Spis treści
Żywność dla najmłodszych powinna być dopasowana do ich szczególnych potrzeb żywieniowych, a więc powinna cechować się m.in. najwyższą jakością. Co „siedzi” w „słoiczku”? Na to pytanie wielu Rodziców szuka konkretnych odpowiedzi. Przyjrzyjmy się im z bliska.
Dlaczego sięgamy po słoiczki?
Wiemy, że prawidłowe żywienie, zwłaszcza w okresie 1000 pierwszych dni życia dziecka – ma znaczenie! Rozszerzanie diety to wyjątkowy okres nie tylko dla niemowlęcia, ale także dla Rodziców i Opiekunów. Nowe pokarmy wprowadzamy kiedy maluszek wykazuje umiejętności rozwojowe niezbędne do spożywania innych produktów niż mleko. Pamiętajmy, że mleko mamy lub modyfikowane nadal jest podstawą żywienia niemowlęcia w pierwszym roku życia, dlatego przy rozszerzaniu diety należy kontynuować podawanie także mlecznych posiłków. Wprowadzanie produktów uzupełniających należy rozpocząć, kiedy niemowlę wykazuje umiejętności rozwojowe potrzebne do ich spożywania, zwykle nie wcześniej niż od 17. tygodnia życia (początek 5. m.ż.) i nie później niż w 26. t.ż. (początek 7. m.ż. )1Szajewska H., Socha P., Horvath A. i wsp. Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne/Pediatria 2021, 18:805-822. Przy wyborze żywności dla najmłodszych warto kierować się jakością, bezpieczeństwem i pochodzeniem surowców. Istotne informacje na ten temat Rodzice znajdą na etykiecie. Z etykiety możemy się dowiedzieć czy produkt posiada certyfikaty jakości albo, że mięso w tym produkcie jest bez pozostałości antybiotyków. Przez 1000 pierwszych dni życia organizm dziecka bardzo intensywnie się rozwija, a wraz z nim jego układ odpornościowy, rozwój poznawczy, a także układ nerowowy w tym mózg! Czy wiesz, że układ pokarmowy małego dziecka wchłania szybciej szkodliwe związki z pożywienia? Badania dowodzą, że obecność zanieczyszczeń w żywności może negatywnie wpływać na zdrowie dzieci oraz podnosić ryzyko wystąpienia chorób w dalszych latach ich życia 2Raport „Bezpieczeństwo żywności a potrzeby żywieniowe niemowląt i małych dzieci” z 2022 r.. Dlatego warto zwrócić szczególną uwagę na to, co podajemy naszym pociechom do jedzenia w początkowym okresie ich życia. Prawidłowa i zbilansowana dieta korzystnie wpływa na rozwój dziecka, bo dostarcza mu niezbędnych składników.
Czy „słoiczki” przegrywają z domowymi posiłkami?
Wielu Rodziców wierzy, że samodzielnie ugotowany w domu posiłek dla swojej pociechy jest najlepszy. Jednak często trudno samemu ocenić jakość surowców, z których jest przygotowywany. Jeśli mamy pewność co do pochodzenia produktu, jego świeżości, bezpieczeństwa i dodatkowo przygotujemy posiłki bez soli i cukru to niewątpliwie domowe dania mogą stanowić wartościowy posiłek dla maluszka . Eksperci wskazują, że żywność z oznaczeniem wieku na opakowaniu dedykowana najmłodszym to jeden ze sposobów na bezpieczne rozszerzanie diety 3Szajewska H., Socha P., Horvath A. i wsp. Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne/Pediatria 2021, 18:805-822, 4Raport „Bezpieczeństwo żywności a potrzeby żywieniowe niemowląt i małych dzieci” z 2022 r., 5Szajewska H., Horvath A. i wsp. Poradnik żywienia niemowlęcia. Krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin, Medycyna Praktyczna, 2020.. Tzw. „słoiczki” dla niemowląt i małych dzieci z oznaczeniem wieku na opakowaniu – to żywność, która musi spełniać restrykcyjne normy jakości i bezpieczeństwa żywności – zarówno według polskiego jak i europejskiego prawa żywnościowego. Prócz wysokiej jakości, ich różnorodność to także szczególny atut w okresie rozszerzania diety. Prawidłowa dieta dzieci jest jednym z elementów umożliwiających ich optymalny wzrost, rozwój i zdrowie. Pod pojęciem takiej diety rozumieć należy urozmaicony jadłospis o różnorodne warzywa, owoce, produkty zbożowe, produkty mleczne, mięsa i ryby wysokiej jakości a także oleje roślinne 6Weker H. I wsp, Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Instytut Matki i Dziecka, Zakład Żywienia, Warszawa 2020.
