Przed nami Polski Tydzień Karmienia Piersią, który w symboliczny sposób łączy dwie wyjątkowe daty, Dzień Matki oraz Dzień Dziecka. Wyłączne karmienie piersią przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka to ważny element programowania żywieniowego we wczesnym okresie życia. Dlatego właśnie temat ten podejmuje obecna kampania edukacyjna programu „1000 pierwszych dni dla zdrowia”, realizowana pod hasłem „Mamo, razem damy radę nauczyć się karmienia piersią”. W jej ramach prezentujemy najnowsze wyniki badania ankietowego wśród kobiet w ciąży i mam małych dzieci, dotyczącego karmienia piersią.
W badaniu ankietowym wzięło udział 3497 kobiet. Mamy oraz kobiety w ciąży odpowiadały m.in. na pytania o swoje doświadczenia związane z karmieniem piersią i jego początkami, o autorytety i wsparcie w tej dziedzinie, o to, dlaczego zdecydowały się na karmienie piersią oraz o emocje, które towarzyszyły temu ważnemu etapowi macierzyństwa.
Ponad połowa mam uważa, że karmienie piersią jest procesem, którego można się nauczyć. Pozostałe wskazywały, że jest to coś naturalnego, dlatego każda kobieta umie karmić od razu, lub że jest to kwestia indywidualna i po prostu niektóre mamy wiedzą, jak karmić, inne nie.
Największym autorytetem mam w dziedzinie karmienia piersią jest lekarz ginekolog (dla 31% kobiet w pierwszej ciąży i 33% mam) oraz ich matka (tak wskazało 33% kobiet w pierwszej ciąży i 28% mam). Zaledwie 15% badanych wskazało doradcę laktacyjnego jako autorytet w dziedzinie karmienia piersią, choć o możliwości uzyskania takiego wsparcia słyszało aż 86% ankietowanych. Najczęściej wskazywanymi emocjami związanymi z pierwszym karmieniem piersią są bliskość i miłość do dziecka (wskazane jako dominujące uczucia przy pierwszym karmieniu przez odpowiednio 72% i 67% badanych). Co ciekawe stosunkowo duży odsetek spośród ankietowanych stanowią mamy, którym towarzyszyły stres (35%) i strach (38%) w późniejszym etapie.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca wyłączne karmienie piersią przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka oraz jego kontynuację po rozszerzeniu diety nawet do 2. roku życia. Jak wynika z wcześniejszych badań „Ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia niemowląt w wieku 6 i 12 miesięcy w populacji polskiej”, przeprowadzonych przez Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” we współpracy z Fundacją NUTRICIA, aż 32% badanych mam zrezygnowało z karmienia piersią już w 1. miesiącu życia dziecka. W 5. miesiącu wyłącznie piersią karmiło już tylko 11% mam.11 Wyniki dotyczą matek dzieci w wieku 6 miesięcy. Badanie przeprowadzone w 2011 r.Doświadczenia każdej mamy związane z karmieniem piersią są bardzo indywidualne. Bardzo rzadko karmienie piersią udaje się od razu, często wymaga podjęcia wielu prób.
„Wyniki uzyskane w 2014 r. w ankiecie programu „1000 pierwszych dni dla zdrowia” wskazują na większą świadomość zarówno kobiet w ciąży, jak i matek, dotyczącą karmienia piersią. Kobiety wiedzą, że pierwszym pokarmem, jaki powinno otrzymać dziecko po urodzeniu, jest mleko matki, deklarują, że karmiły lub będą karmić. W stosunku do wcześniej przeprowadzanych badań wzrasta ilość matek dłużej karmiących swoje dzieci piersią, w pełni świadomych zaleceń. Niestety w dalszym ciągu istnieje spora grupa kobiet, które nie stosują się do zaleceń wyłącznego karmienia piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia dziecka, a najczęstszą przyczyną rezygnacji z karmienia jest ich zdaniem brak pokarmu. Podobne dane publikują Anglicy i Amerykanie, również w Europie i na świecie zasadniczym powodem rezygnacji z karmienia, podawanym przez matki, jest brak pokarmu i wrażenie, że dziecko nie najada się. Trudno stwierdzić, czy takie opinie są medycznie uzasadnione oraz czy faktycznie lekarz pediatra zaleca dokarmianie, czy jest to decyzja mamy. Niestety niewiele mam korzysta z porad doradcy laktacyjnego, są to zazwyczaj kobiety z większych miast, z wyższym wykształceniem i powyżej 30. roku życia. Jestem przekonana, że rozpowszechnienie refundowanego poradnictwa laktacyjnego mogłoby wpłynąć jeszcze bardziej na zwiększenie wskaźników karmienia piersią” – komentuje prof. Barbara Królak-Olejnik z Kliniki Neonatologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu.
