Urlop ojcowski, czyli co powinien wiedzieć tata Skip to main content

Urlop ojcowski, czyli co powinien wiedzieć tata

Od lat kobiety zatrudnione na umowę o pracę mają prawo do urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego czy wychowawczego, a w czasie ich trwania otrzymują zasiłek z ZUS. Podobnych uprawnień przez długi czas brakowało ojcom. W obecnym stanie prawnym jest już inaczej – również mężczyźni mogą liczyć na różne przywileje związane z opieką nad dzieckiem. Chodzi tutaj przede wszystkim o zwolnienie z obowiązku wykonywania pracy, urlop ojcowski oraz zasiłki z ZUS.

Rodzajów urlopów związanych z rodzicielstwem jest wiele i nie są w przepisach opisane zbyt przystępnym językiem. Urlop „tacierzyński”, rodzicielski, wychowawczy, urlop ojcowski, opiekuńczy, okolicznościowy – można się w tym wszystkim pogubić. Wielu ojców może więc nawet nie wiedzieć, że dane uprawnienie mu przysługuje. Stąd pomysł na zebranie w jednym miejscu wszystkich niezbędnych w tym zakresie informacji.

Lepiej nie pracować „na czarno”

Na początek fundamentalne zastrzeżenie – na żadne z niżej omówionych dobrodziejstw (poza urlopem „tacierzyńskim”!)  nie może liczyć ojciec, który nie jest objęty ubezpieczeniem chorobowym. Urlopu od „pracodawcy” nie dostaną więc zatrudnieniu „na czarno”. Również ZUS nie wypłaci im żadnego świadczenia. Praca bez umowy opłaca się więc tylko pozornie. Jeśli planuje się dziecko, lepiej nawet o tym nie myśleć.

Na co konkretnie może liczyć ojciec?

Dla lepszego zrozumienia wszystko najlepiej wytłumaczyć na przykładzie. Weźmy niebędących po ślubie partnerów, którzy wydają na świat zdrowe dziecko. Matka i ojciec są zatrudnieni na umowę o pracę (przy omawianiu przedstawię krótko również pozostałe warianty). Mężczyzna chce w pełni skorzystać z przysługujących mu uprawnień. 

Urlop okolicznościowy

Nadchodzi długo wyczekiwany dzień. Rodzi się dziecko. Ojciec bardzo chce być przy nim już od pierwszych godzin. Nie musi w tym celu wykorzystywać ani urlopu wypoczynkowego, ani urlopu na żądanie. Może skorzystać z dwudniowego urlopu okolicznościowego1§15 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 maja 1996 roku w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U.2014.1632 -j.t.)

Jeśli poród zacznie się niespodziewanie, nie musi nawet prosić pracodawcy o zwolnienie. Dopuszczalne jest po prostu niestawienie się do pracy. Wystarczy w wolnej chwili (jak najszybciej) poinformować pracodawcę – telefonicznie czy mailowo – o nieobecności oraz jej przyczynie i usprawiedliwić ją za pomocą aktu urodzenia dziecka już po powrocie. Szef tę sytuację musi zaakceptować – nagła nieobecność spowodowana porodem nie może być przyczyną żadnych negatywnych konsekwencji dla pracownika.

W okresie urlopu okolicznościowego pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia obliczanego tak jak w przypadku zwykłego urlopu wypoczynkowego2§5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 maja 1996 roku w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy

Osoba zatrudniona w inny sposób niż na podstawie umowy o pracę nie ma prawa do urlopu okolicznościowego.

Urlop „tacierzyński”

Matka właśnie urodzonego dziecka już w okresie ciąży korzystała z urlopu macierzyńskiego. Po porodzie kontynuuje to zwolnienie. W tym czasie pobiera również zasiłek macierzyński z ZUS. Kobieta nie pracuje i opiekuje się noworodkiem w domu. Ojciec nie przerwał zatrudnienia. Czuje jednak, że powinien zamienić się z partnerką i przejąć obowiązki wychowawcze. Jednocześnie nie chce rzucać pracy.

