Spis treści
Ryby są ważnym składnikiem zdrowej diety w okresie ciąży. Przykładowo, spożycie 150-200 g ryb morskich dostarcza 2 g kwasów omega-3. Ze szczególną uwagą trzeba jednak dobierać odpowiednie gatunki ryb.
Zalety ryb w diecie trudno przecenieć. Dostarczają pełnowartościowego białka, fosforu, potasu i magnezu. Tłuste ryby morskie są szczególnie cennym źródłem kwasów omega-3, które są niezbędne do rozwoju siatkówki oka oraz mózgu dziecka. Ryby morskie są też naturalnym źródłem jodu w pożywieniu, a także witamin: D, A oraz witamin z grupy B.
Jednak ze względu na ryzyko zanieczyszczeń ryb morskich metylortęcią oraz dioksynami, będąc w ciąży, należy z uwagą dobierać odpowiednie gatunki ryb.
Najwięcej groźnych substancji absorbują ryby drapieżne i długo żyjące. Dlatego też Europejski Urząd do spraw Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) w 2004 r. wydał zalecenie, by kobiety ciężarne oraz planujące ciążę nie spożywały gatunków ryb szczególnie zanieczyszczonych rtęcią, takich jak: marlin, miecznik, rekin, tuńczyk.
Z ryb często spożywanych w Polsce najwięcej rtęci absorbują ryba maślana i węgorz, a z ryb słodkowodnych – płoć oraz okoń.
W czasie ciąży należy unikać surowych ryb i owoców morza (tatar z łososia, sushi, ostrygi), które mogą być źródłem groźnych bakterii chorobotwórczych i pasożytów.
Najlepsze są ryby morskie poławiane w swoim naturalnym środowisku, w akwenach takich jak Pacyfik, Ocean Atlantycki, Morze Północne. Warto wybierać gatunki krótko żyjące i niedrapieżne. A jeśli ma się taką możliwość – kupować ryby pochodzące od certyfikowanych dostawców. Badają oni poławiane ryby pod względem zanieczyszczeń i często przetwarzają je jeszcze na morzu, co pozwala na zachowanie większej ilości składników odżywczych.
Z ryb często spożywanych w Polsce najmniej szkodliwych substancji kumulują: śledź, mintaj, łosoś (głównie norweski).
W ciąży zaleca się spożywanie ryb co najmniej 2 razy w tygodniu, przy czym z uwagi na ryzyko występowania zanieczyszczeń spożywanie ryb morskich powinno być ograniczone do mniej więcej 100 g 1-2 razy w tygodniu. Poza rybami morskimi zaleca się, by w trakcie ciąży spożywać też ryby słodkowodne, takie jak pstrąg czy karp.
Podczas zakupów wybieraj mniejsze okazy. Większe ryby są zazwyczaj starsze, mogą więc zawierać więcej szkodliwych substancji, które skumulowały się w trakcie ich życia. Wybieraj świeże, jędrne mięso o delikatnym zapachu.
Kupuj ryby świeże. Unikaj wędzonych i przetworzonych, np. w postaci paluszków rybnych.
Najlepszy sposób przygotowywania ryb to gotowanie na parze, duszenie i pieczenie w folii lub w naczyniu żaroodpornym. Zrezygnuj natomiast ze smażenia na głębokim tłuszczu.
Ryby są szczególnie istotnym składnikiem diety w trakcie ciąży z powodu zawartości kwasów tłuszczowych. Zapotrzebowanie organizmu na te składniki wzrasta, dlatego też podczas ciąży zaleca się dodatkową suplementację kwasu DHA.
Więcej informacji na temat kwasów tłuszczowych i ich suplementacji znajdziesz w artykule: Kwasy omega-3 mogą zmniejszyć ryzyko przedwczesnego porodu.