutów Integracji Sensorycznej, http://pstis.pl/pl/html/index.php?v2=block&str=podstrona_terapia , który można wprowadzić już od pierwszych miesięcy życia. Jak skutecznie wspierać rozwój dziecka w domu? Oto kilka pomysłów na zabawy i ćwiczenia sensoryczne.

Naleśnik
Rozłóż koc na podłodze, dziecko ułóż na brzegu. Turlaj je w kierunku drugiego brzegu, ciasno zawijając w koc, mówiąc, że zawijasz naleśnika. Następnie, jeżeli dziecko jest zadowolone, udawaj że kroisz, posypujesz cynamonem lub zjadasz naleśnika, delikatnie masując zawinięte dziecko rękami. Zadaniem dziecka jest samodzielne rozwinięcie się9B. Sher: „Gry i zabawy we wczesnej interwencji…”, HARMONIA UNIVERSALIS, Gdańsk 2014.

Skarby w ryżu
Napełnij pojemnik ryżem lub kaszą i ukryj w nim różne przedmioty. Zadaniem dziecka jest wyciągnięcie zabawek z pudełka10B. Sher: „Gry i zabawy we wczesnej interwencji…”, HARMONIA UNIVERSALIS, Gdańsk 2014.

Zabawa w wannie
Używajcie podczas kąpieli różnych gąbek, ręczników i szczotek. Zachęcaj dziecko do używania mydeł o różnych zapachach, kształtach i konsystencji11P. G. Emmos, L. M. Anderson: „Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej…”, K. E. LIBER, Warszawa 2007, s. 195.

Malowanie palcami
Za pomocą przeznaczonych do tego farb, stwórzcie z dzieckiem obrazek malując palcami. Do farb można dosypać, np. ryż, piasek lub ziarna, aby uzyskać różnice w strukturze. Dodatkowo, można pomalować dłoń dziecka i odciskać ją na papierze12P. G. Emmos, L. M. Anderson: „Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej…”, K. E. LIBER, Warszawa 2007, s. 195.

Masy sensoryczne
Zabawy ciastoliną, piankoliną, czy piaskiem kinetycznym, które wymagają ugniatania i dotykania różnych faktur to bardzo dobre ćwiczenia rozwijające motorykę małą i dostarczające wielu doznań. Warto poszukać w Internecie przepisów na domowej roboty masy plastyczne13Moje Dzieci Kreatywnie. (2018). Masy plastyczne dla dzieci DIY – Moje Dzieci Kreatywnie, https://mojedziecikreatywnie.pl/2018/02/masy-plastyczne-dla-dzieci-diy/.

Przypisy Rozwiń

  • 1
    Biel, L. and Gołąb, J.: “Integracja sensoryczna”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015, s.19.
  • 2
    Biel, L. and Gołąb, J.: “Integracja sensoryczna”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015, s. 61-62
  • 3
    P. G. Emmos, L. M. Anderson: „Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej…”, K. E. LIBER, Warszawa 2007, s. 37
  • 4
    P. G. Emmos, L. M. Anderson: „Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej…”, K. E. LIBER, Warszawa 2007, s. 37-73
  • 5
    Biel, L. and Gołąb, J.: “Integracja sensoryczna”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015, s. 62-102
  • 6
    Sensorykids.ie. (2015). Dla kogo terapia SI – Sensory Kids/
  • 7
    Sensorykids.ie. (2015). Skuteczność terapii SI – Sensory Kids
  • 8
    Pstis.pl. (2019). PSTIS Polskie Stowarzyszenie Terapeutów Integracji Sensorycznej, http://pstis.pl/pl/html/index.php?v2=block&str=podstrona_terapia
  • 9
    B. Sher: „Gry i zabawy we wczesnej interwencji…”, HARMONIA UNIVERSALIS, Gdańsk 2014
  • 10
    B. Sher: „Gry i zabawy we wczesnej interwencji…”, HARMONIA UNIVERSALIS, Gdańsk 2014
  • 11
    P. G. Emmos, L. M. Anderson: „Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej…”, K. E. LIBER, Warszawa 2007, s. 195
  • 12
    P. G. Emmos, L. M. Anderson: „Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej…”, K. E. LIBER, Warszawa 2007, s. 195
  • 13
    Moje Dzieci Kreatywnie. (2018). Masy plastyczne dla dzieci DIY – Moje Dzieci Kreatywnie, https://mojedziecikreatywnie.pl/2018/02/masy-plastyczne-dla-dzieci-diy/