Spis treści
Żywienie w okresie 1000 pierwszych dni jest niezwykle istotne dla zdrowia dziecka – zarówno teraz, jak i w późniejszym życiu. Już podczas okresu ciąży, karmienia piersią czy rozszerzania diety rodzice mają wpływ na preferencje żywieniowe swojej pociechy. Jaja w diecie są bardzo wartościowym produktem spożywczym, ale jak je podawać dziecku? Czy warto oddzielać białka od żółtek? Jak je najlepiej przygotować? Poznaj odpowiedzi na te pytania.
Czy wiesz, że jajko do diety niemowlęcia najlepiej wprowadzać pod osłoną mleka mamy?
Mleko mamy to niezaprzeczalnie najlepszy pokarm dla dziecka. Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje wyłączne karmienie piersią przez 6. pierwszych miesięcy życia niemowlęcia. Warto podkreślić, że nie ma górnej granicy, do kiedy należy karmić mlekiem mamy, ale powinno to trwać tak długo, jak chce tego mama oraz dziecko. Zdarzają się sytuacje, kiedy taki sposób karmienia nie jest jednak możliwy. W przypadku braku możliwości podawania mleka mamy podstawą diety niemowlęcia powinno być mleko modyfikowane, które należy wybrać wspólnie z pediatrą. Nie wcześniej niż przed 17. tygodniem życia i nie później niż 26. tygodnia życia dziecka do diety należy wprowadzić produkty uzupełniające, pamiętając, że w tym czasie mleko nadal stanowi podstawę żywienia niemowlęcia. Tak szeroki zakres umożliwia wyłączne karmienie piersią przez 6 miesięcy życia dziecka. Konieczność rozszerzania diety wynika przede wszystkim z rosnącego zapotrzebowania dziecka na składniki odżywcze, których samo mleko nie może już pokryć1Szajewska H. i wsp., Karmienie piersią. Stanowisko PTGHiŻD. Standardy Medyczne Pediatria, 2016, 13.1 9-24.
Od kiedy jajko dla niemowlaka? Jajko można wprowadzać do jadłospisu już na początku jego rozszerzania, a najlepiej wprowadzać je pod osłoną mleka mamy, czyli tego, co dla dziecka najlepsze2Szajewska H. i wsp., Karmienie piersią. Stanowisko PTGHiŻD. Standardy Medyczne Pediatria, 2016, 13.1 9-24.
Jak podać niemowlakowi jajko? Rozszerzanie diety o jajko
Jajko można wprowadzać do diety dziecka w całości – nie ma więc potrzeby podawania osobno białka czy żółtka. Konsystencję produktu należy dopasować do wieku dziecka. Jeżeli zdecydujesz się na podawanie jajka niemowlęciu w wieku 5-6 miesięcy, to miksowanie czy rozcieranie ugotowanego jajka może ułatwić maluchowi jego zjedzenie. Pamiętaj, że podczas wprowadzania produktów do diety dziecka należy obserwować jego reakcję na nie. Rosnące dziecko nabywa coraz więcej umiejętności, które może wykorzystać podczas jedzenia, takich jak np. mielenie językiem, gryzienie czy żucie, co zwiększa możliwość urozmaicenia konsystencji posiłku3Szajewska H. i wsp., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia PTGHiŻD. Pediatria, 2014, 11.3 321-338. . Jak podać jajko 7 miesięcznemu dziecku? Tak samo, ale możesz zwiększać stopniowo trudność poprzez większe cząstki/grudki – jednak zawsze musi być dobrze ugotowane. Opiekunowie często zastanawiają się, w jakiej postaci podawać jajko oraz jakich technik kulinarnych używać. Gotowanie jajek w sposób tradycyjny czy gotowanie na parze jest najdelikatniejszym sposobem na przygotowanie tego produktu. Nie ma potrzeby smażenia ich na tłuszczu. Jajo należy podawać dobrze ugotowane przez 10-15 min. W praktyce zaleca się wprowadzać jedno małe jajo 2 razy w tygodniu, co odpowiada około 2 g białka jaja”. Trzeba bowiem pamiętać, że w początkowym okresie życia u dziecka kształtują się preferencje żywieniowe, dlatego należy mu przedstawiać naturalne smaki. Nie dosalaj dodatkowo jaj i nie zniechęcaj się od razu, jeśli maluch nie zaakceptuje ich aromatu. Podawaj mu jajka kilkukrotnie, by mógł się przyzwyczaić do tego produktu4http://www.imid.med.pl/images/do-pobrania/Zywienie_niemowlat_www.pdf.
