Sposoby na kolkę

Sposoby na kolkę

 

Kolka niemowlęca to bardzo powszechna przypadłość wieku niemowlęcego. Wprawdzie jest uznawana za łagodną dolegliwość i ustępuje samoistnie, czesto jednak stanowi przyczynę stresu i niepokoju rodziców. Jak zatem ją rozpoznać i czy istnieją dobre sposoby na kolkę?

 

Kolka u niemowlaka

Kolka należy do tzw. czynnościowych zaburzeń przewodu pokarmowego czyli dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, których obecności i nasilenia nie można wytłumaczyć nieprawidłowościami w budowie lub funkcjonowaniu narządów1. Innymi słowy: zazwyczaj ból sygnalizuje uszkodzenie lub wystąpienie choroby natomiast w przypadku zaburzeń czynnościowych (np. kolki) sam w sobie jest dolegliwością2.

Kolka niemowlęca to jedna z najczęstszych dolegliwości w pierwszym półroczu życia, dotyczy nawet 40% niemowląt! Największe nasilenie osiąga w wieku 4-6 tygodni i zwykle ustępuje do 3-4 miesiąca życia2.


Kolka niemowlęca – kryteria rozpoznawania

Rozpoznanie kolki wymaga spełnienia wszystkich 3 kryteriów:

  1.     objawy pojawiają się i ustępują przed 5. miesiącem życia,
  2.     występują nawracające i długo trwające napady płaczu, grymaszenia lub drażliwości dziecka rozpoczynające się bez uchwytnej przyczyny, którym nie można zapobiec i które są trudne do ukojenia,
  3.     dziecko poza tym jest zdrowe i rozwija się prawidłowo (nie występuje np. gorączka czy zaburzenia wzrastania). 1.

W praktyce płacz częściej zaczyna się po południu lub wieczorem2.


Przyczyny kolki niemowlęcej

Mechanizm i przyczyny na dzień dzisiejszy nie są znane. Przypuszcza się, że u podstaw dolegliwości leży niedojrzałość przewodu pokarmowego2. Dziecko przez pierwszych 1000 dni intensywnie się rozwija, nie wszystkie narządy i układy są dojrzałe w momencie narodzin. U części dzieci objawy kolkowe mogą być manifestacją alergii na białka mleka krowiego1. Sugeruje się także związek kolki niemowlęcej z zaburzeniami składu mikroflory jelitowej3

Leczenie kolki u niemowląt

Kolka niemowlęca ustępuje samoistnie i nie wymaga żadnych szczególnych interwencji2. W praktyce rodzice sięgają po różnorodne sposoby i preparaty takie jak techniki kojące, symetykon, enzym lak­taza, herbatki ziołowe czy leki homeopatyczne. Jednak ich skuteczność nie została udowodniona dlatego żadna z powyższych metod leczenia nie jest rekomendowana do rutynowego stosowania w kolce niemowlęcej4. Ostatnie doniesienia naukowe wskazują, że szczep probiotyczny Lactobacillus reuteri może być skuteczny w prewencji częstych dolegliwości przewodu pokarmowego u niemowląt, wyniki badań są obiecujące, ale na razie nie zaleca się rutynowego użycia probiotyku L. reuteri2.

Karmienie piersią i kolka

Mleko matki jest najlepszym pokarmem dla noworodka, wystąpienie kolki nie jest powodem by zaprzestawać karmienie piersią. Mamy często w obawie, że ich sposób żywienia może przyczyniać się do wystąpienia problemów, stosują restrykcyjne diety bez porozumienia z lekarzem5Nie ma wskazań, aby w przypadku wystąpienia kolki eliminować pewne pokarmy z diety mamy karmiącej „na wszelki wypadek”6. Pamiętajmy, że ograniczenia w diecie mogą wpłynąć negatywnie na stan odżywienia mamy, laktację i przyczynić się do zmniejszenia produkcji pokarmu7. Nie jest to korzystne ani dla mamy, ani dla dziecka. Podstawą do zastosowania diety eliminacyjnej u mamy karmiącej jedynie znacząco nasilone objawy nadwrażliwości pokarmowej u niemowlęcia i tylko w porozumieniu z lekarzem, gdy rzeczywiście eliminacja danego produktu powoduje znaczną poprawę5.

