Spis treści
Światowa Organizacja Zdrowia oraz eksperci żywieniowi zalecają wyłączne karmienie piersią do 6. miesiąca życia dziecka. Jednak, gdy karmienie piersią nie jest możliwe i pojawia się konieczność zastosowania butelki, warto wiedzieć, jakimi zasadami kierować się przy wyborze odpowiedniego smoczka dla noworodka.
Bezpieczne karmienie butelką wymaga użycia odpowiedniego smoczka. Nieodpowiedni dobór smoczka dla noworodka może zaburzać kolejne etapy rozwoju umiejętności pobierania pokarmów (jedzenie z łyżeczki, gryzienie, odgryzanie, żucie, picie z kubka), może też skutkować nieprawidłowym rozwojem ortodontycznym i wadami wymowy11 Winnicka E., „Wybór smoka do karmienia butelką – sztuka czy nauka?“, Standardy Medyczne/ Pediatria w 2012, T.9, 820-829..
Czy istnieje najlepszy smoczek dla niemowlaka?
Rodzajów smoczków jest bardzo dużo, nic więc dziwnego, że rodzice, stojąc przed sklepową półką mogą dostać zawrotu głowy. Zacznijmy jednak od początku.
Jaki smoczek dla noworodka? Najważniejsze to wybrać smoczek o odpowiednim rozmiarze.
Smoczek dla wcześniaka jest dostępny w trzech rozmiarach w zależności od tego, w którym tygodniu nastąpił poród. Każdy z nich charakteryzuje się tym, że jest lżejszy niż smoczek dla noworodka donoszonego, nie zawiera lateksu oraz BPA – związków chemicznych stosowanych do produkcji tworzyw sztucznych a przede wszystkim nadają się do sterylizacji w specjalnych urządzeniach co jest w przypadku wcześniaka niezwykle istotne.
Z kolei smoczek dla noworodka donoszonego będziemy wybierać z kategorii 0-3 miesiące. Warto zwrócić uwagę na jego kształt, tak by jego ssanie nie zaburzało ssania piersi i nie powodowało problemów ze zbyt płytkim chwytaniem brodawki.
Jaki smoczek dla niemowlaka i małych dzieci? Je również trzeba dobrać ze względu na rozmiar. Zbyt duży może powodować odruch wymiotny, a zbyt mały może zniekształcić zgryz malucha i angażować niepotrzebnie dodatkowych mięśnie wokół ust co na pewno nie wpłynie pozytywnie na rozwój mowy.
Z czego są produkowane smoczki?
Wyróżniamy trzy rodzaje materiałów, z jakich wykonane są smoczki:
Smoczek kauczukowy inaczej lateksowy jest bardzo plastyczny i z łatwością dostosowuje się do buźki dziecka. Jest też delikatny i miękki co może odwzorowywać matczyną pierś. Z drugiej jednak strony łatwo ulega odgnieceniom, co będzie miało znaczenie na kształtowanie się zgryzu i podniebienia. Jego miękkość może być też zagrożeniem dla starszych dzieci, stwarzając ryzyko odgryzienia kawałka i zakrztuszenia się. Mało tego mogą pochłaniać zapachy otoczenia co maluchowi może się nie spodobać podczas ssania.
Smoczek silikonowy jest zdecydowanie twardszy a przez to trwalszy w użytkowaniu niż smoczek lateksowy. Nie ulegają deformacji, co jest istotne w rozwoju aparatu mowy. Sama higiena też jest łatwiejsza, nie zmienia bowiem barwy czy konsystencji pod wpływem wrzątku. Nie zmienia również zapachu otaczających go woni. Przeciwnicy tego typu smoczka podkreślają jednak, że są zbyt twarde i nie odwzorowują kształtem i delikatnością kobiecej piersi.
Smoczki do zadań specjalnych
Smoczek ortodontyczny
Większość rodziców wybiera smoczki ortodontyczne, gdyż są polecane przez lekarzy stomatologów. Ich specjalny kształt ma wspierać prawidłowy rozwój zgryzu, żuchwy i podniebienia, zapobiegając w ten sposób wadom wymowy i zaburzeniom związanym z aparatem mowy.
