Przyszła mama powinna w szczególny sposób zadbać o swój sposób żywienia, ponieważ w dużym stopniu wpływa on na rozwój dziecka oraz na odporność samej kobiety. Co powinno się znaleźć w jadłospisie kobiety w ciąży, aby wzmocnić jej układ immunologiczny?
Dla dobra mamy i dziecka
1000 pierwszych dni życia dziecka, już od poczęcia, to okres, który ma fundamentalne znaczenie dla jego prawidłowego rozwoju oraz zdrowia w dorosłym życiu. Jeszcze długo po narodzinach, w okresie karmienia piersią i rozszerzania diety, intensywnie rozwija się mózg dziecka, kształtuje się jego układ odpornościowy, dojrzewa układ pokarmowy oraz programuje się metabolizm. To także moment, w którym można kształtować prawidłowe nawyki żywieniowe dziecka. Odpowiednia dieta przyszłej mamy dostarcza jej i dziecku większość potrzebnych składników, jednak należy pamiętać, aby uzupełniać ją o produkty, które wspierają odporność.
Grunt to wiedza i konsekwencja
Kobieta w ciąży, chcąc zadbać o swoją odporność, powinna pamiętać, aby żywić się w sposób racjonalny. W momencie, gdy dostarczenie kluczowych składników z dietą nie jest możliwe, mama powinna posiłkować się suplementacją. W ocenie tego, czy prowadzona dieta jest odpowiednia, a więc bogata we wszystkie potrzebne składniki odżywcze, warto skonsultować się z dietetykiem lub lekarzem. Można też sugerować się Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej, która podkreśla nie tylko znaczenie prawidłowego jadłospisu, ale i codziennych aktywności. Planując jadłospis, należy zwróć uwagę zarówno na porę spożywanych posiłków, jak i na ich liczbę oraz rodzaj. Specjaliści zalecają, aby jeść dziennie 4-5 posiłków w odstępach co 3-4 godziny. Zapotrzebowanie na energię kobiety w ciąży zmienia się nieznacznie w stosunku do zapotrzebowania energetycznego sprzed ciąży. Kobieta w pierwszym trymestrze powinna zwiększyć energetyczność swoich posiłków o ok. 85 kcal więcej, w drugim o 285 kcal, a w trzecim o 475 kcal. Autorzy najnowszych rekomendacji zwracają jednak uwagę, że kobiety, których aktywność fizyczna w ostatnim okresie ciąży jest bardzo ograniczona nie powinny dostarczać więcej energii niż 10% ich zapotrzebowania sprzed ciąży, tj. około 200 kcal więcej.1Koletzko B., Godfrey K.M., Poston L. , Szajewska H. Nutrition during pregnancy, lactation, and early childhood and its implications for maternal and long-term child health: the EarlyNutrition Project recommendations. Ann Nutr Metab . 2019 ; 74(2): 93–106. doi:10.1159/000496471
Bezpieczne posiłki przyszłej mamy
Kobieta w ciąży z uwagi na zagrożenie m.in. Covid-19, jak również inne zagrożenia mikrobiologiczne, zanieczyszczenia chemiczne takie jak pozostałości środków ochrony roślin itp. powinna szczególnie zadbać o bezpieczeństwo swoich posiłków. Aby sprostać temu zadaniu, zakupów nie należy robić w przypadkowych miejscach oraz stosować się w sklepie do zasad bezpieczeństwa podczas załatwiania sprawunków. Przed przygotowaniem posiłków należy bardzo starannie umyć ręce oraz produkty, z których będzie przygotowane danie dla niej i jej przyszłego dziecka. Bezpieczne danie poddane jest obróbce termicznej minimum w temperaturze 60°C przez 30 minut, w której wirusy m.in. SARS COV-2 giną2GIS: Q&A dotyczące żywności i koronawirusa, https://gis.gov.pl/zywnosc-i-woda/qa-dotyczace-zywnosci-i-koronawirusa/. Przyszłe mamy nie powinny spożywać surowych produktów odzwierzęcych, m.in. surowego mięsa, jaj, serów pleśniowych, niepasteryzowanego mleka z uwagi na inne zagrożenia mikrobiologiczne niebezpieczne dla jej wyczekiwanego maluszka. Po ugotowaniu posiłku należy pamiętać, że zgodnie z zasadami bezpieczeństwa nie powinno się pozostawiać go w temperaturze pokojowej dłużej niż 2 godziny. Mikroorganizmy mogą rozmnażać się bardzo szybko, czyniąc żywność niezdatną do spożycia. Wszystkie łatwo psujące się produkty należy przechowywać w lodówce w temperaturze poniżej 5°C. W takich warunkach rozwój mikroorganizmów jest znacznie wolniejszy lub wręcz zatrzymany. Podczas przechowywania dań, produkty poddane obróbce termicznej, należy oddzielić od surowych, aby nie doszło do ponownego ewentualnego skażenia mikrobiologicznego żywności.3GIS: 5 kroków do bezpieczniejszej żywności wg WHO, https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2018/04/5-krok%C3%B3w-do-bezpieczniejszej-%C5%BCywno%C5%9Bci.pdf
Dieta wspierająca odporność przyszłej mamy
Prawidłowo skomponowana i zrównoważona dieta kobiety w ciąży ma duży wpływ na wzmocnienie jej układu odpornościowego, który chroni przyszłą mamę przed infekcjami i chorobami. Na pierwszym miejscu w menu powinny pojawić się warzywa i owoce, będące źródłem witaminy C (czerwona papryka, kiwi, czarna porzeczka, truskawka, cytryny, pomarańcze) i beta-karoten (marchew, dynia, szpinak, morele, mango, brzoskwinie, figi oraz melony). Nie mniej ważne dla odporności są kwasy omega-3. Ich źródłem są ryby morskie (śledź, łosoś, makrela, sardynki, dorsz). Witamina D, żelazo i kwas foliowy – te składniki odżywcze przyjmowane w czasie ciąży także wzmacniają układ immunologiczny kobiety w ciąży. Powinno je się suplementować w porozumieniu z lekarzem. We wspieraniu odporności ciężarnej pomoże także dbanie o jej stan zdrowia, wypoczynek i unikanie sytuacji stresowych.