Które jajka są najlepsze dla malucha?
Najbardziej popularne są jaja kurze, ale są też dostępne inne rodzaje tych produktów5https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4303863/. W sklepach można kupić również jaja przepiórcze czy gęsie. Z pewnością znane jest Ci znakowanie jaj numerami: 3 – chów klatkowy, 2 – chów ściółkowy, 1 – wolny wybieg i 0 – chów ekologiczny. Okazuje się, że na skład jaj ma wpływ przede wszystkim to, czym są karmione kury6www.naukawpolsce.pap.pl. Te różnice nie są jednak na tyle duże, żeby móc określać, które z nich są zdrowsze, a które mniej. Jaja posiadają wysoką zawartość białka, żelaza, witaminy E, A i D, luteinę, antyoksydanty, cynk, selen i inne składniki mineralne niezbędne do rozwoju dziecka. Rodzice często zastanawiają się nad tym, czy lepiej podawać dziecku jaja kurze, przepiórcze czy gęsie. Nie ma wytycznych, określających, które należy wybierać. Przykładowo jaja przepiórcze są o wiele mniejsze, ale bogatsze w tłuszcze, ponieważ zawierają stosunkowo więcej żółtka7Szablewski T., Gornowicz E., Stuper-Szablewska K., Kaczmarek A., Cegielska-Radziejewska R., Skład mineralny treści jaj kur ras zachowawczych z chowu ekologicznego. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2013, 5 (90), 42 – 51. Najważniejsze, aby komponując dietę dziecka, pamiętać o jej urozmaicaniu, jaja wybierać ze sprawdzonych i zaufanych źródeł i odpowiednio je przygotowywać.
Alergia na jajko u niemowlęcia
Białka mleka krowiego są najczęstszym alergenem powodującym alergie u dzieci. Tuż po nich są białka jaja. Najczęściej alergia na jaja diagnozowana jest u dzieci do 2. roku życia, a większość z nich wyrasta z tej nadwrażliwości na pokarm. Dzieci, które już mają jakieś alergie na pokarm lub u których zdiagnozowano atopowe zapalenie skóry, częściej mają uczulenie na jajka. Co ciekawe, według najnowszych doniesień, w celu zmniejszenia ryzyka rozwoju alergii na jajo w okresie rozszerzania diety należy je podawać dokładnie ugotowane. Ilość białka jaja, która ma zmniejsza ryzyko rozwoju alergii to w około 2 g, co odpowiada 2 małym jajom w tygodniu. Objawy alergii na jaja u większości dzieci pojawiają się szybko i zawsze wymagają konsultacji z lekarzem. Podczas rozpoznania uczulenia na jaja często można zaobserwować błędne postępowanie, czyli podawanie np. jaj przepiórczych. Jaja innych ptaków mają takie same białka jak kurze, a spożywanie ich przez uczulone dzieci może nasilać objawy. U dzieci z nadwrażliwością na ten produkt należy wyeliminować jaja z diety, pamiętając jednocześnie o tym, że nierzadko stanowią one składnik wielu potraw. Do produktów tych zalicza się m.in.: majonez, biszkopty, tradycyjne lody, niektóre gotowe sosy. Robiąc zakupy, czytaj dokładnie tabele składów odżywczych i upewnij się, że nie mają one alergenów jaj8Kaczmarski M., Korotkiewicz-Kaczmarska E., Alergia i nietolerancja pokarmowa: mleko i inne pokarmy. Wydawnictwo Help-Med, Kraków, 2013.
Kogel mogel? Uważaj!
Pamiętaj, że surowe jaja, podobnie jak surowe mięso i niepasteryzowane mleko, mogą być źródłem zakażenia salmonellą, która może być szczególnie groźna dla rozwijającego się organizmu dziecka. Niektóre potrawy – takie jak jak kogel mogel, domowy majonez czy beza włoska – zawierają surowe jaja, dlatego dla bezpieczeństwa nie podawaj ich swojej pociesze. Pamiętaj, by rozszerzać dietę niemowlęcia zgodnie z zaleceniami ekspertów i podawać jajka w bezpiecznej postaci. Istnieje wiele ciekawych potraw z jaj, które warto wprowadzić do diety dziecka. Podawaj maluchowi gotowane jajka, omlety na parze, pasty jajeczno-warzywne lub jajka na słodko, np. w postaci placuszków z owocami. Dbaj o to, aby od najmłodszych lat dziecko miało urozmaicone menu – to ułatwi mu akceptację nowych smaków i może wpłynąć na jego preferencje żywieniowe w późniejszych latach.