Smoczek anatomiczny
Pełni podobną funkcję jak smoczek ortodontyczny. Jego końcówka jest wygięta i spłaszczona, co ma ułatwić dostosowanie się do buźki dziecka, a ssanie nie doprowadzić do późniejszych problemów ze zgryzem.
Smoczek na ząbkowanie
Nazywamy może być też smoczkiem gryzakiem. Posiada specjalne wypustki, które podczas ssania masują obolałe dziąsełka ząbkującego brzdąca.
Smoczek antykolkowy
Kto przeżył kolki u dziecka wie, że to nie łatwa sprawa ulżyć brzdącowi w cierpieniu. Można spróbować im zapobiec, używając smoczka antykolkowego. Jego kształt tak dopasowuje się do buźki, że znacząco zmniejsza się ryzyko zachłyśnięcia powietrzem. A to właśnie dodatkowe gazy w żołądku są odpowiedzialne za dolegliwości ze strony brzuszka niemowlaka.
Smoczek dynamiczny
Ssanie smoczka powinno w jak największym stopniu przypominać ssanie piersi. W tej kwestii doskonale sprawdzają się smoczki dynamiczne, które dzięki materiałowi, z jakiego są wykonane pracują rozciągając się i kurcząc niczym brodawka sutkowa,
Smoczek trójprzepływowy
Czy istnieje jeden smoczek, przez który może lecieć pokarm na trzy różne sposoby? Otóż do tego został stworzony smoczek trójprzepływowy. Oznacza to, że posiada trójstopniową regulację szybkości wypływu. W zależności, od tego, w którą stronę względem noska ustawimy smoczek, taki wypływ uzyskamy. Może być on naprawdę szybki dla dzieci aktywnych, lub zdecydowanie wolniejszy dla małych leniuszków.
Smoczek uspokajający
Tak naprawdę, każdy smoczek oprócz swoich różnych dodatkowych funkcji ma pełnić ta najważniejszą- być po prostu smoczkiem uspokajającym. Potrzeba ssania powinna być zaspakajana przez pierś. Jeśli jednak jest ona nadmierna a laktacja ustabilizowana na odpowiednim poziomie, można bezpiecznie wspomóc się uspokajaczem. Pamiętaj jednak by nie nadużywać go zbyt często, tak by dziecko nie zastąpiło nim piersi.
Jak czyścić smoczki?
Higiena smoczka jest bardzo ważna, na szczęście nie jest skomplikowana. Przede wszystkim przed pierwszym użyciem należy dokładnie je wyparzyć. Zabieg taki można potem powtarzać raz dziennie. Zdecydowanie umyj smoczek zawsze gdy spadnie na ziemię lub pobrudzi w inny sposób. Nigdy w celu oczyszczenia nie bierz go do swojej buzi a dokładnie umyj pod bieżącą wodą.
Jak dziecko ssie, czyli o mechanice ssania
Ruchy ssania składają się z ruchów perystaltycznych języka oraz aktywności zmierzającej do uzyskania podciśnienia. Istotą prawidłowego ssania jest właśnie możliwość uzyskania podciśnienia wewnątrz jamy ustnej w oparciu o pracę języka (płaskie i szerokie rozłożenie) i stabilizację przestrzeni jamy ustnej – aktywność ust (uzyskanie szczelności na smoczku), żuchwy, policzków i podniebienia.
Bardzo ważna jest również właściwa koordynacja ssania-połykania-oddychania (bez krztuszenia się i w stałym rytmie). Przy prawidłowej koordynacji połykanie powinno się pojawiać na końcu wdechu lub na początku wydechu. Prawidłowe są zarówno krótkie okresy ssania z długimi przerwami, jak i stałe ssanie z krótkimi pauzami. Te pierwsze charakteryzują zwłaszcza młodsze niemowlęta.
Jeśli masz wątpliwości, czy nauka ssania przebiega poprawnie u Twojego dziecka, skonsultuj się z lekarzem pediatrą. Sprawdź również, jakie są najczęstsze błędy w doborze smoczka.
