Jak przebiega i czemu służy cesarskie cięcie

Poród jest zjawiskiem bardzo dynamicznym i nigdy nie możemy przewidzieć jak się skończy. Dlatego zawsze trzeba brać pod uwagę cięcie cesarskie.  Coraz częściej można spotkać się z cesarką na życzenie. Zobacz jakie są wskazania i jak wygląda cesarka.

Jakie są wskazania do cięcia cesarskiego (cc)?

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne jasno określa wskazania do cięcia cesarskiego i są to:

Cesarskie cięcie planowe:

Kiedy już na etapie ciąży wiadomo, że dany poród nie będzie mógł odbyć się naturalnie mówimy o cesarce planowej. Nie ma przy tym bezpośredniego zagrożenia życia matki czy płodu. Taką sytuacją jest np. położenie miednicowe dziecka u pierwiastki. Innymi sytuacjami do wykonania efektywnego cięcia są:
– makrosomia – czyli duży płód, powyżej 4500 g lub 4250 u matek chorych na cukrzycę.
– cienka blizna macicy po poprzednim cięciu
– inne wskazania pozapołożnicze – najczęstsze przy cięciach planowych. Mówimy tu o problemach ciężarnej w zakresie okulistyki, kardiologii, neurologii, ortopedii, hematologii czy psychiatrii.

Cesarskie cięcie pilne:

O wskazaniach pilnych mówimy gdy przebieg porodu nie rokuje na bezpieczne zakończenie, jednak na daną chwilę nie ma bezpośredniego zagrożenia życia dziecka czy matki. Tak dzieje się np. gdy maluch nie wstawia się odpowiednio do kanału rodnego pomimo prawidłowej czynności skurczowej. Ważny jest również stan zdrowia ciężarnej. Jeśli w szybkim tempie narasta ciśnienie, a do tego dochodzą obrzęki ciała i nieprawidłowe wyniki badań rozpoznajemy stan przedrzucawkowy, w przypadku którego kontynuowanie ciąży mogłoby być niebezpieczne dla mamy i maluszka.

Cesarskie cięcie naglące:

Jeśli w krótkich odstępach czasu powtarzają się epizody zagrażające bezpośrednio życiu np. dziecka pojawiają się wskazania do cięcia cesarskiego tzw. naglące. Przykładem może być sytuacja, gdy tętno płodu notorycznie spada albo obniżyło się i nie reaguje na leczenie. Decyzję  zawsze podejmuje doświadczony lekarz dyżurny.

Cesarskie cięcie nagłe:

Wskazania nagłe pojawiają się  gdy następuje bezpośrednie zagrożenie życia mamy lub dziecka. Cięcie cesarskie wykonuje się natychmiast, nie czekając na wyniki badań. Innymi powodami do wykonania natychmiastowej cesarki to:

• wypadnięcie pępowiny
• odklejenie się łożyska
• podejrzenie pęknięcia macicy
• spadek tętna płodu  niewyrównujący się pomimo zaproponowanego postępowania czy leczenia.

Cięcie cesarskie na życzenie – czy to dobry pomysł?

Cięcie cesarskie to nie jest zwykły zabieg a operacja, podczas której dochodzi do przecięcia wielu struktur. Każda kobieta, która świadomie chce poddać się cesarce powinna o tym wiedzieć. Teoretycznie w Polsce nie ma cięć na życzenie. W publicznych szpitalach są one wykonywane ze ścisłych wskazań medycznych.  Co innego jest w szpitalach prywatnych, gdzie kobieta może mieć wybór, w jaki sposób chce urodzić dziecko. Decyzja ta powinna być zawsze dokładnie przemyślana i rozważona z lekarzem prowadzącym ciążę, gdyż każda ingerencja chirurgiczna wiąże się z pewnym ryzykiem komplikacji. 

Jak się przygotować do planowanego cięcia cesarskiego?

Pakowanie torby do cięcia cesarskiego nie różni się znacząco od rzeczy zabieranych do porodu naturalnego. Oprócz standardowej wyprawki przyszła mama może pomyśleć dodatkowo o rogalu do karmieniu, na którym wygodniej będzie ułożyć noworodka, w przypadku dolegliwości bólowych z rany pooperacyjnej. Warto też pomyśleć o laktatorze by szybko zainicjować laktację po cesarce. 

Jak przygotować się w szpitalu – co się dzieje przed zabiegiem

W zależności od szpitala, który wybierzesz, możesz zostać poproszona o stawienie się na oddziale dobę wcześniej lub w dniu operacji. I w jednym i w drugim przypadku postępowanie i harmonogram będzie podobny. Minimum 6 godzin przed cięciem musisz być bezwzględnie na czczo. Oznacza to, że nie można jeść, ale również i pić- o czym dużo mam zapomina. Pobrane zostaną również potrzebne badania jak morfologia, w której istotne jest określenie liczby płytek czy hormony tarczycowe jak TSH. Czeka Cię również rozmowa z anestezjologiem, który dokładnie wypyta o wszystkie przebyte przez Ciebie choroby, operacje, uczulenia na leki, problemy zdrowotne. Na podstawie tych wszystkich informacji lekarz zaproponuje rodzaj znieczulenia.

Jakie typy znieczulenia są dostępne przy cięciu cesarskim?