Ma taką możliwość – jest uprawniony do przejęcia części urlopu macierzyńskiego, który staje się potocznie nazywanym urlopem „tacierzyńskim”. Może jednak zrobić to dopiero, gdy matka dziecka wykorzysta po porodzie co najmniej 14 tygodni z przysługującej jej puli3Art. 180 §4 Kodeksu pracy. W związku z tym, że przy urodzeniu jednego dziecka cały „macierzyński” trwa 20 tygodni4Art. 180 §1 Kodeksu pracy, mężczyzna może liczyć na maksymalnie 6 tygodni „tacierzyńskiego”. W najgorszym wypadku nie uzyska urlopu wcale – kobieta może bowiem już przed porodem wykorzystać 6 tygodni ze swojego „macierzyńskiego”.

Urlopu „tacierzyńskiego” udziela pracodawca. Nie ma prawa odmówić – jeśli to zrobi, pracownik będzie mógł rozwiązać umowę z winy pracodawcy i uzyskać odszkodowanie.

Powinno więc wystarczyć złożenie w swoim zakładzie pracy pisemnego wniosku w terminie nie krótszym niż 14 dni przed planowaną datą rozpoczęcia urlopu5Art. 180 §9 Kodeksu pracy6§8 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 roku w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz.U.2015.2243). W podaniu należy wskazać7§8 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 roku w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz.U.2015.2243):

  • okres planowanego zwolnienia
  • czas urlopu macierzyńskiego wykorzystanego przez matkę przed porodem
  • odpis skrócony aktu urodzenia dziecka
  • kserokopię złożonego przez matkę u jej pracodawcy oświadczenia o rezygnacji z przysługującej jej części urlopu macierzyńskiego.

Za okres urlopu „tacierzyńskiego” przysługuje pracownikowi zasiłek macierzyński z ZUS8Art. 184 Kodeksu pracy. Jego miesięczna wysokość to:

  • 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego ojcu przez pracodawcę w okresie ostatnich 12 miesięcy9Art. 31 ust. 1 w zw. z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. W praktyce więc mężczyzna otrzyma miesięczne sumę równą jego standardowemu wynagrodzeniu

albo ewentualnie

  • 80% tego wynagrodzenia, jeśli matka dziecka złoży – nie później niż 21 dni po porodzie – wniosek o udzielenie jej urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze bezpośrednio po urlopie macierzyńskim.

Co istotne, zasiłek macierzyński z tego tytułu uzyska również mężczyzna niezatrudniony na umowę o pracę, jednakże objęty ubezpieczeniem chorobowym. Jedynym warunkiem jest przerwanie przez niego działalności zarobkowej na czas trwania urlopu. Wysokość świadczenia w typowych przypadkach będzie wynosić tyle ile zarabiał on przeciętnie z tytułu wykonywanych zleceń czy prowadzenia działalności10Art. 48 i 48a ustawy z dnia 5 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

Ponadto, z omawianego dobrodziejstwa skorzysta również mężczyzna (zatrudniony na umowę o pracę), który przejmuje zasiłek macierzyński po partnerce ubezpieczonej z innego tytułu niż umowa o pracę11Art. 180 §5 Kodeksu pracy

Gdy matka przebywa w szpitalu12Art. 180 §10 i §11 Kodeksu pracyalbo legitymuje się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji13Art. 180 §6 i §7 Kodeksu pracy, ojciec jest w lepszej sytuacji. Może przejąć urlop macierzyński po wykorzystaniu przez kobietę po porodzie 8 tygodni z przysługującej jej puli (a nie 14 tygodni jak w typowej sytuacji). Dotyczy to ubezpieczonego chorobowo bez względu na podstawę zatrudnienia.