Sposoby na kolkę u niemowlaka

Bezdyskusyjnie podstawą postępowania w kolce niemowlęcej jest spokój rodziców oraz akceptacja objawów występujących u dziecka8. Czy istnieją jednak sposoby, by łatwiej było przetrwać aż do ustąpienia objawów kolki?

Zrozum sytuację

Pomocne  z pewnością będzie świadomość, że kolka jest zjawiskiem powszechnym i ustępuje samoistnie najpóźniej w 5. miesiącu życia dziecka2. Dodatkowo mimo że kolka niesie za sobą niepokojące rodziców objawy to dowiedziono, że jej występowanie nie wpłynie negatywnie na rozwój dziecka w przyszłości9. Jest to etap który należy po prostu cierpliwie przeczekać.

Odwiedź lekarza

W przypadku wystąpienia dolegliwości pierwszą osobą, do której należy się zwrócić o pomoc, jest lekarz prowadzący dziecko. To on najlepiej oceni, co dzieje się z dzieckiem, i zaleci odpowiedni sposób postępowania. Także przy kolce podstawowe znaczenie w postępowaniu przy kolce ma porada lekarska2. Specjalista nie tylko wykluczy inne choroby, ale też rozwieje wszelkie ewentualne wątpliwości np. czy kolka nie wynika z błędów pielęgnacyjnych. Sprawdzi również, czy dziecko rozwija się prawidłowo i czy nie ma innych niepokojących objawów. Takie wsparcie będzie nieocenione, by zyskać spokój.

Zaakceptuj emocje

Warto uświadomić sobie, że występowanie kolki może powodować frustrację, gniew, wyczerpanie czy bezradność – to naturalny stan2. To normalne, a wręcz wskazane, że częste napady płaczu u malucha wzbudzają lęk u rodziców. Kolka może też jednak prowadzić do niesłusznego wniosku, że dziecko jest „trudne” 2. Warto pamiętać, że niemowlęta nie potrafią się jeszcze inaczej komunikować z otoczeniem. U zdrowych maluszków płacz może trwać od 30 minut do nawet 3 godzin w ciągu dnia i jest to zupełnie normalne10. Uważa się nawet, że większość przypadków kolki stanowi górny zakres prawidłowego nasilenia płaczu u zdrowych niemowląt2!

Poproś o pomoc

Ludzie wyczuwają emocję u innych już od pierwszych dni życia. Z tego prostego powodu niemowlęta w towarzystwie zmęczonych rodziców będą bardziej marudne niż dzieci spokojniejszych i bardziej wypoczętych opiekunów. Udowodniono, że niepokój, stres i zdenerwowanie rodzica wpływają na większe napięcie i płaczliwość u malucha11. Dlatego, jeżeli to tylko możliwe, warto powierzać opiekę nad płaczącym niemowlęciem innym krewnym lub opiekunom2. To pozwoli na regenerację sił i pomoże przetrwać do czasu samoistnego ustąpienia kolki.

Wnioski

Dolegliwości ze strony układu pokarmowego są bardzo powszechne nic zatem dziwnego, że na portalach i forach dla rodziców można znaleźć bardzo dużo informacji na temat sposobów radzenia sobie z kolką, ulewaniami czy zaparciami. Nie zawsze są to jednak informacje rzetelne i najbardziej aktualne. Zaniepokojeni rodzice, często chcąc pomóc swojemu dziecku, próbują wszystkich możliwych sposobów, poleconych przez rodzinę i znajomych. Jednak stosowanie kilku metod na raz nie przyniesie lepszego efektu, a czasem może nawet pogorszyć sytuację. Najlepiej skonsultować się z lekarzem pediatrą prowadzącym malucha. Zaleci odpowiednie postępowanie, a w sytuacji, kiedy występują dodatkowo alarmujące objawy, może zaproponować wizytę u specjalisty.

 

1000 pierwszych dni to czas intensywnego rozwoju, a układ pokarmowy dojrzewa jeszcze długo po narodzinach! Małe dzieci mają wciąż wrażliwy i dojrzewający organizm i z tego powodu u większości dzieci występują dolegliwości trawienne. Warto więc systematycznie monitorować rozwój malucha i uzbroić się w cierpliwość, z czasem objawy samoistnie ustępują.

