Spis treści
Bruce Lee powiedział kiedyś: „Zamiast kupować swoim dzieciom wszystkie rzeczy, których nigdy nie mieliście, powinniście nauczyć je wszystkich rzeczy, których was nigdy nie nauczono. Materiał się zużywa, ale wiedza zostaje.” 1000 pierwszych dni życia dziecka to niezwykle istotny okres dla rozwoju i wzrostu dziecka. W tym czasie kształtuje się jego rozwój poznawczy, układ nerwowy i mózg . Jak wspierać rozwój dziecka w tym okresie? O tym poniżej.
Czy warto czytać dzieciom książki?
Zdecydowanie warto czytać dzieciom książki. Od pierwszego momentu po narodzinach dziecka robimy wszystko, co w naszej mocy, aby zapewnić mu możliwie najlepsze warunki do rozwoju. Kupujemy gadżety, urządzamy pokój dla maluszka, zamawiamy zabawki edukacyjne. Czy pamiętamy jednak o tak ważnej rzeczy jak książki dla niemowlaka? Bajki na dobranoc do czytania? Szwedzcy i czescy rodzice nie mają wątpliwości, że powinni czytać dziecku od niemowlęctwa i zaraz po porodzie zaopatrują się w książki do czytania dla dzieci, bajki dla niemowlaków, książki dla 2 i 3 latków. Także naukowcy potwierdzają, że czytanie ma dobroczynny wpływ na mózg dziecka i przekonują rodziców do czytania dzieciom książek. Zaznaczają, że okres od 6 miesiąca do 3 lat jest krytyczny dla kształtowania połączeń nerwowych w mózgu najmłodszych i ten etap już się nigdy nie powtórzy 1When Children Are Not Read to at Home: The Million Word Gap’. Ohio State University 2019. Czytajmy więc dzieciom książki!
Jak czytanie dzieciom wpływa na ich rozwój?
Naukowcy udowodnili, że czytanie dzieciom w znaczącym stopniu wpływa na ich rozwój. Dzieci, którym rodzice czytają bajki i książki na dobranoc, mają dwa razy większe słownictwo niż rówieśnicy, którym nikt nie czyta. Umieją lepiej wyrażać swoje potrzeby, nazywać uczucia. Nie tylko szybciej rozwijają kompetencje językowe, ale też społeczne, czyli np. umiejętność zabawy samodzielnej i z rówieśnikami. Dzieci, którym rodzice czytają, mają też lepszą zdolność skupienia uwagi. Lepiej radzą sobie z emocjami , np. z rozłąką z rodzicem w żłobku czy przedszkolu, są lepiej przygotowane do nauki wprzedszkolu i w szkole 2Blakemore C., J., Weston B., 2006, Baby read-aloud basics.. Książka, także ta czytana przez rodziców, ma moc terapeutyczną, pozwala zrozumieć to, co nas spotyka, ale również przygotowuje na wydarzenia, które mogą pojawić się w naszym życiu. Czytanie to nie tylko sposób na rozwój intelektualny, ale również budowanie silnych podstaw emocjonalnych. Na prawidłowy rozwój wpływa także sposób żywienia. To kluczowe by w okresie 1000 pierwszych dni życia dziecka dostarczać maluchowi składników odżywczych, które wspierają jego rozwój poznawczy i rozwój mózgu.
Od kiedy czytać dziecku?
Dzieciom warto czytać książki od pierwszych miesięcy życia. Choć czytać w tym wypadku oznacza raczej wspólne oglądanie książeczki, mówienie do dziecka, wywoływanie jego reakcji, skupienie uwagi. To świetnie stymuluje mózg. Można to robić kilka razy dziennie po kilka minut. Z czasem naturalnie wydłużamy czas z książką, od kontrastowych obrazków przechodzimy do bardziej szczegółowych ilustracji. Dwu i trzylatkom czytamy te same książki wiele razy, to naturalne i korzystne dla dziecka. Tulimy, patrzymy w oczy, śmiejemy się. Książka daje bliskość, poczucie bezpieczeństwa, rodzica na wyłączność. W dzisiejszym zabieganym świecie jesteśmy często rozproszeni i wielozadaniowi i nawet jak bawimy się z dzieckiem, to jednocześnie podgrzewamy obiad czy skrolujemy telefon. Z czytaniem tak się nie da. Czytający rodzic to luksus, mocny sygnał pokazujący dziecku, że jest ważne, budujący jego poczucie własnej wartości, emocjonalną stabilność.Dlatego psycholingwiści podkreślają znaczenie czytania dla rozwoju dziecka.
