Spis treści
W dobie zagrożenia Covid 19 bezpieczeństwo żywności podawanej niemowlęciu i małemu dziecku jest kwestią priorytetową. Wg stanowiska Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) opublikowanego w dniu 9.03.2020 , zgodnie z aktualną wiedzą nie ma dowodów na to, że żywność może być źródłem lub pośrednim ogniwem transmisji wirusa SARS COV-2. Jednak brak przestrzegania konkretnych zasad higieny podczas zakupów może wiele zmienić. Jak minimalizować ryzyko pojawiania się wirusa w naszym domu?
Bezpieczne zakupy produktów spożywczych
Zgodnie z zasadami bezpieczeństwa podanymi przez Główny Inspektorat Sanitarny (GIS) na miejsce zakupów należy:
- wybierać w miarę możliwości małe sklepy,
- dbać o zachowanie bezpiecznej odległości pomiędzy innymi kupującymi,
- nie zabierać ze sobą dzieci, a sprawunki zrobić w rękawiczkach,
- jak najszybciej jest to możliwe dokonując płatności w sposób bezgotówkowy.
Wg rekomendacji GIS handlowcy powinni ograniczyć eksponowanie żywności niepakowanej, przeznaczonej do bezpośredniego spożycia. Powodem może być nieodpowiedzialne zachowanie klientów, np. kichanie i kasłanie bez zabezpieczenia może spowodować niebezpieczeństwo mikrobiologiczne zakupywanej żywności. Niestety, tego czynnika nie możemy w 100% wykluczyć. Stąd, kupując żywność dla niemowlęcia warto sięgnąć po dania gotowe, specjalnie im dedykowane, z uwagi na fakt, iż są hermetycznie opakowane.
Więcej o daniach gotowych
Produkty gotowe są poddawane przez producenta obróbce termicznej, który to proces unieszkodliwia potencjalnie obecne wirusy i bakterie. Dodatkowo taka żywność spełnia rygorystyczne kryteria w zakresie norm na pozostałości środków ochrony roślin np. pestycydów, nawozów takich, jak azotany i azotyny oraz innych zanieczyszczeń, jak metale ciężki, czy groźne dla zdrowia metabolity pleśni. W przypadku ziemniaka i marchwi normy na pozostałości pestycydów są 3000 razy bardziej restrykcyjne, niż w przypadku żywności przeznaczonej dla osób dorosłych! 1Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych 2ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 396/2005 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 23 lutego 2005 r w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w żywności i paszy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni, zmieniające dyrektywę Rady 91/414/EWG. Żywność dedykowaną niemowlętom i małym dzieciom rozpoznamy po tzw. oznaczeniu wieku, czyli informacji producenta od którego miesiąca można podać dany posiłek dziecku. Podczas zakupów szukajmy na opakowaniu oznaczenia „od 4 miesiąca”, „od 6 miesiąca” itp. Dla poczucia bezpieczeństwa można po przyniesieniu zakupów dla maluszka umyć opakowaną żywność, aczkolwiek ta praktyka nie jest wymieniana przez GIS jako konieczna. Natomiast przed przyrządzaniem posiłków koniecznie należy umyć żywność surową, np. warzywa i owoce używając do tego wody z bezpiecznego źródła.
5 kroków do bezpieczniejszej żywności
Podczas przygotowywania posiłków dla swojego maluszka i innych domowników warto pamiętać 5 kroków do bezpieczniejszej żywności opracowanej przez Światową Organizację Zdrowia. Przede wszystkim koniecznym jest dokładne mycie rąk przynajmniej przez 30 sekund, jak również wszystkich powierzchni i narzędzi kuchennych. Szczególnie w porze wiosennej i letniej należy chronić swoją kuchnię przed owadami, które mogą roznosić zarazki. Żywność, którą gotujemy trzeba doprowadzić do właściwej temperatury. Biorąc pod uwagę ogólnie pojęte bezpieczeństwo mikrobiologiczne żywności, należy się upewnić, że osiągnęła ona temperaturę wewnętrzną 70°C. Można to zrobić stosując specjalny termometr. W przypadku koronawirusa danie na ciepło jest bezpieczne, gdy zastosuje się odpowiednią kombinację czasu i temperatury np. 60°C przez 30 min. Dlatego też wszystkie zupki, kaszki, czy duszne mięsa nie powinny być gotowane krócej3 GIS: 5 kroków do bezpieczniejszej żywności wg WHO, https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2018/04/5-krok%C3%B3w-do-bezpieczniejszej-%C5%BCywno%C5%9Bci.pdf5.
