Spis treści
Alergia pokarmowa to nieprawidłowa reakcja organizmu na określony składnik diety, wywołana przez mechanizmy układu odpornościowego1 Kaczmarski M., Korotkiewicz-Kaczmarska E., Alergia i nietolerancja pokarmowa: mleko i inne pokarmy. Wydawnictwo Help-Med, Kraków, 2013.. Czy warto profilaktycznie wykluczyć pokarmy alergizujące? Jak postępować w przypadku stwierdzonej alergii? Jakie są objawy alergii, które możesz zauważyć w trakcie rozszerzania diety?
Czy unikać alergenów? Produkty potencjalnie alergizujące
Kobiety w czasie ciąży lub w okresie karmienia piersią często niesłusznie unikają pewnych składników żeby uchronić swoje dziecko przed alergią 2 dr inż. Danutę Gajewską, prof. Barbarę Królak-Olejnik, Raport „Ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia matek karmiących piersią dzieci w wieku powyżej 2 miesięcy”, 2014. Na obecny stan wiedzy takie postępowanie nie jest zalecane, ponieważ nie ma jednak dowodów by eliminowanie potencjalnych alergenów w ciąży lub laktacji było profilaktyką alergii u dziecka 3 Poradnik żywienia dla kobiet w ciąży, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2013. Wykluczanie produktów z diety może wręcz niekorzystnie wpływać na stan odżywienia kobiety, ponieważ niesie ryzyko niedoborów.
Zgodnie z aktualnymi zaleceniami ekspertów nie ma również konieczności eliminowania lub opóźnianie wprowadzania pokarmów potencjalnie alergizujących na etapie rozszerzania diety niemowlęcia4 Poradnik karmienia piersią według zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2016. Wyniki badań naukowych nie potwierdziły bowiem, że jest to pomocne w profilaktyce alergii. W krajach rozwiniętych do pokarmów potencjalnie alergizujących należą: mleko krowie, jaja, orzeszki ziemne, inne orzechy, ryby i owoce morza. Co więcej nie ma konieczności ograniczenia tych produktów w diecie zarówno u dzieci zdrowych, jak i tych z rodzin obciążonych ryzykiem wystąpienia choroby alergicznej5 Szajewska H. i wsp., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia PTGHiŻD. Pediatria, 2014, 11.3 321-338. (np. gdy rodzic jest alergikiem). Pokarmy potencjalnie alergizujące najlepiej jednak na wszelki wypadek wprowadzać pojedynczo, obserwując reakcję dziecka oraz w domu, a nie w żłobku lub w restauracji6 Fleischer DM, Spergel JM, Assa’ad AH, Pongracic JA. Primary prevention of allergic disease through nutritional interventions. J Allergy Clin Immunol Pract 2013;1:29-36.. Praktycznym pomysłem jest również podawanie nowych produktów w godzinach przedpołudniowych – masz wtedy cały dzień na to, by obserwować reakcję dziecka.
Jakie są objawy alergii pokarmowej?
Objawy alergii pokarmowej charakteryzują się zazwyczaj wysypką, dolegliwościami oddechowymi (katar, kaszel, częste kichanie, czasem trudności z oddychaniem) lub problemami żołądkowymi 7. .Jeśli zauważysz wysypkę przy rozszerzaniu diety niemowlaka, która się nasila i zaczyna być niepokojąca – skontaktuj się ze specjalistą. Każdy niepokojący sygnał skonsultuj z lekarzem; potwierdzi on lub wykluczy alergię pokarmową oraz zaleci, jak należy dalej karmić dziecko. Jedynym sposobem leczenia alergii jest dieta eliminacyjna czyli wykluczenie składnika powodującego alergię.
Dodatkowo dietę eliminacyjną wprowadza się tylko na określony czas i na zalecenie lekarza, nigdy nie na własną rękę. Jak wygląda rozszerzanie diety alergika? W przypadku, gdy u dziecka stwierdzono alergię, należy kontynuować proces rozszerzania diety dziecka zgodnie ze schematem żywienia dzieci w 1. roku życia, eliminując z jego jadłospisu te produkty, na które jest uczulone. Warto jednak skonsultować dalszy sposób żywienia z dietetykiem. Ułożenie diety eliminacyjnej jest bowiem trudnym i wymagającym zdaniem.
Właściwa, wczesna diagnoza alergii i prawidłowo zbilansowana dieta eliminacyjna są bardzo istotne – warunkują prawidłowy rozwój fizyczny i intelektualny dziecka8 Błażowski Ł., Kurzawa R., Alergia na białka mleka krowiego–teoria i praktyka. Część I. Obraz kliniczny i zasady rozpoznawania Część II. Standardy Medyczne/Pediatria, 2017, T. 14, 695-712. Rokowanie u większości pacjentów jest dobre i wiele dzieci czyli „wyrasta z alergii”9 Szajewska H., Horvath A., Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży, Medycyna Praktyczna, Kraków, 2017. Warto więc wspólnie z lekarzem monitorować nabywanie wraz z wiekiem tolerancji na uczulający składnik.