Czy dziecku czytamy tylko na dobranoc?
Czytajmy dzieciom wszędzie i zawsze, nie tylko na dobranoc. Dzięki czytaniu nasze dziecko będzie radośniejsze. Do torby na spacer pakujmy zawsze książeczki, bajki dla niemowlaka, książki dla 3-latka. Czytajmy książki dzieciom w autobusie, w poczekalni u lekarza, i koniecznie przed zaśnięciem. Nie włączajmy maluszkowi bajki, żeby je czymś zająć. Dawanie komórki na zakupach, podczas posiłków to budowanie nawyku, który trudno wyplenić i który źle działa na rozwój malucha. Krótkie bajki niezauważalnie zmieniają się w długie godziny spędzane przez trzy latka przed ekranem. Kompetencje społeczne i poznawcze tych dzieci zmniejszają się, rośnie ryzyko agresywnych zachować i problemów z koncentracją. To pierwszy krok do późniejszego uzależnienia i depresji.
Co czytać dziecku?
Na początku niemowlakom pokażmy biało-czarne książeczki kontrastowe i sensoryczne. Dzięki prostocie kształtów i wyrazistości barw pozwalają skupić na sobie wzrok i uwagę dziecka, co dobrze stymuluje jego rozwój. Po kilku miesiącach, gdy dzieci zaczynają rozpoznawać odcienie szarości, a potem kolory od czerwonego począwszy, odpowiednie okażą się także obrazki bogatsze kolorystycznie, z coraz trudniejszymi i mniejszymi figurami. Sięgamy stopniowo po bajki dla dzieci, wierszyki, proste historie z życia wzięte, o spacerze, o kąpieli, o wizycie babci czy u lekarza. Dla maluchów bardzo ważne są rymowanki, zarówno klasyka, jak i nowsze teksty.
Dziecku warto czytać klasykę. Ciągle sprawdza się Lokomotywa Tuwima i Na straganie Brzechwy, ale dużą popularnością cieszy się też Bardzo głodna gąsienica. Sześciomiesięcznemu bobasowi możemy zaproponować książki: Wszyscy ziewają Anity Bijsterbosch, Starego niedźwiedzia Agnieszki Żelewskiej, czy O nie, Dudusiu! Chrisa Haughtona. Jakie książki są dobre dla 1,5 rocznego dziecka? Dzieci w tym wieku zainteresują się Jest tam kto, Anny-Clary Tidholm, Ela i Olek jedzą Catariny Kruusval, Księgą dźwięków Soledad Bravi i Przytul się maluszku Marcina Brykczyńskiego.
Idealne książki dla 2-latka to Mops Henio dostaje kość Anny Piaseckiej-Byry, Kici koci Anity Głowińskiej, Matyldo, twoje urodziny Alexandera Steffensmeiera, czy Bobo. Historyjki obrazkowych dla najmłodszych dzieci Markusa Osterwaldera. Dla trzylatków warto rozważyć takie propozycje jak Felek i Tola. Sylvii Vanden Heede, Gdzie jest tort?, The Tjong-Khing, seria o Kici Koci Anity Głowińskiej i seria o Basi Zofii Staneckiej i Mariana Oklejaka.
Po kolejne inspiracjedla starszych dzieci i młodzieży, zapraszamy na Alternatywną Listę Lektur, projekt stworzony przez Fundację Edico. Wraz z nauczycielami, edukatorami, bibliotekarzami, recenzentami oraz rodzicami przygotowaliśmy listę książek, które sprawią, że dzieci i rodzice będą chcieli czytać, a codzienna lektura stanie się nie tylko nawykiem, ale także pasją.
Na liście są propozycje książek dla dzieci i młodzieży, odwołujących się do ich codzienności, doświadczeń i problemów. Są to książki sprawdzone, dopasowane do różnych grup wiekowych i zainteresowań czytelnika. Na ALL można znaleźć zarówno nowości wydawnicze, jak i wartościowe klasyki, tytuły autorów polskich i zagranicznych, bestsellerowe serie, komiksy i książki edukacyjne. ALL to propozycja dla rodziców i dzieci, którzy czytają pasjami, ale i tych, którzy za czytaniem (jeszcze) nie przepadają. Jest projektem dynamicznym, otwartym, stale uzupełnianym o wartościowe i sprawdzone tytuły, których znajomość ułatwia odnalezienie się w dzisiejszym świecie.
