Spis treści
Właściwe rozszerzanie diety jest bardzo istotne dla kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych1 Mika M., Matuszczyk P., Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych u niemowląt i małych dzieci, Standardy Medyczne Pediatria, 2017, T. 14, 733-738. Ogólne zalecenia dotyczące wprowadzania pokarmów uzupełniających przedstawia schemat żywienia niemowląt. Poznaj najważniejsze zasady wprowadzania pokarmów stałych.
Zacznij od warzyw
Akceptacja ich delikatnego smaku w tym czasie wpłynie pozytywnie na ich spożywanie w okresie dzieciństwa i w dorosłym życiu. Badania wykazały, że jeżeli do diety dziecka jako pierwsze wprowadzi się warzywa w późniejszym życiu będą one jadły więcej warzyw niż dzieci, które zaczynają od owoców2Barends C. i in., Effects of repeated exposure to either vegetables or fruits on infant’s vegetable and fruit acceptance at the beginning of weaning, Food Quality and Preference , 2013; 29:157–165! Sprawdź: Jak zwiększać akceptację warzyw u dziecka?
Proste smaki są najlepsze
W momencie, gdy dotychczas podstawą diety malucha było mleko warto zacząć uzupełnianie diety od prostych, jednoskładnikowych posiłków. Początkowo należy wprowadzać typowe pokarmy uzupełniające np. warzywa, kaszki, kleiki, owoce3 Szajewska i in., „Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci“; Standardy Medyczne/ Pediatria; 2014, t. 11, 225-230. Stopniowe zagęszczanie mleka poprzez dodatek kleików i kaszek zbożowych to uznany przez ekspertów i praktyczny sposób na „oswojenie” dziecka z nową konsystencją4Stolarczyk A., Produkty zbożowe pod lupą dietetyka. Standardy Medyczne Pediatria, 2018, T. 15, 261-267. Kaszki i kleiki są lekkostrawne, neutralne w smaku i pozwalają na uzyskanie dużej różnorodności konsystencji – od prawie płynnej do gęstej, papkowatej – odpowiedniej do podawania łyżeczką.5Stolarczyk A., Produkty zbożowe pod lupą dietetyka. Standardy Medyczne Pediatria, 2018, T. 15, 261-267
Delikatny znaczy wyborny
Nie dosalaj, nie dosładzaj i nie doprawiaj posiłków. Podawaj produkty pojedynczo, gotując na parze i przecierając. Wprowadzanie pokarmów u niemowląt warto skorzystać z żywności przeznaczonej dla niemowląt i małych dzieci, gdyż zgodnie z prawem musi spełniać dużo bardziej rygorystyczne normy niż żywność ogólnego spożycia6 Poradnik żywienia niemowląt, Medycyna Praktyczna, Kraków 2014. Podawanie niesłodzonych i niesolonych pokarmów uzupełniających jest kluczowe z powodu długofalowego wpływu na zdrowie dziecka i kształcenia właściwych nawyków żywieniowych w późniejszym życiu7 Szajewska i in., „Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci“; Standardy Medyczne/ Pediatria; 2014, t. 11, 225-230.
Przeplataj smaki
Dziecko wcześnie przyzwyczajone do różnorodności w kolejnych miesiącach łatwiej zaakceptuje nowe smaki8Gerrish C en Mennella J, Flavor variety enhances food acceptance in formula-fed infants1-3, Am J Clin Nutr, 2001, 73: 1080-10855 13 Suppl 1:85-95. Najlepszy efekt rozszerzania diety uzyskiwano, podając minimum 3 różne nowe warzywa w ciągu dnia, choć z uwagi na ewentualne reakcje alergiczne eksperci zalecają wprowadzanie pojedynczych pokarmów9 Szajewska i in., „Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci“; Standardy Medyczne/ Pediatria; 2014, t. 11, 225-230. Zróżnicowany jadłospis sprzyja też wartości odżywczej diety, przy urozmaiconych posiłkach jest dużo większa szansa pokrycia zapotrzebowania malucha na ważne składniki.
Podawaj jedynie kilka łyżeczek na raz
Zaleca się, aby nowe wprowadzać pokarmy stopniowo,obserwując reakcję dziecka i zaczynając od małych ilości, np. 3-4 łyżeczek10 Szajewska i in., „Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci“; Standardy Medyczne/ Pediatria; 2014, t. 11, 225-230. Przy wprowadzaniu glutenu również ważne jest by zaczynać od niewielkich ilości, eksperci zalecają z początku 1 płaską łyżeczkę kaszki glutenowej np. manny11Stolarczyk A., Produkty zbożowe pod lupą dietetyka. Standardy Medyczne Pediatria, 2018, T. 15, 261-267. W pierwszym roku życia karmienie piersią albo mlekiem modyfikowanym pozostaje najważniejszą częścią pożywienia. Na samym początku chodzi jedynie o spróbowanie i oswojenie z nowym smakiem i konsystencją, ale wraz z wiekiem dziecka warto stopniowo zwiększać ilość podawanego pokarmu. W drugim półroczu życia jadłospis dziecka powinien zawierać już 2-3 posiłki uzupełniające.
Nie zniechęcaj się po pierwszej czy drugiej próbie
Sytuacja, gdy dziecko krzywi się na nowy smak nie oznacza, że warto się już poddać! Do pełnej akceptacji nowego smaku potrzeba czasem wielu prób, nawet 10-1512 Szajewska i in., „Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci“; Standardy Medyczne/ Pediatria; 2014, t. 11, 225-230. Nie warto też rezygnować, gdy dziecko odrzuca nową konsystencję. Reakcje wymiotne i wypluwanie są przejawem adaptacji, a nie trudności z połykaniem, w ten sposób dziecko radzi sobie z wyrzucaniem z jamy ustnej kawałków jedzenia, których nie potrafi jeszcze rozdrobnić do przełknięcia13 Winnicka E., Rozwój umiejętności jedzenia w 1. roku życia− co warto wiedzieć Standardy Medyczne Pediatria 2017 T. 14 754-762.
Wprowadzanie jedzenia niemowlakowi. Nie zaczynaj od owoców
W związku z tym, że smaki warzywne są trudniejsze w akceptacji, to właśnie warzywa powinny być pierwszym pokarmem uzupełniającym w diecie dziecka14 Winnicka E., Rozwój umiejętności jedzenia w 1. roku życia− co warto wiedzieć Standardy Medyczne Pediatria 2017 T. 14 754-762. Pierwsze owocowe smaki należy wprowadzać dopiero po koło 2 tygodniach, kontynuując podawanie warzyw15 Mika M., Matuszczyk P., Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych u niemowląt i małych dzieci, Standardy Medyczne Pediatria, 2017, T. 14, 733-738.
Pamiętaj: 1000 pierwszych dni życia dziecka są kluczowym okresem jego rozwoju! To rodzic/opiekun decyduje CO dziecko zje, KIEDY I JAK jedzenie będzie podane. Dziecko decyduje CZY posiłek zje i ILE zje16 Szajewska i in., „Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci“; Standardy Medyczne/ Pediatria; 2014, t. 11, 225-230.