Urlop macierzyński przejmie również mężczyzna – pracownik w przypadku zgonu matki dziecka (nawet nieubezpieczonej chorobowo!). W takim wypadku nie ma znaczenia długość wykorzystanego przez nią urlopu14Art. 180 §12 Kodeksu pracy

Urlopu „tacierzyńskiego” nie udziela się w częściach. Jest więc ciągły. W doktrynie prawniczej przyjmuje się natomiast, że mężczyzna może ponownie (powrotnie) przekazać go matce dziecka15E. Maniewska, Kodeks pracy. Komentarz, Lex 2018

Urlop rodzicielski

Kiedy skończy się już okres urlop macierzyńskiego, matka i ojciec mogą powrócić do pracy. 20 tygodni to jednak niewiele, więc rodzice chcą dalej osobiście opiekować się dzieckiem. Jeśli są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, mogą skorzystać z urlopu rodzicielskiego.

Przysługuje on zarówno matce, jak i ojcu. Jego długość przy urodzeniu jednego dziecka wynosi 32 tygodnie. Może być wykorzystywany jednocześnie przez oboje rodziców, przy czym łączny czas trwania zwolnienia nie może przekroczyć wartości wyżej wskazanej16Art. 1821aKodeksu pracy.

Urlop rodzicielski jest udzielany jednorazowo albo maksymalnie w czterech częściach nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia. Żadna z części nie może być krótsza niż 8 tygodni (poza pierwszą w przypadku urodzenia jednego dziecka – ta nie może być krótsza niż 6 tygodni). Pierwsza część musi przypadać bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Urlop rodzicielski w wymiarze do 16 tygodni może być udzielony w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części17Art. 1821cKodeksu pracy

Urlop rodzicielski jest udzielany na pisemny wniosek pracownika – ojca, składany w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu18Art. 1821dKodeksu pracy. Pracodawca również w tym przypadku nie może odmówić. Do wniosku należy dołączyć dokumenty jak przy urlopie „tacierzyńskim”.

Pracownik może łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. W takim przypadku urlopu rodzicielskiego udziela się na pozostałą część wymiaru czasu pracy19Art. 1821eKodeksu pracy. Ulega on wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu podjętej pracy20Art. 1821fKodeksu pracy.

Za czas przebywania na urlopie rodzicielskim przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości:

  • 100% podstawy wymiaru (w praktyce 100% dotychczas otrzymywanego wynagrodzenia) za pierwsze 6 tygodni przy urodzeniu jednego dziecka
  • 60% podstawy wymiaru za pozostały okres albo ewentualnie
  • 80% za cały okres, jeśli kobieta złoży – nie później niż 21 dni po porodzie – wniosek o udzielenie jej urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze bezpośrednio po urlopie macierzyńskim.

Urlop ojcowski

Urlop „tacierzyński” i rodzicielski się skończył, natomiast ojciec odczuwa dalszą potrzebę stałego kontaktu z dzieckiem. Jeśli jest zatrudniony na umowę o pracę, ma prawo prosić pracodawcę o udzielenie urlopu ojcowskiego w wymiarze do 2 tygodni, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 24. miesiąca życia.

Urlopu udziela się w nie więcej niż dwóch częściach na pisemny wniosek pracownika – ojca wychowującego dziecko, składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu21Art. 1823 Kodeksu pracy. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Podanie powinno zawierać elementy tożsame jak w przypadku urlopu „tacierzyńskiego”.

Za czas przebywania na urlopie ojcowskim mężczyzna uzyska 100% swojego dotychczas otrzymywanego wynagrodzenia. Świadczenie pochodzić będzie z ZUS.

Urlop wychowawczy

W naszym przykładzie ojciec tak przywiązał się do samodzielnego wychowania dziecka, że chciałby kontynuować to również po wykorzystaniu urlopu rodzicielskiego oraz ojcowskiego. Jeśli jest zatrudniony na umowę o pracę od co najmniej 6 miesięcy, może poprosić o udzielenie urlopu wychowawczego22Art. 186 Kodeksu pracy.

Ma on jednak jedną istotną wadę – jest bezpłatny. Za jego okres nie przysługuje ani wynagrodzenie, ani żadne świadczenie z ZUS.

Wymiar urlopu wychowawczego wynosi do 36 miesięcy. Urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia23Art. 186 §2 Kodeksu pracy. Kolejne 36 miesięcy tego urlopu otrzymać można jeśli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika. W takim wypadku nie może skończyć się on później niż w dniu ukończenia przez dziecko 18. roku życia24Art. 186 §3 Kodeksu pracy.