Poza przyczynami medycznymi, powodem wystąpienia trudności w karmieniu piersią bywają też aspekty psychologiczne, takie jak stresujące poczucie odpowiedzialności, wysoki poziom lęku i obaw u młodej mamy, presja społeczna. Każda mama bardzo indywidualnie odczuwa też początki karmienia i wypracowuje własny rytuał karmienia, odpowiadający potrzebom jej i dziecka.
„Na początku wstydziłam się przystawiać dziecko do piersi przy pielęgniarkach, dopiero potem, najpierw ukradkiem, a z czasem coraz bardziej naturalnie, zaczęłam przystawiać je do piersi” – opowiada Anna Pichała, mama trojaczków, które karmiła piersią. – „Z czasem doszłam do takiej wprawy, że potrafiłam trzymać dwoje dzieci jednocześnie na rękach i w tym samym czasie podtrzymywać laktator tak, by nadal pracował. Niekiedy zasypiałam przy pracującym laktatorze i budził mnie ciepły prysznic przelewającego się z butelki mleka.”
W ramach społecznej kampanii „Mamo, razem damy radę nauczyć się karmienia piersią” program edukacyjny „1000 pierwszych dni dla zdrowia” popularyzuje karmienie piersią. Przy wsparciu Partnerów, największych w Polsce autorytetów w dziedzinie żywienia najmłodszych, przekazuje cenne wskazówki kolejnym mamom, którym dzięki temu łatwiej będzie się nauczyć wraz z dzieckiem karmienia piersią. Karmienie piersią jest jedną z 6 złotych zasad zdrowego odżywiania na 1000 pierwszych dni, które opracowali eksperci, aby w prosty sposób przekazać rodzicom podstawowe zasady prawidłowego żywienia kobiet w ciąży i najmłodszych dzieci. To także ważny element programowania żywieniowego we wczesnym okresie życia, które daje rodzicom małych dzieci realny wpływ na zdrowie dziecka teraz i w przyszłości.
Kampania na temat karmienia piersią „Mamo, razem damy radę nauczyć się karmienia piersią” jest skierowana do kobiet w ciąży lub planujących ciążę, mam noworodków, niemowląt i małych dzieci, ich rodzin i bliskich oraz personelu placówek opiekuńczo-wychowawczych i środowiska medycznego. W ramach kampanii edukacyjnej rodzice mogą korzystać z bezpłatnych materiałów edukacyjnych, takich jak na przykład porady wideo dostępne na stronie www.1000dni.pl. Informacje i wiedza na temat karmienia piersią będą popularyzowane także w ramach działań lokalnych, zaplanowanych we współpracy z Partnerami programu edukacyjnego „1000 pierwszych dni dla zdrowia” w całej Polsce. Warsztaty edukacyjne, konsultacje z ekspertami oraz zajęcia edukacyjne dla kobiet w ciąży i całych rodzin zaplanowane do końca roku, obejmą łącznie kilkadziesiąt tysięcy rodziców, przyszłych rodziców i opiekunów dzieci do lat 3.
Czy wiesz, że geny tylko częściowo determinują zdrowie Twojego dziecka? Pierwszych 1000 dni to wyjątkowy czas, w którym masz realny wpływ na jakość jego życia teraz i… w przyszłości. Dzięki prawidłowemu żywieniu programujesz zdrowie dziecka na kolejne lata. „1000 pierwszych dni dla zdrowia” to największy w Polsce program edukacyjny poświęcony żywieniu kobiet w ciąży i dzieci do 3. roku życia. To pierwsza taka akcja o charakterze ogólnokrajowym, która skupia szeroką koalicję partnerów i kompleksowo podejmuje temat żywienia najmłodszych dzieci.
Dodatkowych informacji udzielają:
Agata Prorok
Program „1000 pierwszych dni dla zdrowia”
tel. kom. 0 519 726 170
Anna Miłoszewska
Biuro Prasowe Programu
”1000 pierwszych dni dla zdrowia”
tel. kom: 506 052 096
Karmienie piersią – raport z ankiety 1000 pierwszych dni dla zdrowia.pdf
Karmienie piersią – wyciąg z badań programu 1000 pierwszych dni.doc
Karmienie piersią – backgrounder_badania IPCZD.doc
Karmienie piersią – backgrounder_inne badania.doc
dr A. Piotrowska – sylwetka.doc
prof. B. Krolak-Olejnik – sylwetka.doc
