Spis treści
Kobiety w okresie laktacji często w obawie o zdrowie dziecka stosują restrykcyjne diety eliminacyjne. Ograniczanie różnych składników w diecie może spowodować niedobory pokarmowe lub niedożywienie, a to z kolei może wpłynąć na samopoczucie i stan zdrowia mamy Najlepszym sposobem przestrzegania diety w okresie karmienia piersią jest prawidłowy sposób żywienia . W zdiagnozowanych przypadkach czasowe wykluczenie niektórych składników może być zalecane. Ale nigdy we wszystkich. Co można więc bezpiecznie jeść karmiąc piersią?
Czym jest dieta eliminacyjna przy karmieniu piersią
Jest to czasowe wykluczenie z diety produktów wywołujących dolegliwości. Wykluczając jedne produkty koniecznie trzeba zastąpić je produktami równoważnymi, tj. takimi, które dostarczają podobne ilości składników odżywczych. Restrykcyjna eliminacja wielu produktów z diety kobiety karmiącej i nie stosowanie zamienników eliminowanych pokarmów ma swoje konsekwencje i może prowadzić do niedoborów energii, witamin czy składników mineralnych1Poradnik karmienia piersią według zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Z kolei zły stan odżywienia mamy karmiącej może negatywnie wpływać na samopoczucie i stan zdrowia. Organizm kobiety jest skonstruowany w taki sposób, że wytwarzając mleko – potrzebne do tego składniki pobierze albo z pokarmów, jakie spożywa kobieta, albo – z zapasów w jej organizmie. Dlatego odpowiednie żywienie podczas karmienia piersią jest tak istotne. Tymczasem, jak wynika z badań aż 76% matek karmiących deklarowało stosowanie diety eliminacyjnej2Gajewska D., Królak-Olejnik B.: „Ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia matek karmiących piersią dzieci w wieku powyżej 2 miesięcy”, badanie przeprowadzone we współpracy z Fundacją NUTRICIA. Było to spowodowane troską o zdrowie dziecka i profilaktyką alergii.
Karmienie piersią a prewencja alergii
Mamy przestraszone ryzykiem wystąpienia alergii u dziecka, często samodzielnie, na wszelki wypadek eliminują ze swojej diety bardzo dużą ilość potencjalnie alergizujących produktów by ustrzec dziecko przed alergią3Kaczmarski M., Korotkiewicz-Kaczmarska E., Alergia i nietolerancja pokarmowa – mleko i inne pokarmy, Wydawnictwo Help-Med, Kraków 2013, wyd.1. W badaniach naukowych wykazano jednak, że sposób żywienia matek w trakcie laktacji nie ma wpływu na wystąpienie alergii, astmy czy egzemy i innych objawów alergii u niemowląt, dlatego stosowanie diet eliminacyjnych w profilaktyce alergii nie jest uzasadnione4Borszewska-Kormacka M. i wsp., Stanowisko grupy ekspertów w sprawie zaleceń żywieniowych dla kobiet w okresie laktacji, Stand Med Pediatr, 2013, 10 265-279. Wykluczanie na wszelki wypadek z diety mamy produktów, które mogą powodować alergię u dziecka jest bardzo dla niej niebezpieczne, może doprowadzić do niedoborów, które mogą wpłynąć niekorzystnie na zdrowie kobiety karmiącej piersią5Poradnik karmienia piersią według zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Wydawnictwo Lekarskie PZWL. W dodatku właśnie przez takie zachowania alergia może się rozwinąć w późniejszych latach życia dziecka.6Järvinen KM, Westfall JE, Seppo MS, James AK, Tsuang AJ, Feustel PJ, Sampson HA, Berin C. Role of maternal elimination diets and human milk IgA in the development of cow’s milk allergy in the infants. Clin Exp Allergy. 2014 Jan;44(1):69-78.
Obawy mamy karmiącej o kolki
Kolejną częstą przyczyną eliminacji pokarmów „na wszelki wypadek” są kolki niemowlęce. Większość badań nie potwierdza skuteczności wielu popularnych sposobów na łagodzenie objawów kolki u niemowląt7Kwiecień J., Kryteria Rzymskie IV, STANDARDY MEDYCZNEPEDIATRIA, 2016, T. 13, 597-605. W leczeniu kolki nie zaleca się też prewencyjnego stosowania diety bezlaktozowej i bezmlecznej, nie ma też podstaw do przerywania karmienia piersią z powodu kolki niemowlęcej 8Borszewska-Kormacka M. i wsp., Stanowisko grupy ekspertów w sprawie zaleceń żywieniowych dla kobiet w okresie laktacji, Stand Med Pediatr, 2013, 10 265-279. Stosowanie przez mamę karmiącą diety eliminacyjnej ma uzasadnienie jedynie w przypadku podejrzenia przez lekarza alergii na białka mleka krowiego u dziecka.
Dla kogo dieta eliminacyjna?
Jeżeli rodzic zaobserwuje u swojego malucha niepokojące objawy mogące świadczyć o nadwrażliwości lub alergii pokarmowej, być może w tym przypadku konieczna będzie eliminacja niektórych produktów z diety mamy karmiącej piersią. Podstawą do zastosowania diety eliminacyjnej u mamy karmiącej są jedynie znacząco nasilone objawy nadwrażliwości pokarmowej u niemowlęcia9Kaczmarski M., Korotkiewicz-Kaczmarska E., Alergia i nietolerancja pokarmowa – mleko i inne pokarmy, Wydawnictwo Help-Med, Kraków 2013, wyd.1. Lekarz przeprowadzi dokładny wywiad, zbada dziecko i jeśli będzie taka potrzeba (i tylko wtedy, a nie na wszelki wypadek), zaleci dietę eliminacyjną10Poradnik karmienia piersią według zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Istotne jest jednak, by każdy wyeliminowany produkt zastąpić innym produktem o podobnej wartości odżywczej. Ważne: w celu zapewnienia wszystkich składników odżywczych dieta eliminacyjna mamy stosowana ze wskazań medycznych może wymagać suplementacji11Szajewska H. i wsp. Karmienie piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne Pediatria, 2016, 13.1: 9-24.. Należy to również skonsultować z lekarzem i nie stosować ani suplementacji ani diety eliminacyjnej na własną rękę.
Co można jeść karmiąc piersią?
Mama w czasie laktacji może jeść wszystko lub prawie wszystko (prawie, bo są produkty, z których każdy powinien rezygnować, jak fast foody, produkty wysoko przetworzone czy słodycze w nadmiarze)12Poradnik karmienia piersią według zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Wydawnictwo Lekarskie PZWL jeśli tylko nie widać u dziecka żadnych niepokojących reakcji – życzymy smacznego!
Karmienie piersią i dieta w czasie laktacji
