Drodzy Rodzice, nasz Ekspert dr inż. Sylwia Biegańska-Hensoldt – Dietetyk odpowiedziała na Wasze pytania związane z żywieniem Maluszków w tym szczególnym okresie, które zadaliście na naszym fanpage na Facebooku. Jeżeli po ich przeczytaniu dalej macie wątpliwości związane z żywieniem swojej pociechy zachęcamy do kontaktu z naszym Ekspertem na forum.
Jak zadbać o higienę i bezpieczeństwo pokarmów podawanych dzieciom po 1. roku życia?
Podstawową zasadą higieny i bezpieczeństwa żywności i żywienia jest częste i dokładne mycie rąk opiekuna przygotowującego posiłki, ale także Maluszka. Niezmierne znaczenie ma także przestrzeganie warunków przechowywania produktów spożywczych, w tym suchych, surowych, wymagających chłodzenia i mrożenia, chroniąc je przed działaniem promieni słonecznych lub wilgocią. Kolejną kwestią jest wykorzystywanie do obróbki technologicznej czystych, suchych, pozbawionych widocznych oznak zniszczenia, narzędzi kuchennych. Celem zachowania wysokich standardów higieny i bezpieczeństwa żywności, należy przestrzegać fundamentalnych zasad przygotowywania potraw polegających na starannym myciu i płukaniu warzyw/owoców, przesiewaniu mąki, oczyszczaniu i płukaniu grubych kasz, dokładnym gotowaniu produktów surowych.
Ile posiłków powinno spożywać roczne dziecko?
Po ukończeniu pierwszych urodzin maluchy powinny spożywać 3 główne posiłki dziennie i 1 lub 2 posiłki uzupełniające. W pierwszym modelu, rocznym dzieciom proponuje się 4 posiłki dziennie, tj. śniadanie, obiad, kolację i jedną przekąskę. W przypadku modelu z 5 posiłkami, maluszkom po ukończeniu 1. roku życia proponuje się wymienione wyżej 3 główne posiłki i dwa uzupełniające np. II śniadanie i podwieczorek. Wybór modelu żywienia dotyczący ilości posiłków w ciągu dnia powinien być uzależniony od aktywności dziecka oraz tradycji rodzinnych. W obu modelach żywieniowych przerwa między posiłkami powinna wynosić około 3-4 godziny.
Jakieś patenty na przemycenie surowych warzyw? Oprócz marchewki, bo z tym nie ma problemu. Aha, chodzi o 2,5 latka (prawie 3).
Maluchy to mali naśladowcy. Jednym z doskonałych rozwiązań na sprawienie, aby maluszek zechciał coś zrobić, w tym przypadku zjeść, jest w dosłownym znaczeniu „zajadanie się” danym produktem ze smakiem i jednoczesne nie proponowanie dziecku spróbowania tego produktu. W wieku 2,5 lat dzieci starają się decydować za siebie i stawiają opór w obszarach, na którym rodzicom niezmiernie zależy. Im bardziej będziemy naciskać Malucha na to, aby spróbował jakiegoś produktu, tym jego opór może być większy. Proszę uzbroić się w cierpliwość i zachwycać się jedzeniem na oczach dwulatka. Innym, popularnym już rozwiązaniem jest przygotowywanie kulinarnych figur przestrzennych, np. tworzenie zwierzątek z wykorzystaniem elementów warzyw lub owoców.
W jakim przypadku należy/warto włączać posiłki uzupełniające już w 5. miesiącu życia? Czy jeśli dziecko (karmione mieszanie, na żądanie) słabo przybiera na wadze to warto włączyć posiłki stałe już w 5. miesiącu?
Kontrolę masy ciała Maluszków należy przeprowadzać z wykorzystaniem siatek centylowych. Wszelkie zaobserwowane odchylenia warto konsultować z pediatrą i dietetykiem, którzy po ocenie stanu odżywienia i sposobu żywienia Malucha mogą zdecydować o wprowadzeniu diagnostyki niewystarczającego przyrostu masy ciała oraz zmian w dotychczasowym żywieniu niemowlęcia. Decyzja o rozszerzaniu diety niemowląt i wprowadzeniu innych produktów niż mleko, jest uzależniona od wielu czynników, w tym oceny ogólnego rozwoju dziecka, indywidualnych potrzeb i decyzji matki, ale także zainteresowania dziecka innym sposobem żywienia wyrażona np. próbami otwierania ust na widok jedzącej osoby oraz umiejętnością malucha do stabilnego siedzenia z podparciem.
Sama robię dla rocznego synka obiadki zgodnie z wytycznymi rozszerzania diety. Jak w obecnym okresie dbać o czystość warzyw i brak bakterii i zarazków? Czy mycie pod bieżącą wodą wystarczy?