Urlopem wychowawczym dzielić się mogą oboje rodzice, przy czym jedno z nich ma wyłączne prawo do skorzystania z niego w wymiarze nie krótszym niż miesiąc. Zwolnienie udzielane jest w nie więcej niż 5 częściach25Art. 186 §8 Kodeksu pracy.

Aby uzyskać urlop wychowawczy, należy złożyć wniosek do pracodawcy terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z niego26Art. 186 §7 Kodeksu pracy. Szef jest obowiązany uwzględnić prośbę. Podanie powinno zawierać:

  • imię i nazwisko pracownika;
  • imię i nazwisko dziecka, na które ma być udzielony urlop wychowawczy albo jego część;
  • wskazanie okresu, na który ma być udzielony urlop wychowawczy albo jego część na dane dziecko;
  • wskazanie okresu urlopu wychowawczego, który dotychczas został wykorzystany na dane dziecko;
  • określenie liczby części urlopu wychowawczego, z których dotychczas skorzystano na dane dziecko.
  • oświadczenie pracownika dotyczące korzystania z części urlopu rodzicielskiego na dane dziecko w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu poprzedniej części urlopu rodzicielskiego albo zasiłku za okres odpowiadający okresowi części urlopu rodzicielskiego, ze wskazaniem liczby części urlopu wykorzystanych w taki sposób;
  • oświadczenie pracownika o braku zamiaru korzystania przez drugiego rodzica albo opiekuna dziecka z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we wniosku albo o okresie, w którym drugi rodzic albo opiekun dziecka zamierza korzystać z urlopu wychowawczego w okresie objętym wnioskiem;

W czasie urlopu wychowawczego można podejmować zatrudnienie pod warunkiem, że nie spowoduje to zaprzestania osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem27Art. 186 Kodeksu pracy.

Pracodawca dopuszcza pracownika po zakończeniu urlopu wychowawczego do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem28Art. 186 Kodeksu pracy.

Krótkotrwałe zwolnienie od pracy

Rodzice wrócili do pracy. Dziecko już trochę urosło i poszło do szkoły. Ma ważny występ przed kolegami i nauczycielami. Chce, aby ojciec wsparł go swoją obecnością. To okazja, aby wykorzystać krótkotrwałe zwolnienie od pracy w celu opieki nad dzieckiem. 

Udziela się go pracownikowi, którego dziecko nie ukończyło 14. roku życia. Wymiar tego urlopu to 2 dni (albo 16 godzin, jeśli mężczyzna nie pracuje na pełny etat) w każdym roku kalendarzowym29Art. 188 §1 Kodeksu pracy.

W czasie zwolnienia pracownik zachowuje prawo do pełnego wynagrodzenia.

Jeśli matka dziecka jest również pracownikiem, nie może ona wykorzystać przysługującego jej zwolnienia w tym samym dniu, w którym planuje zrobić to ojciec30Art. 189 Kodeksu pracy.

Zwolnienie na czas sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny

Występ szkolny się udał i rozpoczęły się wakacje. Jednak pech chciał, że dziecko dostało anginy i musi zostać w domu ponad tydzień. Matka wyjechała w delegacje a ojciec normalnie chodzi do pracy. Wykorzystał już cały urlop wypoczynkowy, jednak chciałby zaopiekować się dzieckiem. Może to zrobić korzystając ze zwolnienia wydawanego przez lekarza.

Co istotne, z takiego dobrodziejstwa można skorzystać nie tylko w związku z potrzebą osobistego zajęcia się swoją pociechą. Katalog przypadków jest obszerny. Mianowicie, można nie przyjść do pracy, jeśli zaistnieje konieczność sprawowania opieki nad31Art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa:

  • dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku:
  • nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza, a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą
  • porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki,
  • pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne;
  • chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat
  • chorym dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat
  • dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat w przypadku:
  • porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki,
  • pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne;
  •  innym chorym członkiem rodziny, przy czym za członka rodziny uważa się drugiego rodzica dziecka, nawet jeśli nie jest on małżonkiem ubezpieczonego32Art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

Czas trwania zwolnienia wynosi od 14 do 60 dni w każdym roku kalendarzowym, w zależności od tego, z którym przypadkiem (z powyższego katalogu) mamy do czynienia33Art. 33 ustawy z dnia 5 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Wysokość świadczenia to 80% podstawy wymiaru, czyli w praktyce 80% otrzymywanego wynagrodzenia34Art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zasiłek przysługuje każdej osobie objętej ubezpieczeniem chorobowym, a więc nie tylko zatrudnionym na podstawie umowy o pracę.