 

Rozwój układu pokarmowego dziecka

 

Przypisy Rozwiń
  • 1. a. b. c. Kwiecień J., Kryteria Rzymskie IV, STANDARDY MEDYCZNE PEDIATRIA, 2016, T. 13, 597-605.
  • 2. a. b. c. d. e. f. g. h. i. j. k. l. Szajewska H., Horvath A., Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży, Medycyna Praktyczna, Kraków 2017
  • 3. Horvath A, Szajewska H. Kolka niemowlęca. W: Socha P, Lebensztejn D, Kamińska D (red.). Gastroenterologia dziecięca. Podręcznik do specjalizacji. Warszawa, Wydawnictwo Media-Press 2016;49-51.
  • 4. Benninga MA, Nurko S, Faure C i wsp. Childhood Functional Gastrointestinal Disorders: Neonate/Toddler. Gastroenterology 2016;150:1443-1455.
  • 5. a. b. Kaczmarski M., Korotkiewicz-Kaczmarska E., Alergia i nietolerancja pokarmowa - mleko i inne pokarmy, Wydawnictwo Help-Med, Kraków 2013, wyd.1
  • 6. Poradnik karmienia piersią według zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Wydawnictwo Lekarskie PZWL
  • 7. Borszewska-Kormacka M. i wsp., Stanowisko grupy ekspertów w sprawie zaleceń żywieniowych dla kobiet w okresie laktacji, Stand Med Pediatr, 2013, 10 265-279
  • 8. Horvath A, Szajewska H. Kolka niemowlęca. W: Socha P, Lebensztejn D, Kamińska D (red.). Gastroenterologia dziecięca. Podręcznik do specjalizacji. Warszawa, Wydawnictwo Media-Press 2016;49-51
  • 9. Kwiecień J., Kryteria Rzymskie IV (2016) – aktualne wytyczne rozpoznawania i leczenia czynnościowych zaburzeń przewodu pokarmowego u dzieci, STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA, 2016, T. 13, 597-605
  • 10. St James-Roberts, I. (2008). Infant crying and sleeping: helping parents to prevent and manage problems. Primary Care: Clinics in Office Practice, 35(3), 547-567.
  • 11. Kwiecień J., Kryteria Rzymskie IV, STANDARDY MEDYCZNE PEDIATRIA, 2016, T. 13, 597-605
Chcesz regularnie otrzymywać porady dopasowane do wieku Twojego maluszka? Zapisz się do naszego newslettera!
Chcesz regularnie otrzymywać
porady dopasowane do wieku
Twojego maluszka?
Zapisz się do naszego newslettera!

Obowiązek informacyjny cookies:

W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie w ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies. Pliki cookies umożliwiają nam zbieranie anonimowych danych statystycznych w celu usprawnienia działania witryny, a po uzyskaniu Twojej zgody, umożliwiają nam dokonywanie pomiarów i analiz korzystania z witryny (analityczne pliki cookie), dostosowywanie witryny do Twoich zainteresowań (personalizujące pliki cookie) oraz przedstawianie odpowiednich dla Ciebie informacji oraz reklam (pliki cookie do targetowania), w tym w ramach newslettera, powiadomień webpush, usługi retargetingu a także w celu oceny niektórych informacji o Tobie w ramach zautomatyzowanego przetwarzania danych osobowych (w tym profilowanie).

Jeżeli chcesz zmodyfikować lub odwołać zgodę na zapisywanie plików cookies, możesz zrobić to w poniższej zakładce „Dostosuj ustawienia prywatności”, a także w ustawieniach przeglądarki.

W zakresie, w jakim pliki cookies będą zawierać Twoje dane osobowe, podstawą ich przetwarzania jest uzasadniony interes administratora danych (Fundacja Nutricia z siedzibą w Warszawie) - jakim jest potrzeba zapewnienia najwyższej jakości treści prezentowanych przez Fundacja Nutricia poprzez ich dostosowanie do preferencji użytkowników oraz marketing usług Fundacja Nutricia i jej partnerów Google LLC Heureka Huge Idea Sp. z o.o. Freshmail Sp. z o.o. Berry Fish Limited Poczta Polska TNT .

W każdej chwili możesz skontaktować się z nami - biuro@fundacjanutricia.pl lub dowiedzieć się więcej o naszej Polityce Prywatności i Cookies.