Alergia na białko mleka krowiego zwana jest potocznie i nieprawidłowo „skazą białkową”. Alergia pokarmowa to niepożądana reakcja organizmu, w której bierze udział układ immunologiczny2. Pojawianie się alergii przede wszystkim we wczesnym okresie życia wynika głównie z tego, że układ odpornościowy dziecka jest jeszcze niedojrzały. Rozwija się jeszcze długo po narodzinach, co może powodować nadwrażliwość na różne pokarmy.
Reakcja po kontakcie z alergenem może wystąpić w ciągu kilku minut lub po kilku godzinach, a objawy są zróżnicowane i mogą dotyczyć: skóry, układu oddechowego, przewodu pokarmowego oraz innych układów1. Białka mleka krowiego może przedostać się z pożywienia matki do mleka kobiecego i uczulać dziecko3.
Objawy ze strony przewodu pokarmowego występują najczęściej. Zazwyczaj obejmują: biegunkę, nudności, wymioty i ból brzucha. Wątpliwe (niepotwierdzone) to natomiast kolka niemowlęca, zaparcie czy refluks żołądkowo-przełykowy. Najczęstsze objawy skórne to pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy i atopowe zapalenie skóry. Ze strony układu oddechowego symptomy to nieżyt nosa i astma, a najciężsą postacią manifestacji alergii jest wstrząs anafilaktyczny1.
W przypadku zdiagnozowanej przez lekarza alergii na białko mleka krowiego u niemowlęcia, konieczna jest eliminacja mleka i nabiału z diety matki karmiącej. Podobnie w przypadku objawów występujących u małego dziecka: lekarz podejmie decyzję dotyczącą ewentualnych badań, wprowadzenia diety eliminacyjnej u dziecka, warto też by określił czas stosowania diety. Dieta eliminacyjna często jest trudna do zbilansowania, dlatego w celu jej rzetelnej oceny warto zasięgnąć porady dietetyka 1.
U dzieci z rozpoznaną alergią na mleko, rozszerzanie diety warto prowadzić pod nadzorem lekarza prowadzącego. Także zdrowym dzieciom zaleca się, aby nie wprowadzać kilku nowych produktów równocześnie i nowe produkty wprowadzać stopniowo, obserwując reakcję dziecka i zaczynając od małych ilości, np. 3-4 łyżeczek 4.
Składniki wywołujące alergię mogą być ukryte w produktach spożywczych, których nawet nie podejrzewasz o to, że mogą wywołać niepożądaną reakcję alergiczną u dziecka. Dlatego zawsze dokładnie czytaj etykiety.
Dieta eliminacyjna powinna być tak dobrana, by wpływała na ustąpienie lub złagodzenie objawów alergicznych, a przy tym nie zaburzała prawidłowego rozwoju dziecka. Stosując ją, należy pamiętać o wprowadzeniu składników zastępczych, których wartość odżywcza jest zbliżona do eliminowanego pokarmu1.
W przypadku wyeliminowania z diety dziecka mleka i produktów mlecznych, ważne jest uzupełnianie wapnia i witaminy D. Małe dziecko potrzebuje aż 4 razy więcej wapnia niż osoba dorosła5, dostarczenie tej ilości nie jest łatwe nawet dla dzieci bez alergii, a zbilansowanie diety eliminującej mleko i przetwory mleczne jest wielkim wyzwaniem.
Zwracaj uwagę, aby w diecie Twojego dziecka CODZIENNIE pojawiły się co najmniej 3 porcje mleka i produktów mlecznych (mleka roślinnego wzbogacanego w wapń i witaminę D lub mleka modyfikowanego dla dzieci z alergią). To najlepsze i najłatwiejsze do podania małemu dziecku źródło wapnia. Wapń zawierają także niektóre warzywa i nasiona (np. jarmuż, boćwina, brokuły, kapusta, szpinak, rośliny strączkowe, pestki słonecznika, sezam) jednak w znacznie mniejszej ilości i gorzej przyswajalne niż z produktów mlecznych5. Przed rozpoczęciem suplementacji skonsultuj się z lekarzem.
Przeczytaj artykuły: Wapń - kluczowy składnik diety oraz Witamina D. Co warto o niej wiedzieć.
Wielu pacjentów nabywa wraz z wiekiem tolerancję. Alergia na białka mleka w okresie niemowlęcym dotyczy średnio 2-3% dzieci i u co piątego z nich rozwinie się tolerancja już w 1. roku życia, a u co drugiego przed 8. rokiem życia. Ważne by monitorować nabywanie tolerancji przez stopniowe wprowadzenie białka mleka krowiego do diety dziecka w warunkach domowych lub przez przeprowadzenie doustnej próby prowokacji (DPP), pod nadzorem lekarza. Wybór metody zależy od obecności wyprysku atopowego u dziecka i nasilenia alergii, decyzję podejmuje lekarz. Niezależnie jednak od przebiegu choroby zaleca się regularne konsultacje ze specjalistą, w 1. roku życia średnio co 2 miesiące a następnie co 6-12 miesięcy. Wczesne odkrycie, że dziecko już wyrosło z alergii jest bardzo korzystne: pomoże uniknąć niepotrzebnego przedłużania restrykcyjnej diety.
Właściwe rozpoznanie alergii i dobrze dobrana dieta eliminacyjna są bardzo ważne, ponieważ warunkują prawidłowy rozwój fizyczny i intelektualny dziecka6
Rozwój układu pokarmowego dziecka