Przygotowywanie i przechowywanie żywności jest także ważne
Podczas przygotowywania posiłków oddzielamy żywność ugotowaną od surowej, do ich przygotowania używamy oddzielnego sprzętu, a w celu jej przygotowania wkładamy ją w oddzielne pojemniki. Surowa żywność, jak np. mięso, ryby, owoce morza, jaja może zawierać drobnoustroje, które po kontakcie z żywnością poddaną obróbce termicznej ponownie ją zakażą.
Po ugotowaniu dania dla maluszka należy pamiętać, że zgodnie z zasadami bezpieczeństwa nie powinno się pozostawiać go w temperaturze pokojowej dłużej, niż 2 godziny, bowiem mikroorganizmy mogą rozmnażać się bardzo szybko czyniąc żywność niezdatną do spożycia.Wszystkie łatwo psujące się produkty należy przechowywać w lodówce w temperaturze poniżej 5°C, w takich warunkach rozwój mikroorganizmów jest znacznie wolniejszy lub wręcz zatrzymany. Od tej reguły istnieje jednak kilka wyjątków, dlatego długie przechowywanie dań w lodówce, szczególnie dla najmłodszych nie jest zalecane 4 GIS: 5 kroków do bezpieczniejszej żywności wg WHO, https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2018/04/5-krok%C3%B3w-do-bezpieczniejszej-%C5%BCywno%C5%9Bci.pdf5.
Bezpieczeństwo pokarmu mamy
Wyjątkowym pokarmem dla maluszka jest mleko jego mamy. W przypadku jego odciągania i przechowywania konieczne jest zadbanie o bezpieczeństwo mikrobiologiczne mleka. Przed użyciem laktatora, niezależnie, czy jest on mechaniczny, czy elektryczny należy dokładnie umyć ręce, piersi i brodawki, jak również wszystkie elementy laktatora, które będą miały kontakt z pokarmem. Do tego celu można użyć zwykłych detergentów, a więc mydła i płynu do mycia naczyń pamiętając o dokładnym płukaniu. Przechowywanie mleka mamy wymaga wyparzenia szklanych pojemniczków. W przypadku naczyń plastikowych muszą one być dopuszczone do kontaktu z żywnością, nie powinno się używać pojemników jednorazowych po żywności. Mleko kobiece przechowywane w lodówce jest zdatne do spożycia przez maluszka przez maksymalnie 96 godzin (4 dni), a zamrożone nawet przez okres pół roku. Mleko wyjęte z lodówki najlepiej podgrzać delikatnie w podgrzewaczu lub w ciepłej kąpieli wodnej do temperatury ciała, aby nie utraciło ono swoich cennych własności, np. przeciwciał.Mleko z zamrażarki najlepiej jest rozmrażać w lodówce. Nie należy korzystać z mikrofalówki 5Eglash,A., Simon,L., & The Academy of Breastfeeding Medicine. ABM clinical protocol #8: human milk storage information for home use for full-term infants, revised 2017. Breastfeed Med 12, (2017). 6Human Milk Banking Association of North America. 2011 Best practice for expressing, storing and handling human milk in hospitals, homes, and child care settings. (HMBANA, Fort Worth, 2011)..
Bezpieczeństwo mleka modyfikowanego
Jeżeli dziecko karmione jest mlekiem modyfikowanym, to najważniejszą zasadą bezpieczeństwa jest, aby przygotowywać je tuż przed podaniem dziecku w ilościach, jakie dziecko zazwyczaj zjada. Wszystkie akcesoria muszą być czyste i wysterylizowane. Jeśli dziecko nie wypije proponowanej mu porcji nie powinno się przechowywać pozostałego mleka nawet w lodówce, bowiem wraz ze śliną dziecka do resztek mleka dostają się drobnoustroje, których po kilku godzinach będzie już znacznie więcej, co może stanowić zagrożenie dla zdrowia maluszka 7 FAO/WHO.2009. How to prepare formula for cup-feeding at home. https://www.who.int/foodsafety/document_centre/PIF_Cup_en.pdf?ua=1.
Wprowadzone zmiany zostały zapisane.