Mycie produktów surowych pod bieżącą wodą jest najlepszym i wystarczającym sposobem na zachowanie bezpieczeństwa i higieny produktów spożywczych przeznaczonych do spożycia przez dzieci. Przed umyciem, warzywa można oczyścić z zalegającej na nich warstwy ziemi, natomiast po obraniu z skórki warto przemyć je ponownie. W przypadku niektórych warzyw, np. pomidorów, skórkę można sparzyć wrzącą wodą i ostrożnie ją zdjąć. W przygotowywaniu produktów i potraw kluczową kwestią jest częste i dokładne mycie rąk z wykorzystaniem mydła.
Co z tym mlekiem krowim? Czy są jakieś wskazania do opóźniania podawania mleka krowiego u zdrowego rocznego dziecka bez wywiadu alergicznego? Czy mleko modyfikowane w drugim roku życia ma jakąkolwiek przewagę nad mlekiem krowim?
W obecnym stanie wiedzy nie zaleca się celowego opóźniania wprowadzania produktów alergizujących do diety niemowląt. Zdrowe, bez cech potencjalnej alergii, roczne dziecko może spożywać mleko krowie w ilości dwóch porcji dziennie. Mleko i jego produkty zawierają łatwo przyswajalne białko, wapń – pierwiastek niezbędny do budowy kości, zębów oraz niektóre witaminy z grupy B. Należy jednak podkreślić, że w żywieniu dzieci do 3. roku życia, mleko modyfikowane nadal ma przewagę pod względem wartości odżywczych. Mleko modyfikowane stanowi cenne źródło żelaza, witaminy D, kwasów tłuszczowych, w które to mleko krowie jest zdecydowanie uboższe.
Jakie świeże warzywa można podawać dziecku (2lata) w sezonie zimowym lub wiosennym, a które lepiej w postaci mrożonek?
Do przygotowywania potraw dla Maluchów przede wszystkim należy korzystać ze świeżych warzyw sezonowych, jednakże po mrożonki i przetwory warzywne warto sięgać w okresie zimowym i wczesno wiosennym. Prawdą jest również fakt, że dzięki importowi z krajów zachodnich, sezonowe dla Polski warzywa i owoce, są dostępne w polskich sklepach przez cały rok. Zimą i wiosną warto wykorzystywać mrożonki, szczególnie z przeznaczeniem na zupę jarzynową, np. kalafiory, fasolę szparagową, groszek zielony, dynię. Z kolei późną wiosną Maluchom można podawać między innymi świeże ogórki, pomidory szklarniowe, kalarepę oraz cukinię.
Ile porcji nabiału dziennie powinno spożywać dziecko 5 lat? Czy możecie to pokazać na przykładzie np. tygodniowego jadłospisu?
Nabiał to kategoria produktów spożywczych obejmująca mleko i jego przetwory takie, jak sery twarogowe, podpuszczkowe, jogurty, kefiry, maślanki, mleko w proszku, śmietana. Dzieci pięcioletnie mogą spożywać 1-2 porcje mleka i produktów mlecznych dziennie. Produkty mleczne mogą być spożywane samodzielnie lub stanowić dodatek do przygotowywania potraw, np. zup, naleśników, koktajli. Przykładowe posiłki z udziałem produktów nabiałowych możliwe do zaproponowania 5-letniemu dziecku to: owsianka ze świeżymi lub suszonymi owocami, naleśniki z serem, jogurt z ciastem drożdżowym, zupy zabielane śmietaną, koktajl mleczno-bananowy.
Chciałabym zapytać czy dzieciom (w wieku 2-3 lata) można podawać soki owocowe (przecierane)? Zastanawiam się oczywiście nad ilością cukru zawartego w owocach, ale też nad odpowiednią ilością karotenu przyswajanego przez dziecko. Czy podawanie dzieciom soków/koktajli owocowych przygotowanych w domu jest w porządku?
W żywieniu dzieci, niezależnie od wieku, polecane są soki typu przecierowego, czyli zawierające miąższ warzyw i owoców i zawierające wyłącznie naturalnie występujące cukru. Zatem przygotowanie koktajli warzywno-owocowych w domu z wykorzystaniem blendera (nie sokowirówki) będzie doskonałym rozwiązaniem. Oprócz witamin (głównie witaminy C i beta-karotenu) i składników mineralnych (potasu, magnezu), soki przecierowe są dobrym źródłem błonnika pokarmowego. Z kolei, beta-karoten jest w pełni bezpieczną odmianą karotenu, gdyż organizm przetwarza tylko taką ilość, jaką potrzebuje. Soki bezpośrednie do spożycia, przygotowane w domu, z wykorzystaniem świeżych warzyw i owoców mimo, że są źródłem wielu cennych składników pokarmowych, nie powinny być podawane dzieciom do 3 lat w większej ilości niż 1 porcja (około ½ szklanki) dziennie.
Pamiętajcie, że okres 1000 pierwszych dni życia dziecka już od poczęcia przez pierwsze lata życia ma fundamentalne znaczenie dla jego zdrowia teraz i w przyszłości. Czas pomiędzy 13 a 36 miesiącem życia dziecka jest okresem krytycznym do rozwoju określonych preferencji i nawyków żywieniowych!