Co wyróżnia „słoiczki” dla dzieci?
Pomimo, że żywność dostępna na sklepowych półkach może czasami z wyglądu przypominać z uwagi na kolor, kształt lub narysowaną postać opakowaniem tą dedykowaną najmłodszym to nią nie jest! Pierwszą rzeczą, która ją odróżnia to inne regulacje prawne! Zgodnie z prawem żywność z oznaczeniem wieku na opakowaniu dla niemowląt i małych dzieci musi odpowiadać na potrzeby żywieniowe, które wynikają między innymi z wrażliwości organizmu dziecka. Ponadto musi spełniać często bardziej rygorystyczne normy bezpieczeństwa w odniesieniu do zawartości zanieczyszczeń żywności. Na każdym etapie produkcji należy dbać o jakość i bezpieczeństwo surowców. Skąd takie zaostrzenia? Między innymi dlatego, że organizm dziecka jest bardziej wrażliwy na zanieczyszczenia żywności, a tym samym na ich konsekwencje zdrowotne. Z tego powodu normy na np. pestycydy w owocach są nawet do 3000 razy bardziej rygorystyczne dla tych samych owoców dla ogólnej populacji. Drugą bardzo ważną różnicą jest określenie, jakich substancji nie mogą zawierać słoiczki dla niemowląt. Zgodnie z przepisami prawa żywność dla niemowląt i małych dzieci nie zawiera konserwantów, barwników i wzmacniaczy smaku 7Raport „Bezpieczeństwo żywności a potrzeby żywieniowe niemowląt i małych dzieci” z 2022 r..
Szczegółowo różnice pomiędzy żywnością dla najmłodszych a tą dedykowaną ogólnej populacji opisuje Ekspercka publikacja pt. „Raport Bezpieczeństwo żywności, a potrzeby żywieniowe niemowląt i małych dzieci” z 2022 r., z którym możesz zapoznać się tutaj: link
Fakty i mity o daniach w słoiczkach dla dzieci
Pomimo że Eksperci wskazują, że żywność z oznaczeniem wieku na opakowaniu to przykład żywności bezpiecznej dla niemowląt i małych dzieci, to nadal krążą wokół niej mity żywieniowe. Poniżej odpowiadamy na najczęstsze błędne przekonania:
„Niewiadomo co w nich jest”
Owszem, wiemy! W słoiczkach znajdziemy warzywa, owoce, mięso, ryby, a także produkty zbożowe (np. makaron) i oleje roślinne (np. olej rzepakowy) w zależności od rodzaju produktu. Dodatkowo zgodnie z przepisami prawa taka żywność nie zawiera konserwantów, barwników i wzmacniaczy smaku. Więcej tutaj!
„Mają zbyt długi okres przydatności do spożycia więc muszą być niezdrowe”
Długą datę przydatności do spożycia słoiczki zawdzięczają termicznemu utrwaleniu, jak pasteryzacja czy sterylizacja. Utrwalenie termiczne stosuje się od pokoleń np. przy produkcji domowych przetworów. Poza tym – zgodnie z prawem – w słoiczkach nie może być konserwantów!
„Są niedoprawione i niesmaczne”
Jednym z częstszych błędów popełnianych przez Rodziców lub Opiekunów niemowląt jest doprawianie posiłków względem swoich preferencji. Dania dla niemowląt powinny być wolne od cukru dodanego, soli, kostek rosołowych, maggi czy wzmacniaczy smaku. Dziecko powinno poznać naturalny smak produktów, dzięki czemu będą kształtowały się jego zdrowe nawyki żywieniowe. Jako dodatek smakowy do dań dla dzieci powyżej 1.r.ż mogą posłużyć niektóre zioła np. bazylia.
Kilka słów o przechowywaniu słoiczków
Obiadków dla niemowląt – bez względu na to czy są to jednoskładnikowe czy wieloskładnikowe słoiczki – przed otwarciem nie trzeba trzymać w lodówce. Zanim otworzysz produkt warto spojrzeć czy jego wieczko nie jest wypukłe – jeśli jest, to nie podawaj tego produktu. By zachować higienę i zapewnić bezpieczeństwo należy odkładać określoną ilość dania na naczynie by je podgrzać. Pozostałą część produktu przechowuj w szczelnie zamkniętym słoiku w lodówce, ale nie dłużej niż dwie doby. Jeśli karmisz dziecko bezpośrednio ze słoiczka, ale maluch nie zje do końca produktu to jego resztka nie nadaje sie już do spożycia w późniejszym czasie. Dlaczego? Łyżeczka, którą karmiono dziecko miała styczność ze śliną, więc do produktu mogły dostać się drobnoustroje.