Zwolnienie wydaje lekarz posiadający odpowiednie uprawnienia do wystawiania tego typu zaświadczeń. Należy mu dostarczyć dokumenty potwierdzające chorobę członka rodziny albo inną okoliczność wskazaną powyżej35Art. 53 i nast. ustawy z dnia 5 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Podsumowanie

Należy zdać sobie sprawę, że regulacje prawne kształtujące uprawnienia ojca w związku z rodzicielstwem są dość skomplikowane. Istnieje bowiem dużo różnych nietypowych przypadków, które musiały zostać uwzględnione. Inne prawa ma rodzic niepełnosprawnego dziecka czy opiekun osoby przysposobionej. Różna jest długość trwania urlopów w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Dlatego też, jeśli jesteś w nietypowej sytuacji, najlepiej na spokojnie zajrzyj do przepisów. Jeśli natomiast jesteś ojcem jednego, zdrowego dziecka, powyższy poradnik powinien wystarczyć.

Podsumowując, jako ojciec możesz liczyć na:

  • Urlop okolicznościowy – przysługują ci 2 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia z okazji urodzenia się dziecka.
  • Przejętą po matce dziecka część urlopu macierzyńskiego, która potocznie zwie się „urlopem tacierzyńskim” – jego długość wynosi przy jednym dziecku do 6 tygodni, w zależności od tego ile urlopu było wykorzystane przez matkę przed porodem. W czasie „tacierzyńskiego” otrzymasz z ZUS zasiłek w wysokości 100% albo 80% wynagrodzenia. 
  • Urlop rodzicielski – trwa przy jednym dziecku 32 tygodnie. Możesz go dzielić z matką dziecka. Na początku zasiłek z tego tytułu wyniesie 100% wynagrodzenia, a po 6 tygodniach – 60%.
  • Urlop ojcowski – trwa do 14 dni i może być udzielony w dwóch częściach. W czasie jego trwania uzyskuje się z ZUS zasiłek w wysokości 100% wynagrodzenia.
  • Urlop wychowawczy – jest bezpłatny i przy wychowywaniu zdrowego dziecka trwa i maksymalnie 36 miesięcy. Możesz go podzielić na 5 części i wykorzystać do ukończenia przez dziecko 6. roku życia.
  • Krótkotrwałe zwolnienie od pracy – w każdym roku kalendarzowym możesz skorzystać ze swoistego „urlopu na żądanie” przez nie więcej niż 2 dni. W tym czasie zachowujesz prawo do wynagrodzenia.
  • Zwolnienie na czas sprawowania opieki nad członkiem rodziny – może trwać od 14 do 60 dni w roku w zależności od przypadku. W tym czasie otrzymujesz z ZUS zasiłek opiekuńczy w wysokości 80% wynagrodzenia.

Pamiętaj o innych ważnych kwestiach:

  • Zadbaj o zatrudnienie na podstawie umowy o pracę albo co najmniej uzyskaj w inny sposób tytuł do ubezpieczenia chorobowego.
  • Złóż w odpowiednim czasie wniosek do pracodawcy (nie dotyczy to zwolnienia opiekuńczego, którego udziela lekarz – podobnie jak w przypadku popularnego L4) i załącz wymagane dokumenty.
  • Wymagaj od pracodawcy respektowania twoich praw do zwolnienia – brak zgody na udzielenie urlopów związanych z rodzicielstwem uzasadnia wypowiedzenie umowy z winy pracodawcy, co pozwala uzyskać odszkodowanie.
  • Nie ma znaczenia czy matka dziecka jest twoją żoną – wszelkie omówione dobrodziejstwa przysługują również ojcu nieślubnego dziecka, oczywiście o ile sprawuje on nad nim stałą opiekę (wychowuje je).

