Suplementacja witaminy D przez cały rok

Do niedawna zalecano podawanie witaminy D w postaci suplementów jedynie dzieciom, ponieważ funkcją tej witaminy w organizmie jest regulowanie gospodarki wapnia i fosforu, ważnych składników dla metabolizmu tkanki kostnej 1. Przypuszcza się jednak, że oprócz klasycznego działania zapobiegającego krzywicy witamina ta pełni szereg ważnych funkcji, zwraca uwagę zwłaszcza potencjalny wpływ witaminy D na profilaktykę chorób cywilizacyjnych, takich jak nowotwory, choroby sercowo-naczyniowe czy cukrzyca 2.

Czy witaminę D można brać cały rok? Czy witamina D powinna być podawana nadal dzieciom po pierwszym roku?  Ze względu na jej szerokie działanie a także z powodu alarmujących wyników badań związanych z niedoborem tego składnika 3 4- eksperci zalecają suplementację witaminy D zarówno u niemowląt i małych dzieci, jak i dorosłych. Zalecane jest jej uzupełnianie przez żywność wzbogacaną i/lub suplementy, sposób suplementacji i dawkę należy skonsultować z lekarzem.

Obowiązujące obecnie zalecenia dla Polski i Europy Środkowej, rekomendują przyjmowanie następującej ilości witaminy D, według jednostek międzynarodowych (IU) 2:

Noworodki i niemowlęta – Witamina D przenika w niewielkiej ilości do pokarmu kobiecego, dlatego suplementacja u matki nie rozwiązuje problemu zaopatrzenia w tę witaminę niemowlęcia5. Bez względu na to czy niemowlę jest karmione piersią czy mlekiem modyfikowanym, zaleca się przez pierwsze pół roku życia suplementację witaminy D w ilości 400 IU/dobę [3].  Z uwagi na rosnące potrzeby żywieniowe maluchów po 6. miesiącu życia rekomenduje się by codziennie suplementować 400-600 IU witaminę D aż do skończonego 12 miesiąca życia. Mleko stanowi podstawę żywienia dziecka w pierwszym roku życia, jednak eksperci są zgodni, że suplementacja witaminy D w tym okresie rozwojowym jest niezbędna z uwagi na szereg korzyści jakie niesie ze sobą 6.

Dzieci i młodzież (1-18 lat) – Dzieci powyżej 1. roku życia również znajdują się w grupie ryzyka niedoborów żywieniowych, związanych z witaminą D.  Roczniaki mają zapotrzebowanie na witaminę D jest sześciokrotnie wyższe niż dorośli w przeliczeniu na kilogram masy ciała [Jarosz,2017]. Jak pokazują badania, spożycie tej witaminy z dietą jest przeważnie niewystarczające, stąd konieczność uzupełniania jej poprzez spożywanie produktów wzbogacanych w tę witaminę oraz jej suplementację –  zawsze po konsultacji z lekarzem. Dzieci w wieku 1–10 lat nie muszą suplementować witaminy D, jeżeli przebywają na słońcu z odkrytymi przedramionami i podudziami, przez co najmniej 15 minut w godzinach od 10.00 do 15.00, bez kremów z filtrem, w okresie od maja do września. Jeżeli warunki te nie są spełnione to warto suplementować witaminę D w dawce 600–1000 IU/dobę, w zależności od masy ciała i podaży witaminy D w diecie, przez cały rok 7.

Osoby dorosłe (powyżej 18 lat) – suplementacja w dawce 800-2000 IU na dobę (zależnie od masy ciała) jest zalecana przez cały rok, jeśli nie można zagwarantować w okresie letnim wystarczającej syntezy witaminy D przez skórę.

Osoby starsze (65 lat i powyżej) powinny przyjmować dawkę 800-2000 IU przez cały rok ze względu na pogarszającą się z wiekiem skuteczność skórnej syntezy witaminy D.

Kobiety ciężarne i planujące ciążę – kobiety planujące ciążę powinny rozpocząć lub utrzymać suplementację zgodnie z wytycznymi dla dorosłych. Kobietom w ciąży rekomenduje się dawkę 1500-2000 IU na dobę. Suplementacja powinna się rozpocząć przynajmniej od drugiego trymestru ciąży.

Osobne wytyczne ustalono dla osób z grup ryzyka niedoboru witaminy D (np. wcześniaków), osób z otyłością (także dzieci i nastolatków), osób pracujących w nocy i o ciemnej karnacji. Osoby te wymagają większych dawek witaminy D i powinny one zostać indywidualnie dobrane przez lekarza.

Skorzystaj z kalkulatora i sprawdź, ile witaminy D, wapnia i jodu jest w diecie Twojego dziecka.