Dodatki do żywności w pokarmach dla dzieci – na co zwracać uwagę?

Już od pierwszych chwil życia dziecka warto starać się by jego organizm otrzymywał wszystkie niezbędne składniki odżywcze potrzebne do prawidłowego rozwoju. W okresie 1000 pierwszych dni organizm rozwija się najintensywniej! W tym czasie zaczynają się kształtować nawyki żywieniowe, które mają szansę utrwalić się na dalsze lata. Oprócz intensywnego wzrastania obserwujemy też dojrzewanie wrażliwych, młodych narządów. Nic dziwnego więc, że dieta dla najmłodszych musi  być nie tylko pełnowartościowa, bogata w składniki odżywcze, ale także bezpieczna. Jakie są różnice pomiędzy żywnością produkowaną z myślą o najmłodszych, od tej, która dostępna jest powszechnie? Czy wiemy czego możemy spodziewać się w przysłowiowych „słoiczkach”?

Bezpieczeństwo żywności, a regulacje prawne

Bezpieczeństwo żywności podlega regulacjom prawnym. Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia z 2006 roku ¹Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia określa warunki, jakie muszą być spełnione w zakresie stosowanych:

• substancji dodatkowych,
• poziomów substancji zanieczyszczających,
• pozostałości pestycydów i innych

Żywność dla najmłodszych – co na to prawo?

Zgodnie z prawem żywność przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci musi odpowiadać na unikalne potrzeby i ograniczenia dojrzewającego organizmu, spełniając ściśle określone normy bezpieczeństwa, często bardziej rygorystyczne niż w przypadku żywności ogólnego spożycia. Dlaczego? Między innymi dlatego, że masa ciała maluchów jest znacząco mniejsza niż dorosłego, co przekłada się na większe ryzyko potencjalnych negatywnych skutków zanieczyszczeń czy substancji dodatkowych. Z tego powodu normy np. pestycydy w owocach są nawet do 3000 razy bardziej rygorystyczne dla tych samych owoców dla ogólnej populacji. Kryteria bezpieczeństwa żywności dla niemowląt i małych dzieci określają szczegółowo polskie i unijne przepisy prawne. Co więcej, używane surowce oraz stosowane technologie produkcji muszą zapewnić właściwą wartość żywieniową produktów z maksymalnym ograniczeniem substancji dodatkowych oraz zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych do poziomu nie stwarzającego ryzyka dla zdrowia dla maluchów. Wszystkie produkty przeznaczone dla niemowląt i małych dzieci z indykacją wiekową na opakowaniu (np.  po 6., po 9., po 12. miesiącu) są regulowane prawnie i dzięki temu są dla nich bezpieczne.

Dodatki do żywności, czyli…?

Substancją dodatkową do żywności jest każda substancja celowo dodawana do żywności  w trakcie jej produkcji, przetwarzania, przygotowywania, obróbki, czy pakowania. Substancje dodatkowe, czyli dodatki do żywności same w sobie nie są żywnością i muszą być wykazane na etykiecie produktu ²Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności. Dz. Urz. UE L 354 z 31.12.2008.

Zgodnie z prawem obecność substancji dodatkowych w produkcie spożywczym musi zawsze być na etykiecie z oznaczona symbolem „E” z odpowiednim numerem lub pełnej nazwy dodatku oraz pełnioną funkcję technologiczną!

Substancje dodatkowe są powszechnie wykorzystywane do wydłużenia okresu trwałości, a także do poprawy np. wyglądu, zapachu, smaku czy tekstury i innych cech. Ze względu na pochodzenie substancje dodatkowe dzieli się na naturalne, identyczne z naturalnymi sztuczne.

Obecnie do stosowania do żywności dopuszczonych jest ponad 330 dodatków, mogących pełnić 27 różnych funkcji technologicznych. Do najbardziej powszechnych zaliczamy między innymi:

Żywność dla niemowląt i małych dzieci  a dodatki do żywności

Zapewnienie odpowiedniej dla potrzeb pokarmowych i bezpiecznej żywności ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju maluchów, dlatego prawo wyraźnie zaznacza, co może być dodane do żywności dla najmłodszych, a co nie. Wymagania także są postawione wobec dodatków do żywności.

Z listy ponad 330 dodatków w produktach przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci dozwolone jest stosowanie związków: wzbogacających (np. witaminy, składniki mineralne, aminokwasy, nukleotydy, cholina, inozytol), gazów (np. dwutlenek węgla, azot)  oraz wybranych substancji dodatkowych o funkcji: przeciwutleniającej, emulgującej, zagęszczającej czy regulującej pH. Przykładem tych substancji są np.: kwas cytrynowy, pektyny czy lecytyny ³„Bezpieczeństwo żywności a potrzeby żywieniowe niemowląt i małych dzieci”  z 2022 r..

Niektóre badania sugerują, że dzieci mogą być bardziej narażone na spożycie niektórych dodatków do żywności niż dorośli między innymi z powodu niedojrzałości narządów. Dzieci, które powoli odchodzą od diety opartej na mleku i zaczynają spożywać coraz więcej pokarmów z „diety dorosłej” są bardziej narażone na kontakt z różnymi dodatkami do żywności. Co więcej, okazuje się, że wchłanianie tych substancji także może się różnić u młodego organizmu w porównaniu z dorosłymi ⁴„Bezpieczeństwo żywności a potrzeby żywieniowe niemowląt i małych dzieci”  z 2022 r.. 

W doborze produktów dla najmłodszych warto kierować się jakością, bezpieczeństwem oraz czytać dokładnie etykiety spożywcze by mieć pewność, że nasz maluch otrzymuje to, co jest odpowiednie dla jego prawidłowego rozwoju.

Przypisy Rozwiń

• 1
  Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia
• 2
  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności. Dz. Urz. UE L 354 z 31.12.2008
• 3
  „Bezpieczeństwo żywności a potrzeby żywieniowe niemowląt i małych dzieci”  z 2022 r.
• 4
  „Bezpieczeństwo żywności a potrzeby żywieniowe niemowląt i małych dzieci”  z 2022 r.