Przypisy Rozwiń

  • 1
    §15 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 maja 1996 roku w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U.2014.1632 -j.t.)
  • 2
    §5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 maja 1996 roku w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy
  • 3
    Art. 180 §4 Kodeksu pracy
  • 4
    Art. 180 §1 Kodeksu pracy
  • 5
    Art. 180 §9 Kodeksu pracy
  • 6
    §8 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 roku w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz.U.2015.2243)
  • 7
    §8 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 roku w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz.U.2015.2243)
  • 8
    Art. 184 Kodeksu pracy
  • 9
    Art. 31 ust. 1 w zw. z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
  • 10
    Art. 48 i 48a ustawy z dnia 5 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
  • 11
    Art. 180 §5 Kodeksu pracy
  • 12
    Art. 180 §10 i §11 Kodeksu pracy
  • 13
    Art. 180 §6 i §7 Kodeksu pracy
  • 14
    Art. 180 §12 Kodeksu pracy
  • 15
    E. Maniewska, Kodeks pracy. Komentarz, Lex 2018
  • 16
    Art. 1821aKodeksu pracy
  • 17
    Art. 1821cKodeksu pracy
  • 18
    Art. 1821dKodeksu pracy
  • 19
    Art. 1821eKodeksu pracy
  • 20
    Art. 1821fKodeksu pracy
  • 21
    Art. 1823 Kodeksu pracy
  • 22
    Art. 186 Kodeksu pracy
  • 23
    Art. 186 §2 Kodeksu pracy
  • 24
    Art. 186 §3 Kodeksu pracy
  • 25
    Art. 186 §8 Kodeksu pracy
  • 26
    Art. 186 §7 Kodeksu pracy
  • 27
    Art. 186 Kodeksu pracy
  • 28
    Art. 186 Kodeksu pracy
  • 29
    Art. 188 §1 Kodeksu pracy
  • 30
    Art. 189 Kodeksu pracy
  • 31
    Art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
  • 32
    Art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
  • 33
    Art. 33 ustawy z dnia 5 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
  • 34
    Art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
  • 35
    Art. 53 i nast. ustawy z dnia 5 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

Obowiązek informacyjny cookies:

W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie w ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies. Pliki cookies umożliwiają nam zbieranie anonimowych danych statystycznych w celu usprawnienia działania witryny, a po uzyskaniu Twojej zgody, umożliwiają nam dokonywanie pomiarów i analiz korzystania z witryny (analityczne pliki cookie), dostosowywanie witryny do Twoich zainteresowań (personalizujące pliki cookie) oraz przedstawianie odpowiednich dla Ciebie informacji oraz reklam (pliki cookie do targetowania), w tym w ramach newslettera, powiadomień webpush, usługi retargetingu a także w celu oceny niektórych informacji o Tobie w ramach zautomatyzowanego przetwarzania danych osobowych (w tym profilowanie).

Jeżeli chcesz zmodyfikować lub odwołać zgodę na zapisywanie plików cookies, możesz zrobić to w poniższej zakładce „Dostosuj ustawienia prywatności”, a także w ustawieniach przeglądarki.

W zakresie, w jakim pliki cookies będą zawierać Twoje dane osobowe, podstawą ich przetwarzania jest uzasadniony interes administratora danych (Fundacja Nutricia z siedzibą w Warszawie) - jakim jest potrzeba zapewnienia najwyższej jakości treści prezentowanych przez Fundacja Nutricia poprzez ich dostosowanie do preferencji użytkowników oraz marketing usług Fundacja Nutricia i jej partnerów Google LLC Heureka Huge Idea Sp. z o.o. Freshmail Sp. z o.o. Berry Fish Limited Poczta Polska TNT .

W każdej chwili możesz skontaktować się z nami - biuro@fundacjanutricia.pl lub dowiedzieć się więcej o naszej Polityce Prywatności i Cookies.