Spis treści
Niesprawiedliwością losu jest to, że przyszła mama, która już i tak często musi znosić wiele nieprzyjemnych dolegliwości związanych z ciążą, począwszy od nudności i wymiotów po zgagę i niestrawność, jest też dodatkowo bardziej podatna na choroby niż cała reszta społeczeństwa. Przyczyną tego jest obniżenie odporności organizmu (w ten sposób natura chroni płód: „obcy” dla układu odpornościowego matki – przed tym by nie został on odrzucony przez jej organizm, powodujące szczególną wrażliwość na infekcje, kaszel, przeziębienie, zaburzenia żołądkowo-jelitowe oraz grypę1Murkoff H., Dieta przyszłej mamy, wydawnictwo Rebis, 2018. Jak zatem sobie poradzić z grypą lub przeziębieniem w ciąży?
Jak odróżnić przeziębienie od grypy?2Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Immunization and Respiratory Diseases (NCIRD)
Grypa i wirusowe zakażenia górnych dróg oddechowych (potocznie określane jako przeziębienie) są wywoływane przez wirusy i należą do chorób układu oddechowego. Mogą powodować podobne objawy, dlatego ich odróżnienie na własną rękę może być trudne, a nawet niemożliwe. Diagnoza jest zadaniem lekarza.
Przeziębienie czy grypa – jak rozpoznasz objawy?
| Objawy | Grypa | Przeziębienie |
| Wystąpienie objawów | Nagłe | Stopniowe |
| Gorączka | Typowe | Rzadko |
| Ból mięśni i stawów | Typowe | Nieznaczne |
| Dreszcze | Dosyć często | Rzadko |
| Słabość, duże zmęczenie | Typowe | Czasami |
| Katar | Czasami | Często |
| Zatkany nos | Czasami | Często |
| Ból gardła | Czasami | Często |
| Kaszel, ucisk w klatce piersiowej | Często | Łagodny do średniego |
| Ból głowy | Często | Rzadko |
Ogólnie, przeziębienie jest dużo lżejszą chorobą niż grypa, a objawy są łagodniejsze, mniej nasilone i nie występują nagle. Przeziębienia na ogół nie powodują poważnych problemów zdrowotnych, takich jak zapalenie płuc, infekcje bakteryjne lub hospitalizacje. Grypa może mieć bardzo poważne komplikacje i powikłania, dlatego jest dużo groźniejsza.
Czym leczyć przeziębienie w czasie ciąży?
Przede wszystkim, gdy wystąpią inne dolegliwości niż zwykłe objawy związane z ciążą, koniecznie należy skontaktować się z lekarzem. To on zdiagnozuje chorobę, przepisze leki bezpieczne dla mamy i dziecka, ustali dawki i czas trwania leczenia. W chorobie leki to jednak nie wszystko należy zadbać o wzmocnienie organizmu przez żywność i płyny. Właściwe żywienie nie zawsze przychodzi łatwo nawet w prawidłowo przebiegającej ciąży a jeszcze trudniejsze staje się to zadanie wówczas, gdy apetyt odbiera grypa czy przeziębienie. Podczas choroby każdy, także przyszła mama, traci najczęściej ochotę na regularne posiłki. Jednak powstrzymywanie się od jedzenia w czasie przeziębienia czy grypy, aby szybciej wyzdrowieć nigdy nie jest dobrym rozwiązaniem, a szczególnie wtedy, gdy jest się w ciąży. Do wyzdrowienia organizm potrzebuje energii (pochodzącej z pożywienia), przyszła mama poczuje się dużo lepiej, gdy będzie się dobrze żywić3Murkoff H., Dieta przyszłej mamy, wydawnictwo Rebis, 2018.
Jak ukoić ból gardła w ciąży
Będąc w ciąży nie można zaczekać z jedzeniem aż ostry ból gardła minie, w końcu w tym czasie je się dla dwojga! Dlatego zaleca się spożycie takich posiłków, które jak najmniej boleśnie przechodzą przez gardło i przełyk: zupy, purée, rozdrobnione produkty, musy owocowe, smoothie itp. Niekorzystnie działają na pewno gorące czy bardzo kwaśne potrawy4Murkoff H., Dieta przyszłej mamy, wydawnictwo Rebis, 2018. Korzystnie działa nawilżanie gardła dlatego trzeba pić mnóstwo płynów, bez dodatku cukru, by nie stanowiło to pożywki dla bakterii. Płukanie gardła solą to częsty domowy sposób jednak nie zawsze działa korzystnie, ponieważ dodatkowo wysusza gardło.
Co na katar w ciąży?
Trzeba pić nie tylko by spełnić zapotrzebowanie na płyny (które w ciąży jest przecież wyższe5Jarosz M., Normy żywienia dla populacji polskiej, IŻŻ, Warszawa, 2017), ale także by szybciej zdrowieć. Dzięki optymalnemu nawodnieniu organizmu błony śluzowe nie wysychają, co osłabia atak wirusów oraz ułatwia okiełznanie kataru6Murkoff H., Dieta przyszłej mamy, wydawnictwo Rebis, 2018. Najbardziej wskazane dla kobiet w ciąży jest picie wody, powinna stanowić 60‒80% wszystkich przyjmowanych płynów7Poradnik żywienia dla kobiet w ciąży, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2013. Resztę zapotrzebowania można pokryć pijąc zupy, soki, mleko czy herbaty owocowe, bez dodatku cukru. Warto mieć zatem termos tuż przy łóżku i pić z niego jak najczęściej. Chociaż kiedyś twierdzono, że picie mleka wzmaga katar, nie ma na to naukowych dowodów, więc nie ma powodów by odstawiać produkty mleczne podczas przeziębienia czy grypy8Murkoff H., Dieta przyszłej mamy, wydawnictwo Rebis, 2018.
Kaszel przyszłej mamy
Kaszel to naturalny odruch obronny organizmu pozwalającym na usunięcie z dróg oddechowych drażniących substancji i ciał obcych9Bryl Nadia, Horst-Sikorska Wanda, Czy przewlekły kaszel u osoby dorosłej może nie mieć podłoża organicznego? Kaszel na tle psychogennym. In: Forum Medycyny Rodzinnej. 2008. p. 319-325. Gdy trwa dłużej staje się znaczącym problemem, powoduje silny dyskomfort i wyraźnie obniża jakość życia. Kaszel jest jednak objawem niespecyficznym. Kaszel mokry, kaszel suchy – może być wynikiem wielu dolegliwości, od przeziębienia przez astmę, po zapalenie płuc! Dlatego każde przeziębienie u kobiety ciężarnej jest wskazaniem do wizyty u lekarza. Do tego czasu warto pić dużo płynów i dużo odpoczywać. Aby zmniejszyć męczący kaszel można też zadbać o dopływ świeżego powietrza i wyższe ułożenie klatki piersiowej (np. przez dodatkową poduszkę).
Jakich leków na przeziębienie unikać?
Przeziębienia w ciąży nie warto leczyć się na własną rękę, ponieważ wiele substancji przenika przez łożysko i ich wpływ na rozwijający się płód nie został dokładnie przebadany. Mimo że z pozoru „naturalne” także nie wszystkie preparaty ziołowe są dozwolone dla kobiet ciężarnych10Poradnik żywienia dla kobiet w ciąży, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2013. Bardzo ważne jest, aby przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku lub suplementu diety w okresie ciąży skonsultować się z lekarzem i wyjaśnić ponad wszelką wątpliwość potencjalne zagrożenia i korzyści związane ze stosowaniem danego preparatu.