Znieczulenie przewodowe

a) podpajęczynówkowe– wybierane najczęściej, polega na wprowadzeniu do przestrzeni rdzeniowej cienkiej igły, za pomocą której wstrzykuje się lek przeciwbólowy i znieczulający. Taki zabieg trwa kilka minut. 

b) zewnątrzoponowe– najczęściej stosowane w przypadku znieczulenia do porodu naturalnego. Polega na umieszczeniu cienkiego cewnika w okolicy nerwów, znajdujących się wewnątrz kręgosłupa. Jego zaletą jest to, że w przypadku decyzji o cesarce  można tylko podać większą dawkę leku, bez konieczności ponownego kłucia. 

c) podpajęczynówkowo-zewnątrzoponowe– jest połączeniem powyższych dwóch metod. Wykorzystuje się je w momencie, gdy efekt znieczulenia jest potrzebny szybko- jak w przypadku cięcia cesarskiego i gdy istnieje zagrożenie, że operacja może się przedłużyć. Wówczas anestezjolog ma możliwość dodania dawki leku znieczulającego, a tuż po cięciu cesarskim tą samą drogą można kontynuować leczenie przeciwbólowe. 

W przypadku wszystkich rodzajów znieczulenia Twoja świadomość jest w pełni zachowana. Od pasa w dół będziesz czuć dotyk, ale nie będziesz czuć bólu. Ruchomość w kończynach dolnych będzie wracać stopniowo – od 4 do 6 godzin.
Zupełnie odwrotnie będzie gdy anestezjolog uzna, że konieczne będzie.

Znieczulenie ogólne

W takiej sytuacji, przed rozpoczęciem cięcia cesarskiego zostaniesz uśpiona i wybudzona tuż po zakończeniu. Znieczulenie ogólne wybiera się najrzadziej a wskazaniem do niego mogą być nagłe wskazania położnicze- gdy nie ma czasu na szukanie miejsca do ukłucia w kręgosłup czy czekanie aż leki zaczną działać, ponieważ życie mamy lub dziecka jest zagrożone. Czasami z góry wiadomo, że dana pacjentka będzie musiała być uśpiona ponieważ ma:
– problemy z krzepliwością krwi- zbyt mała liczba płytek
– znacznego stopnia dyskopatię kręgosłupa co uniemożliwia prawidłowe założenie cewnika
– masywny krwotok
– niektóre choroby serca czy układu nerwowego.

Krok po kroku jak przebiega cesarska

Po podaniu znieczulenia zostaniesz położna na stole, a w okolicy klatki piersiowej postawiona będzie zasłona, oddzielająca Cię od jamy brzusznej. Jeszcze tylko kontrola ciśnienia, tętna, akcji serca i można zaczynać. Gdy tylko cięcie cesarskie się rozpocznie możesz czuć uciski i pewnego rodzaju rozpieranie ale nie będziesz czuć bólu.  

Najczęściej stosuje się cięcie poprzeczne- tuż nad linią owłosienia. Wymaga większej precyzji osoby operującej, ale dzięki temu zmniejsza się utrata krwi, lepiej goi się blizna pooperacyjna w macicy, a przy okazji można uzyskać efekt kosmetyczny. 
Bardzo rzadko spotyka się cięcie podłużne, zazwyczaj w sytuacji gdy warunki anatomiczne wykluczają nacięcie poprzeczne lub w przypadku znacznej otyłość rodzącej. Blizna przebiega od pępka do spojenia łonowego, zostawiając niestety dość duży ślad na brzuchu. 

Cała operacja od rozpoczęcia do zakończenia trwa około 30-40 minut, natomiast maluszek wydobywany jest już po paru minutach. Po szyciu zostaniesz przewieziona na specjalną salę wzmożonego nadzoru, a po uruchomieniu się przekazana na oddział położniczy, na którym już zostaniesz do wypisu.

Wpływ cesarskiego cięcia na zdrowie dziecka

Naturalną drogą porodu dla dziecka jest droga przezpochwowa. Pod wpływem skurczy i wydzielającej się oksytocyny dziecko przygotowuje się do przyjścia na świat. Jest świadome, tego co zaraz się wydarzy. Przechodząc przez kanał rodny kolonizuje się również dobrymi bakteriami mamy, co będzie miało wpływ na jego późniejszą odporność.  Dodatkowo, jeśli stan zdrowia na to pozwala jest kładzione do mamy na brzuch w kontakcie skórą do skóry, dzięki czemu jest spokojniejsze i szybko zaczyna ssać pierś, czerpiąc w ten sposób dużą dawkę przeciwciał. 

Trochę inaczej jest w przypadku cięcia cesarskiego. Zwłaszcza jeśli mówimy o operacjach planowych, bez wcześniejszej czynności skurczowej. W takiej sytuacji maluch kompletnie nie wie co go za chwilę czeka. Różnica temperatur między światem wewnętrznym a zewnętrznym to aż  10 stopni! Nagłe wydobycie dziecka może powodować u niego trudności ze złapaniem pierwszego oddechu i problemy adaptacyjne. Po drugie maluch rodzi się jałowy i skolonizuje się tym z czym pierwszym się spotka- czyli rękami personelu i aparaturą medyczną, pozbawionych dobrych bakterii, które zapewnia naturalna droga porodu. Kontakt noworodka z mamą opóźnia się co może negatywnie wpływać na laktację. To z kolei będzie powodować większą konieczność dokarmiania mieszanką mlekozastępczą, a to w przyszłości przyczyniać się do nadwagi dziecka.

Czasami mówi się, że wśród dzieci po cesarce częściej diagnozuje się autyzm, jednak nie ma żadnych badań potwierdzających te przypuszczenia. 

Cięcie cesarskie to następstwo rozwoju medycyny. Dzięki temu możemy uratować wiele żyć matek i ich dzieci. Nie należy się bać operacji, ale też nie należy bagatelizować jej powagi. Warto rozważyć czy cięcie na życzenie jest dobrym rozwiązaniem i jak w przypadku operacyjnego zakończenia ciąży zwiększać odporność maluchów, czy dbać o ciało po cesarce.