Spis treści
Kiedy małe, chętnie jedzące dziecko z upływem czasu – zamiast jeść coraz więcej – zamienia się w niejadka, wielu rodziców ogarnia niepokój. Często jednak okazuje się, że łaknienie dziecka jest odpowiednie dla jego wieku i tempa rozwoju, a obawy wynikają z nierealistycznych oczekiwań, że w kolejnych latach rozwoju dziecko będzie zjadać coraz więcej.
Niekiedy rodzicom wydaje się, że ich niemowlę mało je, jednak warto wziąć pod uwagę jak niewielki jest żołądek dziecka w początkowym okresie życia. W wieku niemowlęcym bardzo ważne jest ocena przyrostów masy ciała – to ten obraz daje mówi nam najwięcej o tym, czy niemowlak je wystarczająco. O ile w pierwszym roku życia masa ciała niemowlęcia przeciętnie zwiększa się o 7 kg, a długość jego ciała o 21 cm, to już w kolejnych latach przyrost ten jest znacznie wolniejszy. Między 2. a 5. rokiem życia u większości dzieci masa ciała zwiększa się o 1-2 kg rocznie, a wysokość o 6-8 cm. Wiąże się to również z fizjologicznie zmniejszonym łaknieniem 1 Stanowisko Canadian Paediatric Society, Nutrition and Gastroenterology Comittee, za: „Medycyna Praktyczna – Pediatria”, 3/2013.. Dziecko w wieku 1-3 lat ze względu na małą pojemność żołądka powinno otrzymywać ilości potraw zgodne z indywidualnymi potrzebami 2 Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2013. Pamiętaj zatem o odpowiedniej wielkości porcji pożywienia dla dziecka, szanuj jego apetyt i nie przekarmiaj 3 Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2013.
Czy to niejadek?
Często zdarza się, że małe dzieci odmawiają jedzenia, jedzą małe porcje, czy nie chcą jeść określonych produktów (np. mięsa czy warzyw), nawet tych które dotychczas były przez nie akceptowane 4 Mrukowicz J., Rachtan-Janicka J., Żywienie dzieci starszych, w: Szajewska H., Horvath A., Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży, Medycyna Praktyczna, Kraków, 2017. Brak apetytu u dziecka w niektórych sytuacjach czy szczególna wybiórczość co do posiłków nie jest rzadkością u maluchów. Mimo, że to naturalny okres przejściowy, wielu rodziców jest taką sytuacją zaniepokojonych i zasięga porady lekarza 5 Mrukowicz J., Rachtan-Janicka J., Żywienie dzieci starszych, w: Szajewska H., Horvath A., Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży, Medycyna Praktyczna, Kraków, 2017. W rzeczywistości jednak mimo że rodzice dostrzegają problemy z karmieniem u swojego dziecka to u zaledwie 1-5% występują rzeczywiste zaburzenia karmienia. Wniosek: większość trudności zgłaszanych przez rodziców wiąże się po prostu z niewłaściwą interpretacją prawidłowych zachowań 6 Rybak A., Bąbik K., Trudności w karmieniu dzieci w: Szajewska H., Horvath A., Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży, Medycyna Praktyczna, Kraków, 2017. W przypadku wątpliwości warto się oczywiście konsultować ze specjalistą, nie należy natomiast wpadać w panikę, zwłaszcza gdy stan odżywienia i wzrastania dziecka są prawidłowe.
Kontroluj tempo wzrostu
Pogorszenie łaknienia może być związane z chorobą 7 Dziechciarz P., Niedożywienie szpitalne, w: Szajewska H., Horvath A., Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży, Medycyna Praktyczna, Kraków, 2017. Ma jednak inne niż typowe „grymaszenie”, często występuje nagle i dotyczy wszystkich typów pokarmów (nawet tych, które do tej pory były ulubione). Jeśli zauważasz nagły brak apetytu u dziecka, a Twój niepokój wzrasta, warto udać się do lekarza, który zleci serię badań oraz przeprowadzi szczegółowy wywiad. Sprawdzaj regularnie długość i masę ciała dziecka oraz jego współczynnik BMI, za pomocą siatek centylowych lub naszego kalkulatora BMI, by w porę dostrzec niepokojące symptomy i móc przedstawić je lekarzowi.
Przed udaniem się do lekarza zanotuj wszystkie posiłki oraz produkty spożywane przez Twoje dziecko w ciągu 3-7 dni. Warto w takim spisie odnotować również wielkość porcji, czas, jaki dziecko spędziło przy posiłku, oraz towarzyszącą mu atmosferę.
Na podstawie badań oraz wywiadu lekarz oceni tempo wzrastania oraz określi aktualny stan odżywienia dziecka.
Roczne dziecko mało je? To może być sposób na zwrócenie uwagi
Większość małych dzieci przejawia zachowania charakterystyczne dla naturalnego w tym okresie rozwojowym etapu przekory i negatywizmu 8 Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2013. Niekiedy odmowa jedzenia wynika po prostu z chęci zwrócenia na siebie uwagi rodziców i opiekunów. W kształtowaniu prawidłowych nawyków żywieniowych u dziecka istotna jest więc nie tylko cierpliwość i konsekwencja rodziców, ale także ustalenie czytelnych dla dziecka zasad odnoszących się do sytuacji jedzenia (np. określony czas i pory jedzenia, zajęcie się tylko jedzeniem a nie zabawą) 9 Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2013. Jest to niezbędne do realizowania zaleceń żywieniowych.
Warto skorzystać ze wskazówek ekspertów, które znajdziesz w artykule: Jak sobie radzić z małym niejadkiem?
Sprawdź, czy Twoje dziecko ma prawidłową masę ciała. Skorzystaj z naszego kalkulatora i oblicz jego wskaźnik masy ciała (BMI).
