Spis treści
Stosowanie substancji dodatkowych do żywności jest regulowane prawnie. Jedną z grup substancji dodawanych do żywności ogólnego przeznaczenia są sztuczne barwniki spożywcze. Celem ich stosowania jest przywrócenie lub nadanie barwy środkom spożywczym.
Co pokazały badania?
W 2007 r. naukowcy w Wielkiej Brytanii zbadali zależność pomiędzy spożyciem z żywnością sześciu barwników:
- tartrazyny,
- żółcieni chinolinowej,
- żółcieni pomarańczowej,
- azorubiny,
- czerwieni koszenilowej A,
- czerwieni Allura
a zachowaniem dzieci. Przebadano 153 dzieci 3-letnich oraz 144 dzieci 8- i 9-letnich. Podawano im napój zawierający 4 z 6 wyżej wymienionych barwników. Wyniki potwierdziły wpływ napoju zawierającego barwniki na nadaktywność w dwóch grupach wiekowych dzieci. Nadaktywność ta objawiała się m.in.: przerywaniem cudzych wypowiedzi, gadatliwością, impulsywnością, niepokojem, nadpobudliwością ruchową, czy problemami z koncentracją.
Konsekwencją tych badań było wprowadzenie obowiązku zamieszczania ostrzeżenia: „może mieć szkodliwy wpływ na aktywność i skupienie uwagi u dzieci” na etykietach środków spożywczych, zawierających jakikolwiek z przytoczonych w tym artykule 6 barwników spożywczych. Obowiązek ten obejmuje kraje Unii Europejskiej i jest poparte odpowiednim rozporządzeniem.
Badania w Polsce nad barwnikami spożywczymi
Celem polskiego badania z 2011 roku była ocena zawartości wymienionych wcześniej sześciu barwników spożywczych w wybranych 20 środkach spożywczych: 12 napojach bezalkoholowych oraz 8 wyrobach cukierniczych np. karmelkach, cukierkach pudrowych. Wykazano, że zawartość barwników w tych produktach odpowiadała wymaganiom ustawodawstwa (wyniki były znacząco niższe od obowiązujących limitów). Badacze zauważyli również, że producenci rezygnowali z użycia tych barwników na rzecz innych, co prawdopodobnie wynika z faktu obowiązku umieszczania na etykietach produktów specjalnego ostrzeżenia o możliwym szkodliwym działaniu na aktywność i skupienie uwagi u dzieci.
Dodatki do żywności w produktach z oznaczeniem wieku na opakowaniu dedykowanym niemowlętom i małym dzieciom
Liczne badania dowodzą, że obecność niektórych dodatków do żywności może negatywnie wpływać na zdrowie najmłodszych, dlatego żywność dedykowana niemowlętom i małym dzieciom ma wysokie wymagania prawne. Zgodnie z regulacjami prawnymi produkty te nie mogą mieć w składzie konserwantów, sztucznych aromatów, barwników i wzmacniaczy smaku. Trwałość tych produktów uzyskiwana jest dzięki pasteryzacji, sterylizacji albo pozbywaniu wody z produktów. Ponadto produkty z oznaczeniem wieku na opakowaniu muszą spełniać surowe normy co do zanieczyszczeń w żywności – często znacznie bardziej rygorystyczne niż żywność z oznaczeniem wieku na opakowaniu.
Zwracaj uwagę na skład produktów pokarmowych
Podsumowując, zawartość barwników, dla których ustalono wartość akceptowanego dziennego pobrania (ADI- ilość substancji, która może być spożywana przez człowieka przez całe życie, ze wszystkich źródeł, nie szkodząc zdrowiu), jest limitowana w żywności. Warto jednak zwrócić uwagę na ich zawartość w żywności i unikać produktów, które je zawierają.
Opracowano na podstawie:
1) Gajda-Wyrębek J., Jar ecka J., Kuźma K., Beresińska M. „Zawartość barwników mających szkodliwy wpływ na aktywność i skupienie uwagi u dzieci w wybranych środkach spozywczych” 2011, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna tom 44, nr 3, str. 760-767
2) McCann D., Barrett A., Cooper A., Crumpler D., Dalen L., Grimshaw K., Kitchin E., Lok K., Porteous L., Prince E., et al. “Food additives and hyperactive behaviour in 3-years-old and 8/9-year-old children in the community: a randomised, double-blinded, placebo-controlled trial” 2007, nr 370, str. 1560-1567
