Neofobia, czyli kiedy dziecko nie chce jeść

Niechęć i niepewność próbowania i spożywania nowych pokarmów, zwana neofobią, jest bardzo częstym zjawiskiem u dzieci. Pamiętaj, że jedynie konsekwentne i cierpliwe podawanie niechcianego pokarmu może zaowocować sukcesem.

Neofobia - co to takiego? 

Twoje dziecko nie chce jeść? To częsty problem. To nie jest rzadki problem. Już często dwulatek nie chce jeść. Niechęć do jedzenia nasila się między 2. a 5. rokiem życia1, kiedy przybywa nowych produktów w jadłospisie malucha. Pod koniec 2. r.ż. u dzieci często rozwija się też tzw. neofobia pokarmowa, czyli niechęć do poznawania nowych pokarmów, może ona wystąpić pomimo prawidłowego rozszerzania diety we wcześniejszych etapach rozwoju2. Możesz zaobserwować, że dziecko nie okazuje zainteresowania posiłkom, których nie zna, i denerwuje się, kiedy próbujesz go nimi karmić. Jednak dzięki Twojej pomocy nauczy się w końcu jeść zróżnicowane posiłki.

Dziecko nie chce jeść? Dlaczego?

Dzieci najczęściej odmawiają jedzenia warzyw, mięsa i owoców3. Pamiętaj, że odmowa jedzenia nie jest trwała, dlatego nie należy zniechęcać się po kilku próbach. Sposób na odrzucanie produktów, które dotychczas były przez nie akceptowane jak i sposób na niechęć do nowości jest taki sam: wielokrotna ekspozycja na nowy/nieakceptowany produkt! Tylko cierpliwe podawanie niechcianego pokarmu (nawet do 10-15 razy!)  może zaowocować sukcesem4. Eksperci wskazują, że rodzice często zbyt wcześnie rezygnują z dalszych prób proponowania nowego pokarmu, uznając że dziecko go nie lubi5. Warto konsekwentne podawać nowości w różnych kontekstach  i postaciach, to znacznie zwiększa szansę na akceptację. Zaufanie dziecka do podawanego posiłku wzrasta, kiedy widzi, że zjadają go również osoby dorosłe, zwłaszcza rodzice, którzy stanowią dla dziecka wzór do naśladowania6.

Dziecko, które jest zbyt głodne albo zmęczone, często grymasi przy jedzeniu. Dlatego warto regularnie podawać mu posiłki (co 3-4 godziny) i zadbać o higienę snu. Często zdarza się, że dorośli zapominają o tym, że dziecko nie włoży do buzi czegoś, czego najpierw nie dotknie i nie zbada ręką, eksplorowanie pokarmów należy do bardzo ważnych elementów budowania wiedzy o otaczającym świecie7. Warto więc pozwolić dziecku się pobawić i pobrudzić! Czynność jedzenia nie może być źródłem stresu ani dla rodzica ani dla dziecka8, należy zadbać o dobrą, pogodną atmosferę. Odmowa jedzenia u większości dzieci pełni funkcję ucieczki od nieprzyjemnej dla dziecka sytuacji, jaką jest posiłek9.

Złote zasady zachęcania do jedzenia

Pamiętaj, że apetyt na zdrowe jedzenie zależy również od tego, co dziecko jada między głównymi posiłkami. Przerwy między karmieniami powinny wynosić przynajmniej 2-3 h aby dziecko „nauczyło” się rozpoznawać uczucie głodu i sytości10. Kategorycznie nie podawaj słodyczy, napojów gazowanych czy też chrupków, paluszków czy chipsów, które chwilowo zaspokajają apetyt, ale są ubogie w składniki odżywcze. Do picia między posiłkami proponuj wyłącznie niskozmineralizowaną wodę, która najlepiej ugasi pragnienie dziecka. Chwal dziecko, kiedy zaczyna próbować produktów, które wcześniej odrzucało.

Postaraj się stosować 9 zasad zachęcania niejadków do jedzenia, które pozwolą dziecku wyrobić prawidłowe nawyki żywieniowe. Pierwsze lata życia dziecka są kluczowym okresem jego rozwoju, to w tym czasie rozwijają się nawyki żywieniowe, które będą rzutować na jego rozwój i stan zdrowia nie tylko w dzieciństwie, lecz także w życiu dorosłym11.