Spis treści
Wybór najlepszej wody dla niemowlaka może dostarczyć zawrotu głowy Stając przed półkami uginającymi się pod ciężarem różnorodnych butelek z wodą, można dostać prawdziwego zawrotu głowy. Która woda do picia będzie najlepsza dla dziecka? Na co zwracać uwagę przy wyborze? Czy dla niemowląt będzie odpowiednia woda mineralna czy raczej woda źródlana?
Która z nich będzie najlepsza dla dziecka? Na co zwracać uwagę przy zakupie?
Gdy dziecko do 6 miesiąca życia jest karmione wyłącznie piersią, dopajanie nie jest konieczne1Poradnik karmienia piersią, Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (PTGHiŻDz), Warszawa, 2016. Moment na podanie wody następuje w momencie rozszerzania diety2Poradnik żywienia niemowląt, Medycyna Praktyczna, Kraków 2014. Jednak w przypadku korzystania z preparatów zastępujących mleko kobiece, już od pierwszych dni życia dziecka nie obejdzie się bez odpowiedniej jakości wody do ich przygotowania. W Polsce niestety mało uwagi poświęca się wodzie jako jednemu z podstawowych składników pokarmowych3Jerzy Socha, Piotr Socha, Halina Weker, Joanna Neuhoff-Murawska, Żywienie dzieci a zdrowie wczoraj, dziś i jutro, Pediatria Współczesna. Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie Dziecka 2010, 12, 1, 34-37. Warto zwrócić na to szczególną uwagę, gdyż nie każda woda, nawet butelkowana, jest odpowiednia dla niemowląt i małych dzieci4Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA, 2014, T. 11, 321-338.
Jaką wodę pić? Woda źródlana a mineralna dla niemowląt
O rodzaju wody informuje jej etykieta, np. woda źródlana lub woda mineralna.
Ale czym właściwie się różnią? W Polsce zgodnie z definicją naturalna woda mineralna to taka, która pochodzi z udokumentowanych zasobów wody podziemnej i charakteryzuje się stabilnym składem mineralnym oraz właściwościami mającymi znaczenie fizjologiczne, korzystne dla zdrowia5Ustawa z dnia 8 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2010 r. Nr 21, poz. 105).. A co z wodą źródlaną? Według prawa naturalną woda źródlana również wydobywana jest z zasobów podziemnych i jest to woda pierwotnie czysta, ale jej mineralny skład może ulegać wahaniom6Ustawa z dnia 8 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2010 r. Nr 21, poz. 105).. Jak widać nazwy nie są związane bezpośrednio z ilością czy zawartością rozpuszczonych składników mineralnych, dlatego by wybrać odpowiednią wodę źródlaną lub wodę mineralną dla niemowląt należy dokładnie przeczytać etykietę.
Wody wyróżniają się w sklepie na tle innych nazwą, kształtem butelki, ale przede wszystkim składem. Kierowanie się tylko marką, ceną czy względami wizualnymi może w przypadku najmłodszych maluchów stanowić poważny błąd. Kryterium oceny powinno stanowić to czy woda ma odpowiedni skład, a więc czy jest bezpieczna dla dziecka nawet przy codziennym spożyciu. Najlepszym wyborem dla niemowląt i małych dzieci będzie woda źródlana lub mineralna, która powinna być jednocześnie:
- niskozmineralizowana (do 500 mg/l),
- niskosodowa (<20 mg/l),
- niskosiarczanowa (<20 mg/l),
- o niskiej zawartości fluorków (<0,7 mg/l)
- o niskiej zawartości azotanów (<10 mg/l)
- o niskiej zawartości azotynów (<0,02 mg/l)7Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2011 r.w sprawie naturalnych wód mineralnych, wód źródlanych i wód stołowych, Dziennik Ustaw Nr 85, Poz. 466. 8Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń dotyczących spożycia wody i innych napojów przez niemowlęta, dzieci i młodzież, standardy medyczne/interna, 2010, T. 1, 7–15.
Woda wysoko zmineralizowana (ogólna zawartość składników mineralnych <500 mg/1 litr) nie jest odpowiednia dla niemowląt9Szajewska H. i wsp., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA, 2014, T. 11, 321-338, może bowiem negatywnie wpłynąć na jeszcze dojrzewające nerki. Zatem kupując wodę w opakowaniu jednostkowym, należy kierować się przede wszystkim ilością poszczególnych składników mineralnych w niej zawartych i dobierać ją do indywidualnych potrzeb, dlatego też należy dokładnie czytać informacje na etykiecie10Szajewska H. i wsp., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA, 2014, T. 11, 321-338.
Wybieraj wodę z atestem
Na etykiecie nigdy nie jest podany pełny skład wody, gdyż jest to technicznie niemożliwe, dlatego przy jej wyborze warto kierować się pozytywną opinią odpowiedniej jednostki badawczo-naukowej oceniającej produkty przeznaczone dla najmłodszych dzieci. Informacja na ten temat najczęściej znajduje się na etykiecie. Warto przy tym zwrócić szczególną uwagę, czy dana woda została pozytywnie zaopiniowana także w przypadku niemowląt (czyli maluchów do 1 r.ż.) czy dopiero dla tych starszych (powyżej 1 roku lub 3 lat). Nie każda woda butelkowana jest odpowiednia dla niemowląt i małych dzieci, o rodzaju wody (zawartości składników mineralnych) informuje etykieta.
Jak mieć pewność, że woda jest bezpieczna?
Opinia instytucji to rzetelna informacja dla rodziców poszukujących odpowiedniej wody dla swojego dziecka. Specjaliści z czołowych instytucji (np. Instytutu Matki i Dziecka czy Centrum Zdrowia Dziecka) wydają opinię o bezpieczeństwie ich stosowania u tak szczególnych grup jak niemowlęta i małe dzieci. W przypadku wody, ocena taka dotyczy zgodności składu opiniowanej wody z wymaganiami i zaleceniami właściwych urzędów czy organizacji (np. Ministerstwa Zdrowia, Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego). Wymagania te dotyczą nie tylko składu ilościowo-jakościowego, także wartości zdrowotnej, w szczególności zawartości substancji niepożądanych (np. azotany czy azotyny) i składników, które powinny być limitowane w diecie (np. sód, fluorki czy siarczany). Pozytywnej opinii nie może otrzymać produkt, który nie spełnia określonych w przepisach prawa żywnościowego i rekomendacjach wymagań. Ocena jest przeprowadzana zgodnie ze ściśle określoną procedurą, na podstawie odpowiedniej dokumentacji i wyników badań wykonanych przez specjalizujące się w tym laboratoria, w szczególności laboratoria inspekcji sanitarno-epidemiologicznej.
Organizm małego dziecka w 1000 pierwszych dni jest bardzo wrażliwy na wpływ czynników zewnętrznych dlatego dla odpowiedniej jakości i bezpieczeństwa warto wybierać odpowiednią wodę, najlepiej butelkowaną z atestem.
